گزیده درس چهل و یک
در درس گذشته گفته شد که پیامبر اسلام در آخر صفر سال یازدهم هجرت رحلت کرد و جهان انسانیت را یتیم ساخت. بعد از رحلت پیامبر اسلام حوادث و رویدادهایی اتفاق افتاد که آثار و پیامدهای برخی از آنها تا هنوز بازتاب دارد. هدف اصلی پیامبر اسلام این بود که فرهنگ جاهلیت و تفرقه را بردارد و به جای آن فرهنگ توحیدی را حاکم کند و جامعه را یکدست، خداپرست و دیندار بسازد. در مجموع میخواست ازرشها و هنجارهای دینی و انسانی را به جای ارزشهای منحط و غیر انسانی قبیله حاکم نماید. یکی از اقدامات اصلی پیامبر اسلام این بود که مسئله رهبری را الهی نمود و فرمان خداوند را به عموم مردم اعلان کرد و چنانچه آن را اعلان نمی‌کرد، رسالت خود را به سرانجام نرسانده بود. پیامبر اسلام، مسئله جانشینی و رهبری بعد از خود را در جاهای مختلف بیان نمود و آخرین‌بار هم در قضیه غدیر خم اشاره کرد. بعد از رحلت پیامبر اسلام، عده‌یی به جای اینکه دغدغه‌ی تغسیل، تجهیز و تدفین پیامبر داشته باشند، در سقیفه بنی ساعده جمع شدند و مسیر تاریخ اسلام را تغییر داد. در ادامه استاد به ریشه‌ها، عوامل، انگیزه‌ها و چگونگی تشکیل سقیفه می‌پردازد و آن را مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌دهد. بیرون‌داد سقیفه بنی ساعده، خلیفه شدن ابوبکر بن ابی قحافه بود و باردیگر فرهنگ قبیله دهن باز کرد و وصایای پیامبر اسلام در مورد جانشینی خودش به باد فراموشی گرفته شد. در واقع، حکومت در سقیفه میان قبایل تقسیم گردید و سه پست مهم خلافت، وزارت و امور نظامی به سه نفر که از سه قبیله قریش [بنی تیم، بنی عدی و بنی مخزوم] نمایندگی می‌کردند، رسید و سپس این گفتمان را که به هیچ‌وجه ریشه‌ی دینی نداشت در جهان اسلام جا انداخت.
کلیدواژه: سقیفه بنی ساعده.
