کتاب اصول فقه مرحوم مظفر:
این درس اختصاص دارد به امکان نسخ قرآن. کار شناس محترم در آغاز به تبیین امکان نسخ قرآن در دو مرحله پرداخته است. مرحله اول: ایا اصولا نسخ در ادیان و شرایع اسمانی ممکن است یا محال؟ مرحله دوم: بر فرض که در سایر ادیان و شرایع نسخ ممکن باشد ایا در دین اسلام و قرآن ممکن است یاخیر؟ سپس به تبیین این دو مقام پرداخته شده است. مقام اول: عدهای از دانشمندان یهود می گویند: نسخ در احکام الهیه و شرایع آسمانی محال است. غرض آنان از این سخن اثبات استمرار احکام شریعت حضرت موسی علیه السلام است. مقام دوم: ابو مسلم اصفهانی یکی از دانشمندان معتزله می گوید نسخ در قرآن و احکام شرح اسلام محال است به لیل این که خداوند می فرماید: لایأتیه الباطل من بین یدیه. در مقابل این این دو دسته گروهی از یهود و مسلمانان که اکثریت را تشکیل می دهند می گویند نسخ در ادیان آسمانی و احکام دینی ممکن و جایز است که در این زمینه دلائل متعددی را ارائه نمودهاند در ادامه مرحوم مصنف از میان ادله آنان فقط چهار دلیل را تحت عنوان تشکیکات مورد بحث و بررسی قرار می دهد. دلیل و شبه اول: این حکم شرعی که می خواهد نسخ شود از دو حال خارج نیست: 1. یا حکمی است که دوام و استمرار دارد 2. یا حکمی است که استمرار و بقا ندارد اگر مقصود از نسخ حکم دائمی باشد که محال است چون موجب تناقض می شود و اگر مقصود حکم موقت باشد با پایان رسیدن زمانش از بین می رود و نیاز به نسخ ندارد مرحوم مظفر می گوید: مقصود از نسخ برداشتن حکم دائمی است. شبه دوم: بر اساس عقائد عدلیه احکام الهی دائر مدار مصالح و مفاسد واقعی است. حالا اگر چنین حکمی نسخ گردد موجب انقلاب می گردد و انقلاب ذاتیات و ماهیات محال است. مرحوم مظفر از این شبه به دو روش پاسخ داده است. روش اول: آن انقلابی که محال است انقلاب حسن ذاتی به قبح ذاتی است و مصالح و مفاسد از امور اعتباری است درچنین موردی نه تنها نسخ محال است بلکه گاهی هم لازم و ضوروری است. روش دوم: حسن و قبح هم جا یکسان نیست لذا حکمی زمانی مصلحت داشته واجب شده است و زمانی بعدی مصلحت ندارد.
مهمترین مباحث این درس:
امکان وقوع نسخ در قرآن است. مراحل نسخ در قرآن. حالات حکم.
Cookies and similar technologies are used on our sites to personalize content and ads. You can find further details and change your personal settings below. By clicking OK, or by clicking any content on our sites, you agree to the use of these cookies and similar technologies.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.