69 ماهیت و چیستی خداوند - استاد: حجة الإسلام والمسلمین شیخ حسن میلانی - Notes

سبق 2/100 | مطالعہ کا وقت: 5 منٹ

گزیده درس شصت و نُه
بحث به دنباله‌ای درس قبلی راجع به روایت ششم باب «اطلاق القول بأنّه شیءٌ» است و بخشی از این روایت در جلسه گذشته مورد بررسی قرار گرفت. این حدیث، یکی از احادیث مهم و کامل راجع به خداشناسی است و چنانچه بخواهیم خدا را اثبات و تصدیق کنیم، چه معنا و تعریفی از خدا داریم؟ شخصی زندیق به محضر امام صادق (ع) آمده بود و حضرت ظرائف و دقایق و درک از معنای خدا را برایش بیان کرد و در این درس باقیمانده‌ای گفتگوی امام (ع) با آن زندیق تبیین می‌شود. آن شخص زندیق از امام (ع) سئوال‌های زیادی می‌پرسد و در تداوم پرسش‌های قبلی به این سئوال اشاره می‌نماید که هر چيز در خاطر بگذرد مخلوق است و امام (ع) به این پرسش پاسخ می‌دهد. بعد از آن زندیق گفت، خدا کيفيت دارد؟ حضرت فرمود: نه؛ زيرا کيفيت جهت صفت و احاطه است سپس امام آن را بیشتر توضیح می‌دهد. در ادامه زندیق خدمت امام عرض می‌کند شما وجود خدا را ثابت کردید؛ ولی پس او را محدود ساختید؛ در حالی که پیش از این فرمودید: خدا محدود نمی‌شود؟! امام فرمود: محدودش نکردم؛ بلکه اثباتش کردم. زيرا بين نفی و اثبات منزلی نيست؛ يعنی نتيجه استدلالات من همين قدر است که صانعی موجود است در مقابل آنها که می‌گويند موجود نيست و استدلال من از هيچ راه دلالت بر محدود ساختن او ندارد. پرسش‌های زندیق هم‌چنان ادامه دارد و در آخر این درس، زندیق به انيت و مائيت اشاره می‌کند و از امام (ع) می‌پرسد که آیا خدا را انيت و مائيت باشد؟ امام (ع) به این پرسش هم جواب می‌دهد. در واقع انيت وجود خاص اشياء است در مقابل مفهوم عام و مشترك وجود كه بر همه چيز از واجب الوجود و ممكن الوجود صادق است و مفهومی است ذهنى خارج از حقيقت اشياء، و چون از بيان امام (ع) روشن می‌شود كه مفهوم عام وجود خارج از وجود خاص خداوند است. زندیق گفت: آيا براى خدا وجود خاصى غير از مفهوم عام وجود هست؟ حضرت فرمود: آرى هست؛ امّا مائيت دو معنا دارد: اوّل ماهيت در مقابل وجود چنان كه می‌گویيم ماهيت ممكن خارج از وجود اوست و عموم و اشتراك عارض اين ماهيت شود؛ پس خدا ماهيتى به اين معنا ندارد.
کلیدواژه: کتاب توحید، باب «اطلاق القول بأنّه شیءٌ» (روایت 6).

این درس در ظرف چند دقیقه ارائه شده است و در تکمله درس قبلی است و از این جمله شروع می‌شود: «قَالَ لَهُ السَّائِلُ: فَلَهُ إنِّیةٌ وَ مَائِیةٌ؟ قَالَ: نَعَم لایُثبَتُ الشیءُ إلّا بّإنیة و مائیة». در واقع، آن شخص زندیق از امام (ع) می‌پرسد که خداوند انیت و مائیت دارد؟ امام (ع) می‌فرماید: آری! هیچ چیز را وجود و تحققی نیست؛ جز به انیت و مائیت هستی و ذاتیت. سپس می‌پرسد: خدا کیفیت دارد یا نه؟ امام (ع) در جواب می‌فرماید: ندارد، سپس آن را توضیح می‌دهد. در ادامه این سوال را می‌پرسد: خدا خودش همه چیز را در آفرینش متصدی می‌شود؟ امام (ع) در جواب می‌فرماید: خداوند والاتر از این است که نسبت به آفرینش و تدبیر اشیاء دست به کار باشد. استاد بعد از پایان بردن محتوای حدیث ششم به سراغ حدیث هفتم می‌رود و آن را هم بررسی می‌کند.
کلیدواژه: کتاب توحید، باب «اطلاق القول بأنّه شیءٌ» (روایات 6 ـ7).

پچھلا سبق

استاد حسن میلانی

پروڈکٹ ڈیزائنر

پروفائل

کلاس سیشنز

بہتر تجربے کے لئے۔۔۔

ایپلیکیشن ڈاونلوڈ کریں

جی ڈی پی آر

When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.

69 ماهیت و چیستی خداوند - استاد: حجة الإسلام والمسلمین شیخ حسن میلانی - Notes

استاد حسن میلانی

کلاس سیشنز

آپ کی پرائیویسی اہمیت رکھتی ہے

جی ڈی پی آر