گزیده درس هفتاد و شش
در درس گذشته مباحث مربوط به باب «نسبت» به پایان رسید و استاد در این درس محتوای تمام روایات باب «النهی عن الکلام فی الکیفیة» را مورد بررسی قرار میدهد. مرحوم کلینی در این باب در حدود ده روایت آورده است که نخستین آن از امام باقر (ع) است. آن حضرت در این حدیث میفرماید: درباره خلق خدا سخن بگویيد؛ امّا راجع به ذات خدا سخن نگویيد؛ زيرا سخن راجع به خدا جز سرگردانی برای گوينده به بار نمیآورد. در روایت ديگری از حريز است که درباره هر چيزی سخن بگویيد؛ ولی راجع به ذات خدا سخن نگویيد. بهنظر میرسد که در روایت نخست براساس قرينه مقابله، مقصود از «خلق الله»، انسان و مراد از «خد»ا، ذات خدا است. ولی در روایت ديگر چون (کل شیئ: هر چیز) در برابر (خدا) قرار گرفته است، جای استعمال آن قرينه وجود ندارد؛ از اینرو کلمه (ذات) اضافه شده است. در حدیث دوّم، امام صادق (ع) در تفسیر آیه شریفه «وَأَنَّ إِلَى رَبِّكَ الْمُنْتَهَى» میفرماید: پس وقتی سخن به خدا رسيد، باز ايستيد. در روایت سوم، امام صادق (ع) به محمد بن مسلم میفرماید: اى محمد مردم همواره از هر درى سخن میگويند تا آنجا كه راجع به خدا هم گفتگو میکنند. وقتی شما این نوع گفتگو را شنيديد، بگویيد: شايسته پرسش جز خداى يكتاى بيمانند نيست. حدیث چهارم از امام باقر (ع) است، آن حضرت هم بر نهی از گفتگو در مورد خدا و ذات خدا تاکید نموده و در حدیث پنجم، امام صادق (ع) از فکر کردن درباره خدا منع کرده است. در واقع سایر روایت این باب به همین موضوع پرداخته و در روایت دهم امام باقر (ع) میفرماید: «عَنْ عَبْدِ الرّحْمَنِ بْنِ عَتِيكٍ الْقَصِيرِ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) عَنْ شَيْ ءٍ مِنَ الصّفَةِ فَرَفَعَ يَدَهُ إِلَی السّمَاءِ ثُمّ قَالَ تَعَالَی الْجَبّارُ تَعَالَی الْجَبّارُ مَنْ تَعَاطَی مَا ثَمّ هَلَكَ: ابن عتيک میگويد: از امام باقر (ع) دربارهی صفت خدا پرسیدم؟ حضرت دست خود را بهسوی آسمان بلند کرد و فرمود: والاست خدای جبار، والاست خدای جبار، هر کسی به آنچه آن جاست دستدرازی کند، هلاک گردد.»
کلیدواژه: کتاب توحید، باب «النهی عن الکلام فی الکیفیة» (روایات 1 ـ 10).
Auf unseren Seiten werden Cookies und ähnliche Technologien verwendet, um Inhalte und Werbung zu personalisieren. Weitere Details finden Sie unten, und Sie können Ihre persönlichen Einstellungen ändern. Durch Klicken auf OK oder durch Klicken auf irgendeinen Inhalt auf unseren Seiten stimmen Sie der Verwendung dieser Cookies und ähnlichen Technologien zu.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.