خلاصه درس هجدهم
توحید در ربوبیت یکی از مراتب توحید به شمار میرود و معنایی این است که پروردگار عالم هستی، خدا است و غیر از او هیچ موجود دیگری در این امر نقش ندارد. با توجه به اینکه خلقت تنها در اختیار خدای سبحان است، ربّ بودن نیز تنها صفت اوست. میان ربوبیت استقلالی و ربوبیت تسبیبی فرق وجود دارد، چون قاعده علت و معلول یک قاعده پذیرفته شده است و بر اساس این قاعده اعتقاد بر تأثیر موجودی بر موجود دیگر در صورتیکه قدرت و تدبیر آن موجود به خدا بازگشت داشته باشد، اشکال ندارد.
اندیشمندان کلامی توحید در ربوبیت را به ربوبیت تکوینی و ربوبیت تشریعی تقسیم کردهاند. مصادیق و مثالهای ربوبیت تکوینی را خیر و شر، قبض روح و نگهداری از آسیبها و ربوبیت تشریعی را به معنای امر و نهی گرفته که نسبت به انسان مطرح است. از آیات قرآن کریم و نیز مباحث کلامی دریافت میشود که عرب جاهلی به توحید در خالقیت اعتقاد داشته؛ امّا نسبت به توحید در ربوبیت و توحید در عبادت مشکل داشتهاند. ربوبیت تکوینی با دلایل عقلی و نقلی به اثبات رسیده است که از جمله میتوان به به دلیل لازم و ملزوم بودن خلق و تدبیر و برهان نظم اشاره کرد.
در برخی از آیات به صراحت صفت تدبیر به غیر خدا نسبت داده شده است و این مسئله قبلاً مطرح شد که متکلمان سبب و مسبب را در این عالم انکار نکردهاند. به این معنا که ربوبیت انحصاری و استقلالی از آن خدا است و در طول فاعلیت و ربوبیت خداوند، فرشتگان با اذن و قدرت خداوند کارهایی انجام میدهند.
خودآزمایی
معنا و مراد از توحید در ربوبیت چیست، آن را به اختصار توضیح دهید؟
ربوبیت تکوینی و ربوبیت تشریعی چیست، تفاوت آن دو را بیان کنید؟
دلایل ربوبیت تکوینی و ربوبیت تشریعی را شرح دهید؟
در برخی از آیات تدبیر به فرشتگان نسبت داده شده، آیا آن با ربوبیت تکوینی و استقلالی خدا سازگاری دارد؟
کوکیز اور مشابہہ ٹیکنالوجیز ہماری سائٹوں پر مواد اور اشتہارات کو ذاتی بنانے کے لیے استعمال ہوتی ہیں. آپ مزید تفصیلات اور اپنی ذاتی ترتیبات کو تبدیل کر سکتے ہیں. اوکے پر کلک کرنے سے، یا ہماری سائٹوں پر کسی بھی مواد پر کلک کرنے سے، آپ ان کوکیز اور مشابہہ ٹیکنالوجیز کے استعمال سے اتفاق کرتے ہیں.
جی ڈی پی آر
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.