شرح اصول کافی قسمت دوم

گزیده درس صد و یک
این درس در تداوم درس قبلی ارائه شده است و استاد باقیمانده حدیث هفتم، باب «معانی الأسماء و اشتقاقها» را معنا و تبیین می‌کند. درس از ا

گزیده درس صد و دو
در جلسه گذشته بررسی روایات باب «معانی الأسماء و اشتقاقها» به پایان رسید و استاد از این درس وارد باب دیگری می‌شود که تتمه باب قبلی می

گزیده درس صد و سه
این درس در تداوم درس گذشته و در ارتباط با روایت نخست باب «آخر و هو من الباب الاول» ارائه شده است. آغاز درس از این عبارت است: «قُلْتُ

گزیده درس صد و چهار
بخشی از روایت دوم باب «آخر و هو من الباب الاول» در درس قبلی بررسی گردید و در این جلسه به قسمت دیگری از این روایت پرداخته می‌شود. ا

گزیده درس صد و پنج
بحث در تداوم درس قبلی درباره‌ی روایت دوّم باب «آخر و هو من الباب الاول» است. استاد این درس را از این عبارت شروع می‌کند: «وَ إِنَّمَ

گزیده درس صد و شش
موضوع بحث را همچنان روایت دوم «باب آخر و هو من الباب الاول» تشکیل می‌دهد. استاد درس را از این عبارات آغاز می‌کند: «وَ أَمَّا الْخَبِ

گزیده درس صد و هفت
در درس قبلی بررسی محتوای دو روایت «باب آخر و هو من الباب الاول» به پایان رسید و در این درس استاد روایات باب «تأویل الصمد» را ترجمه

گزیده درس صد و هشت
بحث راجع به روایات باب «الْحَرَكَةِ وَ الِانْتِقَالِ» است که مرحوم کلینی در این باب، ده روایت را جای داده است. این روایات بر این مط

گزیده درس صد و نُه
بحث در باب حرکت و انتقال است که استاد در این درس ابتدا، حدیث چهارم را ترجمه و تبیین می‌کند. این حدیث از امام دهم (ع) است. محمد بن ع

گزیده درس صد و ده
گفته شد که خدای متعال زمان و مکان ندارد و در حقیقت زمان و مکان تحت اشراف و احاطه‌ای علم، سلطنت و قدرت او قرار دارد. استاد بحث را از

گزیده درس صد و یازده
در تداوم درس قبلی استاد وارد باب «عرش و کرسی» ‌شد و بخشی از روایت نخست این باب را توضیح داد. در این روایت شخصی به نام «جاثليق» از

گزیده درس صد و دوازده
بحث همچنان راجع به روایت اوّل باب عرش و کرسی است. در ادامه جاثلیق از امام (ع) می‌پرسد: خدا کجاست؟ «قَالَ لَهُ فَأَخْبِرْنِي عَنِ

گزیده درس صد و سیزده
موضوع بحث را همچنان حدیث باب عرش و کرسی تشکیل می‌دهد که شخصی به نام ابوقره محدث توسط صفوان بن یحیی خدمت امام رضا (ع) برده شد. ابو

گزیده درس صد و چهارده
شش روایت از مجموع هفت روایت باب عرش و کرسی در دروس قبلی بررسی گردید و استاد در این درس به ترجمه و تبیین حدیث هفتم این باب می‌پرد

گزیده درس صد و پانزده
در درس گذشته بررسی روایات باب عرش و کرسی به پایان رسید و از این درس استاد به سراغ ترجمه و تبیین روایات باب «الروح» می‌رود. مرحوم

گزیده درس صد و شانزده
در تداوم درس قبلی استاد وارد باب «جَوَامِعِ التّوْحِيدِ: کلیات توحید» شد و یک سلسله سفارشات و توصیه‌های کلی راجع به توجه به سخنا

گزیده درس صد و هفده
در جلسه قبلی گفته شد که خطبه اوّل باب کلیات توحید را امام صادق (ع) از حضرت امام علی (ع) نقل کرده است. این خطبه زمانی ایراد شده است

گزیده درس صد و هجده
درس همچنان در خطبه اوّل باب کلیات توحید است و استاد درس را از این جمله شروع می‌کند: «لَمْ يُكَوِّنْهَا لِتَشْدِيدِ سُلْطَانٍ وَ لا

گزیده درس صد و نوزده
موضوع بحث را همچنان خطبه اوّل باب کلیات توحید می‌دهد و در این قسمت استاد به بررسی کلام مرحوم کلینی در تفسیر خطبه امام علی (ع) می‌

گزیده درس صد و بیست
بحث درباره‌ای تفسیر مرحوم کلینی از خطبه اوّل باب کلیات توحید است که بخشی از آن در درس قبلی مورد بررسی قرار گرفت. استاد این درس را

گزیده درس صد و بیست و یک
در درس قبلی بررسی خطبه اوّل که از امام علی (ع) بود به پایان رسید و از این درس استاد به ترجمه و تبیین خطبه دوّم به بعد می‌پردا

گزیده درس صد و بیست و دو
بحث درباره‌ای خطبه چهارم باب کلیات توحید است. این خطبه را امام صادق (ع) از خطبه امام علی (ع) در کوفه نقل نموده است. امام صادق

گزیده درس صد و بیست و سه
در این درس استاد به ترجمه و تبیین خطبه پنجم می‌پردازد که از امام صادق (ع) نقل شده است. اسماعیل بن قتیبه می‌گوید: من با عیسی ش

گزیده درس صد و بیست و چهار
بحث همچنان در روایت پنجم است و سخن در این بود که امام صادق (ع) فرمود: من از کسانی تعجب می‌کنم که سخنانی را به امیرالمؤمنین

گزیده درس صد و بیست و پنج
در درس قبلی بررسی محتوای خطبه پنجم به پایان رسید و استاد در این درس به ترجمه و تبیین خطبه ششم می‌پردازد. این خطبه از امام مو

گزیده درس صد و بیست و شش
بحث درباره‌ای خطبه هفتم است و استاد درس را از این عبارت ادامه می‌دهد: «الَّذِی بَطَنَ مِنْ خَفِیَّاتِ الْأُمُورِ وَ ظَهَرَ فِ

گزیده درس صد و بیست و هفت
موضوع بحث را همچنان خطبه هفتم باب کلیات توحید تشکیل می‌شود که بخشی از آن در دو درس گذشته مورد بررسی قرار گرفت. آغاز این درس

گزیده درس صد و بیست و هشت
در درس گذشته بررسی خطبه‌های باب کلیات توحید به پایان رسید و از این درس استاد به ترجمه و تبیین روایات باب «النوادر» می‌پردازد

گزیده درس صد و بیست و نُه
پنج روایت از باب «نوادر» در درس قبلی بررسی گردید و استاد در این درس به ترجمه و تبیین حدیث ششم این باب می‌پردازد. این حدیث که

گزیده درس صد و سی
موضوع درس را همچنان حدیث ششم باب «نوادر» تشکیل می‌دهد و استاد درس را از این عبارت شروع می‌کند: «وَ هَكَذَا الرِّضَا وَ الْغَضَبُ وَ

گزیده درس صد و سی و یک
در درس قبلی مباحث مربوط به روایات باب «نوادر» به پایان رسید و استاد میلانی از این درس به ترجمه و تبیین احادیث باب «البداء» می‌پ

گزیده درس صد و سی و دو
در درس قبلی، پنج حدیث از احادیث باب «بداء» مورد بررسی قرار گرفت و استاد از این درس به سراغ ترجمه و تبیین احادیث ششم به بعد می‌ر

گزیده درس صد و سی و سه
تا کنون ده روایت از روایات باب «بداء» مورد بررسی قرار گرفته است و استاد از این درس به ترجمه و تبیین روایات یازدهم تا پانزدهم می

گزیده درس صد و سی و چهار
بحث همچنان در «باب البداء» است و پانزده روایت این باب در درس‌های گذشته بررسی شد، و استاد در این درس به ترجمه و تبیین حدیث شان

گزیده درس صد و سی و پنج
در درس گذشته بررسی روایات مربوط به باب «بداء» به پایان رسید و از این درس استاد به بررسی روایات باب «فی أنّه لایکون شیءٌ فی الس

گزیده درس صد و سی و شش
در پایان درس قبلی، استاد وارد بررسی روایات باب «مشیت و اراده» گردید و دو حدیث این باب را ترجمه و تبیین نمود. حدیث سوم را عبدالل

گزیده درس صد و سی و هفت
در این درس استاد وارد باب «الإبتلاء و الإختبار» می‌شود که مرحوم کلینی در این باب، دو روایت کوتاه از امام صادق (ع) نقل نموده اس

گزیده درس صد و سی و هشت
در درس قبلی استاد دو حدیث از احادیث سه‌گانه‌ای باب «سعادت و شقاوت» را بررسی کرد که در این درس ابتدا به حدیث سوم این باب می‌پرد

گزیده درس صد و سی و نُه
استاد در این درس وارد بررسی احادیث باب «الْجَبْرِ وَ الْقَدَرِ وَ الْأَمْرِ بَيْنَ الْأَمْرَيْنِ» می‌شود. مرحوم کلینی در این ب

گزیده درس صد و چهل
حدیث اوّل باب «جبر و قدر امر بین الامرین» که قدری طولانی بود، در درس قبلی بررسی گردید، در این درس استاد به ترجمه و تبیین احادیث دوم

گزیده درس صد و چهل و یک
استاد این درس را از حدیث پنجم آغاز می‌کند. این روایت از امام صادق (ع) می‌باشد که آن را ابراهیم بن عمر یمانی از امام (ع) نقل کر

گزیده درس صد و چهل دو
بحث همچنان درباره‌ی بررسی روایات باب جبر و قدر و امر بین الامرین است. استاد تا به حال ده حدیث از احادیث این باب را بررسی کرده و

گزیده درس صد و چهل و سه
بحث در این است که استطاعت و توانایی بندگان بر انجام کارها تا چه اندازه است؟ آیا انسان می‌تواند بگوید که خداوند به او قدرت داده

گزیده درس صد و چهل و چهار
روایات باب «البَيَانِ وَ التّعْرِيفِ وَ لُزُومِ الْحُجّةِ» موضوع این درس را تشکیل می‌دهد. مرحوم کلینی در مجموع شش روایت در ا

گزیده درس صد و چهل و پنج
در باب «اخْتِلَافِ الْحُجّةِ عَلَى عِبَادِهِ: اختلاف حجت بر بندگان» یک روایت وجود دارد. استاد با استناد به سخن مرحوم مجلسی مع

گزیده درس صد و چهل و شش
این درس به آخرین باب از کتاب توحید اختصاص دارد که در آن مرحوم کلینی چهار روایت ذکر نموده است. این باب به «بَابُ الهِدَایَةِ أَ

گزیده درس صد و چهل و هفت
در درس قبلی بررسی احادیث کتاب توحید به پایان رسید و از این درس استاد به سراغ روایات کتاب «حجت» می‌رود و آنها را مورد بررسی قر

گزیده درس صد و چهل و هشت
حدیث اوّل باب «الإضطرار الی الحجة» در درس گذشته بررسی شد و استاد در این درس به ترجمه و تبیین حدیث دوّم این باب می‌پردازد. حدی

گزیده درس صد و چهل و نُه
روایات دوّم باب «الإضطرار الی الحجة» در درس پیشین مورد بررسی قرار گرفت و استاد در این درس به ترجمه و تبیین روایت سوم این باب

گزیده درس صد و پنجاه
محتوای روایت سوم در درس قبلی بررسی شد و در این درس روایت چهارم باب «الإضطرار الی الحجة» ترجمه و تبیین می‌شود. این روایت قدری طولا

گزیده درس صد و پنجاه و یک
بحث در رابطه با حدیث چهارم باب «الإضطرار الی الحجة» است که در مورد مناظره‌ای اصحاب امام صادق (ع) با مرد شامی در بحث لزوم اما

گزیده درس صد و پنجاه و دو
سخن همچنان درباره‌ی حدیث چهارم باب «الإضطرار الی الحجة» است. محتوای روایات این باب را این مسئله تشکیل می‌دهد که جامعه اسلامی

گزیده درس صد و پنجاه و سه
این درس به باب «طَبَقَاتِ الْأَنْبِيَاءِ وَ الرُّسُلِ وَ الْأَئِمَّةِ (ع)» اختصاص دارد. مرحوم کلینی در این باب چهار روایت نق

گزیده درس صد و پنجاه و چهار
موضوع بحث را روایات باب «أَنَّ الحَجةَ لاَتَقُومُ لله عَلَی خَلقِهِ إلّا بِإمَامٍ» تشکیل می‌دهد. مقصود از طرح این باب این

گزیده درس صد و پنجاه و پنج
یکی از ابواب کتاب حجت، اصول کافی مرحوم کلینی باب «أَنَّهُ لَو لَم یَبقَ فِی الأَرضِ إِلّا رَجُلانِ لَکَانَ اَحَدُهُما الحُج

گزیده درس صد و پنجاه و شش
در درس قبلی چهار حدیث از احادیث باب «مَعرِفَة الإمام وَالرَّد اِلَیه» بررسی شد و در این درس استاد به ترجمه و تبیین روایات پن

گزیده درس صد و پنجاه و هفت
در درس گذشته، استاد بخشی از روایت ششم باب «مَعرِفَة الإمام وَالرَّد اِلَیه» را بررسی کرد و در این درس ابتدا قسمت باقیمانده

گزیده درس صد و پنجاه و هشت
استاد در درس گذشته تا حدیث هشتم باب «مَعرِفَة الإمام وَالرَّد اِلَیه» را بررسی کرد و از این درس به ترجمه و تبیین سایر احادی

گزیده درس صد و پنجاه و نُه
بررسی روایات باب «مَعرِفَة الإمام وَالرَّد اِلَیه» در جلسه گذشته به پایان رسید و استاد از این به بررسی احادیث باب «فرض طاعة

گزیده درس صد و شصت
بحث در بررسی روایات باب «فرض طاعة الأئمة» است و تا هنوز ده حدیث از احادیث این باب مورد بررسی قرار گرفته است. استاد درس را از حدیث ی

گزیده درس صد و شصت و یک
بررسی محتوای روایات باب «فرض طاعة الأئمة» در درس قبلی به پایان رسید و استاد از این درس به سراغ بررسی روایات باب «فی أنّ الأئمة

گزیده درس صد و شصت و دو
در درس گذشته تمام روایات باب «فی أنّ الأئمة شُهَداءُ الله عَزّوجل عَلَی خَلقِه» بررسی شد و در این درس ابتدا احادیث باب «أنّ ال

گزیده درس صد و شصت و سه
بحث در باره‌ی روایات باب «أنّ الأئمة (ع) خُلفاءُ الله عزّوجل فی أرضِهِ وَ اَبوابُهُ الَّتِی مِنها یُؤتی» است. مرحوم کلینی در ا

گزیده درس صد و شصت و چهار
سه روایت از باب «أنّ الأئمة (ع) نورالله عزّوجلّ» در درس قبلی بررسی گردید و استاد این درس را با بررسی حدیث چهارم این باب آغاز

گزیده درس صد و شصت و پنج
در درس قبلی مباحث مربوط به روایات باب «أنّ الأئمة (ع) نورالله عزّوجلّ» به پایان رسید و از این درس استاد به بررسی روایات باب «

گزیده درس صد و شصت و شش
حدیث اوّل باب «أنّ الائمة هُم ارکانُ الأرض» در درس قبلی بررسی گردید و در این استاد به ترجمه و تبیین دو حدیث دیگر این باب می‌پر

گزیده درس صد و شصت و هفت
باب بعدی، باب «نادرٌ جامعٌ فی فضل الإمام و صفاته» است که مرحوم کلینی در این باب، دو حدیث طولانی نقل کرده است. حدیث اول از اما

گزیده درس صد و شصت و هشت
در درس گذشته بخشی از روایت اوّل باب «نادرٌ جامعٌ فی فضل الإمام و صفاته» که در مورد امامت و صفات و فضایل معصومان (ع) بود، بررس

گزیده درس صد و شصت و نُه
بررسی روایت اوّل باب «نادرٌ جامعٌ فی فضل الإمام و صفاته» به اینجا رسید که امام رضا (ع) در ادامه این روایت بلند و طولانی می‌فر

گزیده درس صد و هفتاد
«الْإِمَامُ الْبَدْرُ الْمُنِيرُ وَ السِّرَاجُ الزَّاهِرُ وَ النُّورُ السَّاطِعُ وَ النَّجْمُ الْهَادِي فِي غَيَاهِبِ الدُّجَى وَ

گزیده درس صد و هفتاد و یک
بحث همچنان راجع به روایت طولانی امام رضا (ع) در باب «نادرٌ جامعٌ فی فضل الإمام و صفاته» است. استاد در درس‌های گذشته، بخشی از

گزیده درس صد و هفتاد و دو
استاد درس را از این قسمت روایت اوّل باب «نادرٌ جامعٌ فی فضل الإمام و صفاته» شروع می‌کند: «رَغِبُوا عَنِ اخْتِيَارِ اللَّهِ و

گزیده درس صد و هفتاد و سه
بحث همچنان درباره‌ای روایت اوّل باب «نادرٌ جامعٌ فی فضل الإمام و صفاته» است و استاد درس از عبارت زیر آغاز می‌کند: «فَكَيْفَ

گزیده درس صد و هفتاد و چهار
تا هنوز هفت درس به بررسی روایت اوّل باب «نادرٌ جامعٌ فی فضل الإمام و صفاته» اختصاص یافته است. هشتمین درس نیر به بررسی بخش

گزیده درس صد و هفتاد و پنج
در درس گذشته گفته شد که روایت اوّل باب «نادرٌ جامعٌ فی فضل الإمام و صفاته» قدری طولانی است؛ ولی در عین حال روایت بسیار مهم

گزیده درس صد و هفتاد و شش
بحث درباره‌ای حدیث دوّم است و بخشی از این روایت در درس قبلی بررسی گردید و استاد این درس را از این عبارت ادامه می‌دهد: «اصْطَ

گزیده درس صد و هفتاد و هفت
در درس قبلی مباحث مربوط به دو روایت باب «نادرٌ جامعٌ فی فضل الإمام و صفاته» به پایان رسید و از این درس استاد به بررسی باب «

گزیده درس صد و هفتاد و هشت
استاد در قالب یک درس روایات باب باب «أَنَّ الْأَئِمَّةَ (ع) وُلَاةُ الْأَمْرِ وَ هُمُ النَّاسُ الْمَحْسُودُونَ الَّذِينَ ذَ

گزیده درس صد و هفتاد و نُه
در تداوم درس قبلی به سه روایت از روایات باب «مَا فَرَض الله عزّوجلّ و رَسُولُهُ (ص) مِنَ الکَون مَعَ الاَئِمّة (ع)» پرداخته

گزیده درس صد و هشتاد
بحث درباره‌ی روایات باب «أنَّ اَهل الذِّکر الّذین اَمَرَ الله الخَلقَ بِسُئوالِهم هُمُ الأئمة (ع)» است. مرحوم کلینی در این باب در

گزیده درس صد و هشتاد و یک
در جلسه گذشته چهار حدیث از احادیث باب «أنَّ اَهل الذِّکر الّذین اَمَرَ الله الخَلقَ بِسُئوالِهم هُمُ الأئمة (ع)» بررسی گردید

گزیده درس صد و هشتاد و دو
بحث در باب «أنَّ اَهل الذِّکر الّذین اَمَرَ الله الخَلقَ بِسُئوالِهم هُمُ الأئمة (ع)» است و تا هنوز هشت حدیث این باب بررسی ش

گزیده درس صد و هشتاد و سه
مرحوم کلینی در باب «أَنَّ اَلْأَئِمَّةَ قَدْ أُوتُوا اَلْعِلْمَ وَ أُثْبِتَ فِي صُدُورِهِمْ»، پنج روایت ذکر کرده که اولین آن

گزیده درس صد و هشتاد و چهار
استاد در این درس ابتدا روایات باب «أَنَّ الْأَئِمَّةَ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِمَامَانِ إِمَامٌ يَدْعُو إِلَى اللَّهِ وَ إِمَ

گزیده درس صد و هشتاد و پنج
مرحوم کلینی در باب «أنَّ المتوسّمين الذين ذكرهم الله تعالى في كتابه هم الأئمة ع و السبيل فيهم مقيم» پنج روایت آورده است. در

گزیده درس صد و هشتاد و شش
بحث در بررسی روایات باب «أنّ الطريقة التي حثّ على الاستقامة عليها ولاية علي (ع)» است. در این باب مرحوم کلینی به ذکر دو روایت

گزیده درس صد و هشتاد و هفت
موضوع این درس را بررسی روایت باب «أن الأئمة ورثوا علم النبي و جميع الأنبياء و الأوصياء الذين من قبلهم» تشکیل می‌دهد. مقصود

گزیده درس صد و هشتاد و هشت
روایت دوم، باب «أن الأئمة ورثوا علم النبي و جميع الأنبياء و الأوصياء الذين من قبلهم» از پیامبر اسلا (ص) است که آن را امام ب

گزیده درس صد و هشتاد و نُه
استاد در این باب به بررسی روایات باب «أنّ الأئمة علیهم السلام عِندهُم جَمیعُ الکُتُب الّتی نَزَلَت مِن عِندالله عَزّوجَل وَ

گزیده درس صد و نود
بحث در بررسی روایات باب «أنّه لم يجمع القرآن كله إلا الأئمة (ع) و أنهم يعلمون علمه كلّه» است. منظور از طرح این باب این است که ائمه

گزیده درس صد و نود و یک
موضوع بحث را روایات باب «ما اعطی الائمة (ع) من بسم الله الاعظم» تشکیل می‌دهد. بر طبق روايات اهل‌بيت (ع) اسم اعظم، هفتاد و سه ح

گزیده درس صد و نود و دو
در باره‌ی روایات باب «ما عند الأئمة من آيات الأنبياء (ع)» است. این باب به این نکته اشاره می‌کند که آیات و نشانه‌هایی که نزد پی

گزیده درس صد و نود و سه
بحث درباره‌ی روایات باب «ما عند الأئمة من سلاح رسول الله (ص) و متاعه» است که مرحوم کلینی در این باب، نُه حدیث جمع‌آوری نموده ا

گزیده درس صد و نود و چهار
بحث در روایات باب «ما عند الأئمة من سلاح رسول الله (ص) و متاعه» است که در درس قبلی سه حدیث آن مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه

گزیده درس صد و نود و پنج
موضوع بحث را بررسی روایات باب «أنّ مَثَل سَلاح رسول الله (ص) مَثَل التَّابُوت في بَنِي إسرَائيل» تشکیل می‌دهد و مرحوم کلینی د

گزیده درس صد و نود و شش
بحث درباره‌ی روایات باب «فيه ذكر الصحيفة و الجفر و الجامعة و مصحف فاطمة (س)» می‌باشد که مرحوم کلینی در آن، هشت حدیث جای داده ا

گزیده درس صد و نود و هفت
بحث هم‌چنان در بررسی روایات باب «فيه ذكر الصحيفة و الجفر و الجامعة و مصحف فاطمة (س)» است که تا هنوز چهار روایت این باب مورد ب

گزیده درس صد و نود و هشت
بحث درباره‌ی روایات باب «في شأن إنّا أنزلناه في ليلة القدر و تفسيرها» است. بخشی از حدیث اوّل این باب که درباره‌ی اثبات امامت

گزیده درس صد و نود و نُه
بحث همچنان در حدیث اوّل باب «في شأن إنّا أنزلناه في ليلة القدر و تفسيرها» است. گفته شد که این حدیث حاوی گفتگوی امام باقر (ع)

گزیده درس دوصد
روایت نخست باب «في شأن إنّا أنزلناه في ليلة القدر و تفسيرها» طولانی بود و بررسی آن در درس قبلی به پایان رسید. از این درس استاد به ترجمه