مسأله علم امام: حقیقت، منابع و گستره آن
در امامتدرباره این دوره
این دوره تخصصی به بررسی عمیق مباحث پیرامون علم امام معصوم علیه‌السلام از دیدگاه تاریخی و کلامی می‌پردازد. با توجه به جایگاه رفیع امام در تفکر شیعی، این دوره تلاش می‌کند تا مفاهیم کلیدی مرتبط با حقیقت، منابع، گستره و کیفیت علم امام را بررسی نماید. تلاش شده است که نسبت میان علم امام، شئونات امامت و ارتباط آن با علم الهی را تبیین شود.
سرفصل های اجمالی دوره:
1. حقیقت علم امام؛ آیا امام علیه السلام به عینه تمام واقعیات حال، گذشته و آینده را نظاره گر است یا تنها دانشی برآمده از متون را آگاه است؟
2. کمیت علم امام؛ آیا امام علیه السلام به تمامی اتفاقات حال، گذشته و آینده تا روز قیامت آگاه است یا آنکه تنها به برخی امور علم دارد؟ آیا امام علیه السلام به بدائیات نیز علم دارد یا نه؟
3. کیفیت علم امام؛ آیا علم امام علیه السلام بالفعل است یا تنها در صورتی که بخواهد آگاه میشود و تا قبل از آن آگاه نیست؟
4. منابع علم امام؛ آیا علم امام علیه السلام به الهام الهی است یا آنکه به واسطه کتابهایی از جمله قرآن و ... است؟
5. مناسبات شئونات امامت امام علیه السلام با علم ایشان
6. نسبت گستردگی و کیفیت علم امام علیه السلام با بشر بودن ایشان
7. معنای ازدیاد علم امام علیه السلام در احادیث
8. چیستی باور شیعیان نخستین درباره علم امام علیه السلام
9. نسبت علم خداوند و علم امام و تبیین صحیح ارتباط میان این دو
سرفصل های تفصیلی:
1. علم امام و شئون امامت: (استاد سید محمود جزایری)استاد محترم در این درس نسبت ویژگیها و صفات امام علیه السلام با علم ویژه ایشان را تبیین نموده و کارکردهای علم ویژه امام علیه السلام را در صفات، وظائف و مقامات ایشان درضمن سرفصلهای زیر بیان می دارند:
کارکردهای علم ویژه در مهم ترین صفات ائمه علیهم السلام
کارکردها در عصمت ائمه علیهم السلام
کارکردها در سایر علوم ائمه علیهم السلام
کارکردها در مناصب ائمه علیهم السلام(منصب امامت، منصب قضاوت، منصب مرجعیت علمی و دینی)
کارکردهای علم ویژه در وظائف ائمه علیهم السلام
کارکردها در تربیت و هدایت خلق
کارکردها در بیان و حفظ دین
کارکردها در اجرای عدالت
کارکردها در اعجاز و ولایت تکوینی
کارکردهای علم ویژه در مقامات ائمه علیهم السلام
کارکردها در مقام وساطت فیض
کارکردها در مقام باب الله
کارکردها در مقام عین الله
کارکردها در مقام هم ترازی با قرآن
2. علم امام؛ منابع، قلمرو و ویژگیها (استاد سید علی هاشمی عادل)
در این عنوان درسی سرفصلهای زیر را پیگیری می شود:
امکان و ضرورت علم ویژه امام علیه السلام
امکان علم امام علیه السلام به غیب
منابع و راه های علم امام علیه السلام
منابع علم امام علیه السلام (لوح محفوظ، عرش و کرسی، قرآن کریم، جفر، جامعه، مصحف حضرت زهرا سلام الله علیها، سایر کتب، عمود نور)
راه های علم امام علیه السلام (تعقل و تجربه، وراثت، الهام، دریافت از فرشتگان، روح القدس، مشاهده ملکوت، رؤیا)
قلمرو علم امام علیه السلام
قلمرو موضوعی علم امام علیه السلام
شواهد تام بودن علم امام علیه السلام
شواهد محدودیت علم امام علیه السلام
جمع بین دو دیدگاه
قلمرو زمانی علم امام علیه السلام
ویژگیهای علم امام علیه السلام
الهی بودن
موهوبی و اکتسابی بودن علم امام علیه السلام
معصومانه بودن
قطعی بودن علم امام علیه السلام
شأنی و فعلی بودن علم امام علیه السلام
اجمالی و تفصیلی بودن علم امام علیه السلام
برابر و رتبه پذیر بودن علم امام علیه السلام
تکلیف آور و رخصت مند بودن علم امام علیه السلام
3. ازدیاد علم امام از دیدگاه کتاب و سنت؛ (استاد محمدتقی یارمحمدیان)
یکی از مهمترین مضامین درباره علم امام علیه السلام ازدیاد علم ایشان است، تبیین این ازدیاد با دیگر ویژگیهای علم امام علیه السلام هدف این عنوان درسی است که در دو سرفصل ارائه می گردد:
ازدیاد علم امام علیه السلام از منظر قرآن
ازدیاد علم امام علیه السلام از منظر احادیث
4. علم امام در باور شیعیان نخستین (استاد محمدعلی موحدی)
در این عنوان درسی به دنبال پرداختن به سرفصل های زیر هستیم:
تکوین گفتمان «علم صحیح» اهل بیت علیهم السلام
شکل گیری گفتمان «تحدیث امامان علیهم السلام»
گفتمان «علم الکتاب» در قبال گفتمان «تفسیر»
انتشار محتاطانه گفتمان علم گسترده امامان علیهم السلام
5. رابطه بشریت امام علیه السلام و علم امام علیه السلام (استاد امداد توران)
این عنوان درسی پیرامون نسبت پذیرش علم جامع امام علیه السلام و کیفیت ویژه آن با بشر بودن امام علیه السلام است. در این درس به این سوال پرداخته میشود که آیا اقتضای بشر بودن امام علیه السلام محدودیت های خاص برای علم امام علیه السلام است یا آنکه وسعت و کیفیت علم امام علیه السلام کاملا با بشر بودن ایشان سازگار است؟
6. مناسبات علم امام با علم خداوند، لزوم تغییر نگرش در چهارچوب رایج (استاد وحید عابد)
این درس برآن است تا نگرشی متفاوت در تبیین علم الهی را در پیش روی مخاطب قرار دهد و در پرتوی آن حقیقت علم امام علیه السلام و نسبت آن با علم الهی را تبیین کند. در این بحث سرفصل های زیر مورد مداقه و بررسی قرار خواهد گرفت:
علم ذاتی و علم فعلی خداوند
عدم تعین در علم ذاتی خداوند (علم بلامعلوم اطلاقی(بلاتعین))
تعین در علم فعلی خداوند(علم بلامعلوم مع التعین)
مشیت و اراده خداوند و نسبت آن با علم فعلی
تعین مخلوقات در مراحل هفت گانه خلقت به اراده الهی حقیقتی علمی
تفاوت بین این دو علم از زمان اصحاب کوفی ائمه علیهم السلام
بداء، ام الکتاب و لوح محفوظ و نسبت آن با امور موقوف و امور محتوم
احادیث ان لله علمین و حقیقت علم مکنون خداوند و نسبت آن با امور موقوفه
لزوم وجود عالم به علم مکنون خداوند در میان مخلوقات
شواهد بر اطلاع اهل بیت علیهم السلام به امور موقوف یا همان علم مکنون به طور کامل
بداء تغییری حقیقی در واقعیت آینده بدون تغییر در ذات
حل افزایش علم امام علیه السلام در پرتو مباحث پیش گفته
علم فعلی یا شأنی امام علیه السلام با توجه به مباحث پیش گفته
نسبت علم الهی حضرات به امور موقوفه با راههای بیان شده برای شناخت امور دینی و تکوینی
دکتر محمدعلی موحدی: بررسی گفتمان‌های تاریخی علم امام
سید علی هاشمی عادل: منابع، گستره و ویژگیهای علم امام
محمدتقی یارمحمدیان: ازدیاد علم امام از منظر کتاب و سنت
سید محمود جزایری: رابطه علم امام با شئونات امامت
وحید عابد: مناسبات علم امام با علم خداوند و لزوم تغییر نگرش
دکتر امداد توران: رابطه بشریت امام و گستره علم ایشان
ویژگیهای دوره:
کاملاً رایگان
تدریس توسط اساتید برجسته و متخصص در حوزه امامت و کلام شیعی
تحلیل و بررسی منابع اصلی شیعه در این موضوع
مخاطبان دوره:
طلاب و دانشجویان رشته‌های علوم اسلامی
محققان و علاقه‌مندان به مباحث امامت و کلام شیعی
تمامی کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر از جایگاه علمی امام معصوم علیه‌السلام هستند
نظرات (6)
سلام علیکم
قرار بود در پایان این دوره گواهینامه صادر شود ولی ....؟
سلام و عرض ادب
قطعا صدور گواهی دوره در دستور کار هست انشاء الله به زودی جزئیات این امر به اطلاع خواهید رسید.
باعرض سلام و احترام
بسیار دوره کامل و خوبی بود خصوصاً تشکر فراوان از استاد موحدی و توران
اجرتان با امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام
التماس دعا
در بین اساتید دوره، تدریس کلاس استاد امداد توران فوق العاده بود.
تشکر از تمام زحمات شما
بسیار مطالب غنی بود و کاش با معرفی قوی تر تعداد بیشتری رو از این مباحث بهره مند می‌کردید
سلام
وقتتون بخیر
ممنون از همراهی شما. امیدواریم با کمک شما و دیگر دوستان بتوانیم بیشترین معرفی رو از این درگاه داشته باشیم.
خداقوت
نظرات (1)
سلام علیکم متون و محتوای بیانات اساتید مساله علم امام رو درقالب متن و فایل pdf قرار دادید؟؟
سلام و عرض ادب
.متن دروس قرار هست در آینده توسط ارگان برگزار کننده یعنی گروه حدیث پژوهی (پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم السلام) درون دوره قرار بگیرد.