معنای زندگی

ازمباحث مهم در زندگی بحث معنای زندگی است که این همه زحمت و تلاش برای چیست؟ این سوال برای همه انسان ها مخصوصاً برای انسان های مرفه بیشتر مطرح است. پردا

پاسخ به سوال معنای زندگی ممکن است در ابتدا خیلی آسان جلوه کند و پرداختن به آن تضییع وقت به حساب آید. اما دقت به آن، این باور را تغییر داده و دشواری آن

در این جلسه مفاهیم دخیل در بحث ، مثل «معنا» و «زندگی» مورد بحث قرار گرفته است. به زندگی می توان از نگاه زیستی، حیوانی و انسانی نگاه کرد و در این بحث ب

چه کسی باید به معنای زندگی پاسخ دهد؟ یک نگاه این است که خالق انسان باید به این سوال پاسخ دهد چون او به کمالات انسان و راه رسیدن به آن آگاه است. نگاه د

در فرمایشات امام علی علیه السلام سه تعبیری به کار رفته است که از آنها می توان معنای زندگی را استنباط کرد. یکی از آنها کلمة «ثمن» است که ارزش زندگی انس

مصادیق و چیستی معنای زندگی در اوامر و نواهی خالق هستی به خوبی معرفی شده است که باید کارهای خود را باخواستة الهی تطبیق بدهیم؛ زیرا با این معیار، ارزش ا

در این جلسه با ویژگی¬های معنا و هدف مطلوب زندگی آشنا می¬شویم تا از ابهام این معنا کاسته شود.
اولین ویژگی آن است که انعکاس دهندة زندگی واقعی و عینی باش

از این جلسه به مصادیق و چیزهایی که به عنوان معنای زندگی مطرح هستند آشنا خواهیم شد. یکی از آنها رسیدن به خداوند و مقام قرب الهی است که هدف اصلی محسوب ش

علاوه بر مبدأ و معاد مصادیق دیگری نیز در معارف اسلامی به عنوان هدف زندگی بیان شده است از جمله اینکه انسان نباید خود را مثل حیوانات پرواری به اهداف زند

بسیاری از مکاتب بشری طبق جهان بینی خاص خود ، با استفاده از طبیعت بشر که مایل به لذت و راحتی است، لذت گرایی را به عنوان هدف و معنای زندگی مطرح کرده¬اند

اگر لذت گرایی را به عنوان هدف زندگی انتخاب کنیم با چالش هایی مواجه است از جمله اینکه لذت¬گرایی پشتوانه ای فلسفی ندارد. کسانی که آن را اقتضای طبیعت می¬

با آشنایی با چالش¬های لذت¬گرایی، در این جلسه نگاة دین اسلام را در مورد لذت دنبال می¬کنیم که لذت هایی فراوان به عنوان ابزار ترقی و انگیزه بخش ومحرِّک ا

از آنجائیکه انسان مرکب از جسم و روح است، رسیدگی به نیازهای روح که امر جاودانه است با امور مادی و از جمله به لذت های گذرا سازگاری ندارد. اساساً هدف اسا

در مقابل مکاتبی که برای زندگی هدف و معنایی قایل هستند. پوچ¬گرایی و نیست انگاری هیچ هدفی برای هستی و زندگی قایل نیست و این اندیشه از قدیم تا امروز طرفد

یکی از علل پیدایش اندیشة پوچ¬گرایی، حل نشدن راز مرگ و فرجام شناسی است که اگر راز مرگ برای انسان حل نشود و با آمدن آن همه چیز خراب شود، سراسر وجود انسا

در این جلسه در ادامه مباحث گذشته به آیاتی اشاره شده است که در آنها زندگی دنیا هدف اصلی به حساب نیامده وداشته های آن فانی و زودگذر است. پوچ گرایان نیز

در بررسی علل پوچ¬گرایی به حل نشدن راز مرگ و فرجام شناسی اشاره شد و بیان شد که دین به ابعاد مختلف این مسئله پرداخته است با بیان حقیقت مرگ در جلسه گذشته

پس از اثبات ممکن بودن عالم پس از مرگ، در این جلسه به دلایل نقلی و تعبدی اثبات و حتی ضرورت معاد پرداخته شده است. یکی از آنها وعده های حقیقی الهی است که

در ادامه بحث قبلی به برخی از آیات دیگر نیز اشاره شده است که در آنها به یقین افراد سعادت مند به آخرت و قیامت سخن رفته است و بدون چنین یقین افراد به سعا

در ادامه مباحث قبلی ممکن است سوال شود که از جانب خداوند محدودیتی وجود ندارد ولی کشش عالم مادی محدود است و لذا از محدودیت آن عبث بودن آن نتیجه گرفته نم

یکی از عوامل پوچگرایی و نفی معنا در زندگی، شکاکیت روانی است. شک، مقدمه تحقیق و جستجوگری و پیشرفت است پس مطلق شک، مورد مذمت نیست، هرگاه شک به جای وسیل

در نقد شکاکیت روانی که از عوامل پوچ¬گرایی است، مذمت هایی در معارف دینی از شکاکیت صورت گرفته و در فضیلت علم و معرفت نیز سخن فراوان به میان آمده است. از

در معارف دینی علاوه بر مذمت شک و شکاکیت، در مورد یقین که در مقابل شک قرار دارد، فضایل متعدد بیان شده است که بدین وسیله شک را مورد نقد قرار می¬دهند. از

از نقدهای وارده بر شک¬گرایی و اثبات رسیدن به یقین، آموزه¬های متعدد قرآنی و روایی در تمجید از حق و نکوهش از باطل است. در حالیکه شک¬گرا چیزی را به نام ح

از عوامل منتهی به پوچ¬گرایی و بی معنایی زندگی، اعتماد بیش از حد به مادی¬گرایی و اصالت دادن به ماده است، زیرا با اعتقاد به خلاصه کردن زندگی به زندگی ما

در نقد تفکر مادی¬گرایی و اصالت دادن به ماده، قرآن کریم بیانات مختلفی دارد که در این جلسه به برخی از آنها پرداخته شده است. از جمله زندگی افراد حس¬گرا ب

نگاة مادی¬گرایی از طریق حس¬گرایی به وجود می¬آید بدین معنا که انسان مادی گرا جز به امور حسی نمی پردازد و این نگاه به انکار هر چیزی که به حس و تجربه در

یکی از راه های معرفت در مبانی دینی و نقد حس گرایی ، راه شهود باطنی است که از طریق قلب براساس اصطلاح دینی صورت می گیرد و کسانی که از این ابزار معرفتی ا

یکی از عوامل پوچ گرایی ونیست انگاری در زندگی ، نبود آرمان و ایده آل مطلوب، اهداف عالی و امید در زندگی است که در نتیجه زندگی را یک نواخت و فاقد ارزش بر

به همان اندازه که ناامیدی یکی از عوامل پوچ گرایی و در نتیجه یکی از عوامل بی معنایی در زندگی است، معارف دینی ما برای معنابخشی زندگی، به امید و سعی و تل

از عوامل پوچ گرایی، نداشتن آرمان در زندگی است و معارف دینی برای جلوگیری از این عامل، راهکارهای گوناگونی را مطرح کرده است که یکی از آنها استفاده از عوا

از عوامل زمینه ساز بی معنایی در زندگی، دگرگونی ارزش های اجتماعی است که با تغییر جامعه یا تغییر ارزش های آن، حالت حیرت به سراغ انسان آمده و بی هدفی و ر

از عوامل بی معنایی در زندگی، شکست خوردن در هدف گذاری ها است که برخی از افراد باشکست در هدف گذاری ها، اعم از شهرت، قدرت، عشق، مال و... دچار یأس و ناامی

در ادامه مباحث گذشته، این سوال پدید می آید که با توجه به فواید فراوان هدف و برنامه داشتن در زندگی، چرا اکثر مردم از آن بی بهره بوده و به آن اهتمام نمی

در این جلسه با توجه به ضرورت داشتن هدف در زندگی، ویژگی های هدف مطلوب مورد بررسی قرار گرفته است و نداشتن آموزش های لازم برای این ویژگی ها می تواند یکی

زندگی در جهات مختلف اهداف متعدد لازم دارد. در بُعد جسمانی در ورزش و غذا، در بُعد روانی برای نجات از استرس ها، میزان خیرخواهی نسبت به دیگران، نحوة برقر

در جهان بینی علمی که جهان بریده از مبدا و معاد در نظر گرفته می شود و به جای تدبیر الهی جایگزین های بشری و از جمله علم پیشنهاد می شود و تدبیر الهی افسا

در جهان بریده از مبدأ و معاد نمی توان معنای مورد نظر دین را برای زندگی در نظر گرفت زیرا قرآن کریم فکر جهانی بدون ربوبیت پروردگار را نفی کرده و بیش از

در نقد «معنای زندگی» در جهان بینی علمی که جهان را بریده از مبدأ و معاد در نظر می گیرد، جهان بینی توحیدی، رابطة جهان و خالق آن را غیرقابل گسست دانسته و

وقتی سخن از توحید در ربوبیت به میان می آید و همه کارها مربوط به خدا دانسته می شود، نقش انسان مورد پرسش قرار می گیرد که خود انسان در این میان چه نقشی د

در این جلسه به تفسیر اسلام به صورت شفاف از معنای زندگی پرداخته شده است. هدف از خلقت انسان رسیدن او به کمال است. کمال جویی از فطریات انسان است. هر چند

در این جلسه مفهوم خلافت الهی به عنوان مصداق معنای زندگی، توضیح داده شده است که منظور از آن، ظاهرشدن آثار الهی توسط یک موجود کامل در زندگی است. این مع

پس از آشنایی با مفهوم خلافت الهی به عنوان مصداق کمال، در این جلسه با معنای کمال از نظر اسلام آشنا می شویم که یک امر حقیقی است و باید همه تلاش های انسا

در رسیدن انسان به کمال، تمام کارهای اختیاری انسان حتی یک ذره آن دخالت دارند. هم چنین در پرتو ایمان و عمل صالح می توان به کمال دست یافت. مراد از عمل صا

از راه های رسیدن به کمال، عبودیت و بندگی است. از طریق عبادت می توان به مقام خلافت الهی رسید و موید آن حدیث قرب نوافل است که در نتیجه انجام نوافل انسان

با رسیدن به مقام عبودیت، استقلال کاذب از انسان سلب شده و حقیقت انسان برایش روشن می شود که همان ربط و تعلق به خداوند است و در این صورت عظمت الهی تمام و

انسان توانایی فراگیری و درک حقایق عالم را دارد و این توانایی به دلیل برخورداری از فطرت پاک انسانی است و هر موجودی که در اثر اسمی از اسماء الهی پدید آم

راه کمال در اندیشه اسلامی از ویژگی هایی برخوردار است که در این جلسه مورد بحث قرار گرفته است، یکی از این ویژگی ها این است که راه های کمال علاوه بر ابزا

ویژگی های معنای زندگی در اندیشه اسلامی عبارتند از:درجات مختلف داشتن که هر کسی به قدر ظرفیت و توان خود از آن بهره دارد و دنبال درجات بالاتر است. بهره م

یکی دیگر از ویژگی های معنای زندگی در اندیشه اسلامی، جدی بودن و مسئولیت آور بودن آن است که به هیچ وجه نمی توان آن را ساده انگاشت. اگر در دنیای غرب معنا

در ویژگی جدیت ومسئولیت آور بودن معنای زندگی این نکته وجود دارد که این مسئله مبتنی بر جهان بینی عمیقی است زیرا انسان بیهوده آفریده نشده، کمال او نیز با

در بیان ویژگی انطباق با خواسته ها و نیازها بیان شد که اسلام به همه خواسته ها و نیازهای انسان رسیدگی می کند و یکی از تمایزات مکاتب الهی و غیر الهی این

یکی از و یژگی های معنای زندگی در اسلام، توجه به خواسته های فکری و روحی است و اصل گرایش به حقیقت، حفظ آزادی، حرمت، شخصیت و... در مکاتب بشری هم وجود دار

حرکت در مسیر فطرت، تأمین کننده معنای زندگی است و برای رسیدن به آن نیاز به مبارزه با خواسته های فطری نیست. بلکه باید با خواسته های مخالف فطرت مبارزه کن

یکی از ویژگی های معنای مورد نظر اسلام برای زندگی، عشق ورزی است که متعلق آن می تواند از خدا تا کوچکترین مخلوقات را در بر بگیرد و در این جلسه عشق ورزی ب

این جلسه اختصاص دارد به محبت خالق به مخلوق. کار شناس محترم در ادامه مباحث قبلی تشریح می کند، در این جذبه و کشیشی که انسان به سوی مبدأ عالم دارد به گون

این جلسه اختصاص دارد به یکی دیگر از ویژگی های معنای زندگی اسلامی که تحت عنوان محبت به دیگران مطرح گردیده است.
کار شناس محترم در آغاز ضمن قرائت حدیثی

عشق به خداوند، عشق به مخلوقات را نیز در بر می گیرد و به همین جهت در منابع دینی از محبت ورزی به بندگان خدا با عظمت یاد شده و برای آن پاداش های فراوانی

در این جلسه به این مطلب اشاره شده است که در عشق به همنوعان نباید انتظار عشق از سوی آنان داشته باشیم. توقع محبت از دیگران و دریافت پاسخ متقابل از آنان

یکی دیگر از ویژگی های معنای زندگی نشاط بخشی آن است که امروزه برای آن سرمایه گذاری سنگینی صورت می گیرد و حتی از ابزار غیر متعارف و مضر نیز برای تحقق آن

مراد از خوشحالی مطرح در معنای زندگی ، خوشحالی عمیق تری است که با تأمین هر نیازی شبیه حالت پیدا شدن گم شده، برای انسان حاصل می شود و این خوشحالی با برق

با بررسی مباحث گذشته به این نتیجه می رسیم که خداوند حقیقت معنای زندگی است و انسان در حقیقت دنبال خداوند است هرچند در مصداق آن ممکن است خطا کند و بعد ا

انسان های عاقل زندگی را براساس هدف های حقیقی استوار می کنند و هیچ حقیقتی حقیقی تر از خداوند نیست و لذا تنها او شایستگی معنابخشی به زندگی را دارد. تحقق