اخلاق اسلامی (کاربردی)

خلاصه درس 1
در این درس معنای لغوی و اصطلاحی اخلاق توضیح داده شد. در لغت به معنای صفات و ویژگی‌های مثبت و منفی ثابت در نفس تعریف شد. همین معنا در اصطلا

خلاصه درس 2
در این درس به ضرورت تعیین موضوع هر علم و اهمیت آن در تفکیک علوم از جمله موضوع علم اخلاق پرداخته شد و در تعریف موضوع علم اخلاق نظریات افراد

خلاصه درس 3
در این درس به اهمیت و ضرورت پرداختن به علم اخلاق آن هم عمدتاً در دو بُعد نقش اخلاق در تمدن انسانی و اسلامی و دیگری در وابستگی سعادت و شقاو

خلاصه درس 4
در این درس به وجه تمایز علم اخلاق از علوم دیگر به خصوص ازآداب و علم حقوق پرداخته شد و برای اینکه فرق بین ادب و اخلاق روشن شود، به ناچار به

خلاصه درس 5
در این درس تفاوت‌های علم اخلاق با علم فقه و علوم تربیتی بیان شد. در مورد تمایز علم اخلاق و علم فقه به سه دیدگاه اشاره شد: یک دیدگاه علم اخ

خلاصه درس 6
در این درس تاریخچه و رویکردهای علم اخلاق مورد بحث قرار گرفت. در مورد فواید تاریخچه علوم بیان شد که براساس آن اصالت یک علم و زحمات محققان د

خلاصه درس 7
در این درس به ضرورت اجتهاد در اخلاق اسلامی پرداخته شد و برای روشن شدن مطلب اول اجتهاد از نظر لغت و اصطلاح معنا شد و گفته شد که برای کشف حک

خلاصه درس 8
در این درس از ضرورت قاعده سازی در قلمرو اخلاق اسلامی در دوران جدید و روزگار تبادل سریع اطلاعات در هر گوشه و کنار جهان بحث شد. برای روشن شد

خلاصه درس 9
در این درس بخش دوم ضرورت قاعده سازی در قلمرو اخلاق اسلامی مورد بحث قرار گرفت و در ابتدا دلایل تأسیس قاعده موسع از قرآن کریم به دو نمونه مط

خلاصه درس10
از این درس مباحث مبانی علم اخلاق اسلامی شروع شد و در ابتدا مبانی در لغت و اصطلاح توضیح داده شد و سپس اولین مبنا تحت عنوان هدف مندی خلقت ان

خلاصه درس11
دومین مبنای اخلاق اسلامی تحت عنوان تغییرپذیری اخلاق در این درس مورد بحث قرار گرفت و در ابتدا رابطة اخلاق و خُلق با اختیار و جبر مورد بررسی

خلاصه درس12
در این درس از مبنای خودشناسی در علم اخلاق بحث شد؛ زیرا برخی از مبناها برای انسان هیچ نیازی به اخلاق نمی بینند.اما براساس مبنای دینی بین خو

خلاصه ردس13
از این درس اخلاق بندگی و به تعبیر دیگر نحوة رابطة انسان با خداوند شروع شد و اولین رابطه یعنی تسلیم بودن در برابر خداوند در این درس مورد بح

خلاصه درس14
رضایت و خشنودی از خداوند موضوع این درس بود درابتدا اهمیت این موضوع تبیین شد سپس در بخش مفهوم شناسی مفهوم لغوی و اصطلاحی آن توضیح داده شد.

خلاصه درس15
در این درس بخش دوم رضایت و خشنودی از خداوند از جمله اشکالات وارده بر این موضوع مورد بحث قرار گرفت. یکی از اشکالات رضایت دادن به افعال الهی

خلاصه درس16
در این درس به یکی دیگر از روابط انسان با خداوند یعنی حسن ظن داشتن به خداوند مطرح شد، ضمن بیان مراد از حسن ظن، جایگاه آن در قرآن کریم مورد

خلاصه درس17
یکی دیگر از اخلاق بندگی و رابطة انسان با خدا، داشتن خوف و رجا یا ترس و امید از خداوند است که در این درس مورد بحث قرار گرفت. در ابتدا معنا

خلاصه درس18
در این درس به یکی دیگر از اخلاق بندگی یعنی توبه از گناهان پرداخته شد. توبه از افعال نفسانی و از عالی‌ترین مظاهر رحمت الهی معرفی شد. در ابت

خلاصه درس19
در این درس بخش دوم بحث توبه ادامه یافت و در آن به جایگاه توبه و استغفار در روایات اسلامی پرداخته شد و از جمله بیان شد که نیت گناه، گناه به

در این درس به یکی دیگر از اخلاق بندگی یعنی بحث توکل پرداخته شد، توکل در لغت به معنای واگزارکردن واعتمادکردن بر غیر و در اصطلاح علم اخلاق نیز به معنای

در این درس بخش دوم بحث توکل دنبال شد، در ابتدا بیان شد که استفاده از ابزار مادی با توکل منافات ندارد ولی آنچه با توکل منافات دارد نگاه استقلالی به اسب

یکی دیگر از روابط انسان با خدا، داشتن اخلاص است که در این درس به آن پرداخته شد. در ابتدا اخلاص از نظر لغت و اصطلاح معنا شد و سپس از انواع اخلاص و راه

در این درس در ادامه درس قبل مباحث اخلاص دنبال شد و از جمله نسبت نیت با اخلاص و دارای مراتب بودن اخلاص مورد بحث قرار گرفت. سپس به آثار دنیوی و اخروی اخ

خلاصه درس 24
یکی دیگر از فضایل اخلاق بندگی، شکر از نعمت‌های الهی است که در این درس به بحث گرفته شد. در ابتدا شکر در لغت و اصطلاح توضیح داده شد. گفته ش

از این درس بحث اخلاق فردی یا چگونگی رابطه انسان با خودش شروع شد یکی از این روابط، داشتن آرزوهای دراز است که در این درس واژة امل و آرزو وهم چنین واژة ط

در این درس به یکی از پیامدهای آرزوهای طولانی و یکی از اخلاق فردی به نام قساوت قلب پرداخته شد و در ابتدا از موضوع بحث واژه‌شناسی صورت گرفت. سپس قساوت

عجب و خودپسندی یکی دیگر از رذایل فردی است که موضوع این درس بود.
در ابتدا طبق معمول واژه‌شناسی از موضوع بحث صورت گرفت. سپس تفاوت عجب با کبر و فرق عجب

اعتدال و میانه روی یکی دیگر از فضایل و اخلاق فردی است که در این درس مورد بحث قرارگرفت. اعتدال در لغت به حالتی بین دو حالت در مقدار یا چگونگی و یا به ح

خلاصه درس 29
در این درس یکی دیگر از اخلاق فردی تحت عنوان اصلاح و خودسازی مورد بحث قرار گرفت. در ابتدا ضمن بیان جایگاه این موضوع در بسیاری از مکاتب به

خلاصه درس30
نظم و انضباط یکی از فضیلت‌های فردی است که انسان در ارتباط با خودش باید مراعات نماید. در این درس ابتدا این موضوع از نظر لغت و اصطلاح توضیح

خلاصه درس31
در این درس یکی دیگر از فضیلت‌های فردی، تحت عنوان نظافت و آراستگی مورد بحث قرار گرفت. از آنجاکه واژگان آن واضح بود به واژه‌شناسی پرداخته ن

خلاصه درس32
عیب زدایی از خود در مرحلة اول و عیب زدایی از دیگران در مرحلة بعد یک فضیلت اخلاقی است و متقابلاً عیب جویی از دیگران و فراموش کردن عیب خود،

خلاصه درس33
در این درس به ساختاربندی مناسب مباحث اخلاقی پرداخته شد و گفته شد که در مقام اثبات، دسته بندی بر اساس مبانی مختلف متعلق فعل اخلاقی، قوای نف

خلاصه درس34
از این درس اخلاق اجتماعی و چگونگی ارتباط انسان با دیگران شروع شد و اخلاق اجتماعی دارای چند بخش معرفی شد که در ابتدا از نحوة ارتباط انسان ب

خلاصه درس35
یکی دیگر از اخلاق اجتماعی و نحوة برخورد انسان با اعضای خانواده، نحوة تعامل اخلاقی با همسر است که موضوع بحث این درس بود. در ابتدا احکام زوج

خلاصه درس36
در این درس به یکی دیگر از اخلاق اجتماعی و چگونگی برخورد انسان با اعضای خانواده یعنی تعامل اخلاقی والدین با فرزندان پرداخته شد. در ابتدا و

خلاصه درس37
در این درس تعامل اخلاقی با نزدیکان و بستگان مورد بحث قرار گرفت و در ابتدا بیان شد که ما در منابع دینی سفارش فراوان به تقویت روابط با نزدیک

خلاصه درس38
از این درس بحث روابط انسان با دیگران غیر از اعضای خانواده شروع شد و در اولین وظیفه نسبت به دیگران به مسئله وفای به عهد پرداخته شد.
توضیح

خلاصه درس39
یکی از فضایل بنیادین در حوزة اخلاق اجتماعی، مسئله مهم انصاف است که در این درس مورد گفتگو قرار گرفت. توضیح معنای انصاف در لغت و اصطلاح اولی

خلاصه درس40
امانت داری یکی از فضایل اخلاق اجتماعی است که در این درس به آن پرداخته شد. در ابتدا امانت تعریف و انواع آن معرفی شد. از میان انواع آن امانت

خلاصه درس 41
در این درس موضوع احسان و نیکوکاری به عنوان یکی دیگر از فضایل اجتماعی مورد بحث قرار گرفت. مفهوم احسان از نظر لغوی و اصطلاحی تعریف گردید. س

خلاصه درس42
در این درس به یکی از رذایل اخلاق اجتماعی یعنی اذیت و آزار رسانی به دیگران پرداخته شد. طبق معمول مفهوم اذیت و آزار مفهوم شناسی شد. سپس به ب

خلاصه درس43
در این درس به یکی از فضیلت‌های مهم اخلاق اجتماعی یعنی حسن خلق پرداخته شد. در ابتدا اهمیت آن از دیدگاه قرآن کریم بحث و قلمرو آن مشخص شد. در

خلاصه درس44
در این درس به برائت و بیزاری از بعد اخلاقی آن پرداخته شد. گفته شد که این یک مسئله اعتقادی و فقهی است که معمولاً در فروع دین بحث می‌شود ولی

خلاصه درس45
در این درس بخش دوم بحث تبری مورد بحث قرار گرفت و در آن از آسیب افراط و تفریط سخن گفته شد. بعد به انواع تبری نظیر تولی و تبری رفتاری و زبان

خلاصه درس46
در این درس به دروغگویی یکی دیگر از رذایل اجتماعی پرداخته شد، دروغگویی یکی از رذایل اخلاقی و از گناهان کبیره و فعل حرام معرفی شد. در ابتدا

خلاصه درس47
در این درس به یکی دیگر از شایعترین رذایل اخلاقی یعنی فحش و دشنام پرداخته شد، اول طبق معمول مفهوم شناسی از موضوع بحث صورت گرفت. سپس سب و نا

خلاصه درس48
غیبت یکی از رذایل شناخته شده‌ای اخلاقی است که بخش نخست آن در این درس مورد بحث قرار گرفت. مفهوم آن در لغت و اصطلاح توضیح داده شد. حکم حرمت

خلاصه درس49
در این درس ادامة موضوع قبلی یعنی غیبت مورد بحث قرار گرفت در ابتدا راه جبران غیبت و توبه و کفاره آن بحث شد و سپس این سوال مطرح شد که غیبت چ

خلاصه درس50
یکی از فضیلت‌های اخلاق جمعی، کارگشایی از و خدمت رسانی به مردم است. اهمیت این موضوع و انعکاس خدمات اجتماعی در دین مقدس اسلام در این درس برر

خلاصه درس51
از این درس مباحث مربوط به تعامل اخلاقی انسان در قلمرو نظام سیاسی شروع شد و به طور خاص به حقوق متقابل اخلاقی حکومت و مردم در عصر حضور معصوم

خلاصه درس52
در این درس چگونگی تعامل اخلاقی انسان با علما مورد بحث قرار گرفت. در ابتدا اهمیت جایگاه علم و عالم از دیدگاه قرآن کریم مورد بحث قرار گرفت

خلاصه درس53
در این درس به چگونگی تعامل با یتیمان یکی از فضایل اجتماعی پرداخته شد که یکی از موضوعات مورد نیاز جامعة بشری امروزی است. ابتدا مفهوم یتیم م

خلاصه درس54
تعامل اخلاقی با کودکان موضوع بحث این درس بود که این بحث در دو مرحله دنبال شد:
در مرحله اول حقوق اخلاقی کودکان بر والدین و در مرحله دوم حق

خلاصه درس55
در این درس به تعامل با سالمندان پرداخته شد. در ابتدا به مشکلات و نیازمندی‌های دورة سالمندی نظیر نیازمندی‌های بهدشتی و درمانی و مراقبت‌های

خلاصه درس56
چگونگی رفتار با فقرا و بینوایان موضوع این درس بود که در ابتدا مفهوم فقر از نظر لغوی و اصطلاحی بحث شد و سپس معنای فقر با برخی از شاخص‌های ا

خلاصه درس57
موضوع بحث در این درس، تعامل با همسایگان بود که در دنیای امروز اهمیت ویژه ای یافته است.
در ابتدا همسایه داری از نگاه آیات و روایات مورد بحث

خلاصه درس58
از این درس تعامل اخلاقی در قلمرو نظام اجتماعی و سیاسی شروع شد موضوع اصلی درس امر به معروف و نهی از منکر بود. درس با مفهوم شناسی معروف و من

خلاصه درس59
در این درس در باره اتحاد و همبستگی به عنوان یکی از فضایل اخلاقی جامعة اسلامی بحث شد. در ابتدا مراد جدی از مفهوم وحدت و اتحاد تشریح شد. سپس

خلاصه درس60
موضوع این درس، تعاون و همکاری در جامعه بود، نخست از واژگان موضوع مفهوم شناسی صورت گرفت. بعد انواع تعاون مورد بحث قرار گرفت . بررسی تعاون

خلاصه درس61
از این درس بحث تعامل اخلاقی انسان با سایر موجودات امکانی شروع شد و در این درس به طور ویژه به ارتباط اخلاقی با مقدسات پرداخته شد.
در ابتدا

خلاصه درس62
از این درس تعامل اخلاقی انسان با محیط زیست شروع شد و این درس به طور ویژه به حقوق حیوانات پرداخت. در ابتدا برداشت بی رویه از محیط زیست تبیی

خلاصه درس63
در این درس در ادامه درس قبل، حقوق حیوانات در گفتار فقهای امامیه مورد بحث قرار گرفت. اول حقوق حیوانات در منابع فقهی مورد تقسیم بندی قرار گر

خلاصه درس64
در این درس بخش نخست تعامل اخلاقی با محیط زیست مورد بحث قرار گرفت. اول تعریف و بیان مقصود از محیط زیست ارائه گردید. سپس به اهمیت آن از جمله

خلاصه درس65
در این درس که آخرین درس این مجموعه بود، بخش دوم تعامل اخلاقی با محیط زیست مورد بحث قرار گرفت و در این بخش بیشتر روی آبادسازی محیط زیست و پ

خلاصه درس66
در این درس به روش‌های تربیت اخلاقی در اسلام که یکی از مباحث مغفول مانده بوده است، پرداخته شد و از ضعف و کاستی کارهایی انجام شده در این حوز