گزیده درس صد و سی و شش
در پایان درس قبلی، استاد وارد بررسی روایات باب «مشیت و اراده» گردید و دو حدیث این باب را ترجمه و تبیین نمود. حدیث سوم را عبداللّه بن سنان از امام صادق (ع) نقل میکند. ایشان میگوید از امام (ع) شنيدم که فرمود: چه بسا خدا دستور مىدهد و آن را نخواهد و چه بسا بخواهد و به آن امر نکند. به شيطان فرمان داد كه براى آدم سجده كند و خواست كه سجده نكند و اگر خواسته بود سجده مىكرد، آدم را از خوردن آن درخت نهى كرد و خواست كه از آن بخورد و اگر نمىخواست كه آدم بخورد، نمىخورد. حدیث چهارم از امام موسى بن جعفر (ع) روایت شده است. حضرت میفرماید: بهراستى خدا دو اراده و دو خواسته دارد: يكى اراده حتمى و دیگری اراده عزمى. از اینرو، بسا از چيزى نهى مىكند و آن را مىخواهد و به چيزى فرمان مىدهد و آن را نخواهد؛ مگر نمىدانى كه خدا آدم را از خوردن آن درخت نهى كرد؛ امّا خوردن آن را مىخواست و اگر نمىخواست بخورند خواسته ايشان بر خواست خداوند پيشى نمىگرفت. به ابراهيم (ع) فرمان داد فرزندش را سر ببرد و نمىخواست كه او را سر ببرد و اگر مىخواست، هيچگاه خواست او بر خواست خدا جلو نمىافتاد. در حدیث پنجم، امام صادق (ع) به این مسئله اشاره میکند که خدا خواسته و اراده كرده ولى دوست نداشته و نپسنديده، خواسته است كه چيزى نباشد مگر اينكه او بداند و همچنين هم اراده كرده و دوست نداشته كه او را سوم سه خدا گويند و كفر را براى بندگان خود نپسنديده است. در حدیث ششم امام رضا (ع) فرمود: خداى تعالى میفرمايد: اى پسر آدم به خواست من است كه تو هر چه براى خود خواهى میتوانى خواست و به نيروى من است كه واجبات مرا انجام ميدهى و به نعمت من است كه بر نافرمانيم توانا ميشوى، من تو را شنوا، بينا، توانا ساختم، هر نيكى كه به تو رسد از جانب خداست و هر بدى كه به تو رسد از خود تو است و اين براى آن است كه من به كارهاى نيك تو از خودت سزاوارترم و تو به كارهاى زشتات از من سزاوارترى و علتش آن است كه من از آنچه ميكنم بازخواست نشوم؛ ولى مردم بازخواست شوند.
کلیدواژه: کتاب توحید، باب «المشیئة و الأرادة» (روایات 3 ـ 6).
Cookies and similar technologies are used on our sites to personalize content and ads. You can find further details and change your personal settings below. By clicking OK, or by clicking any content on our sites, you agree to the use of these cookies and similar technologies.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.