برتری علمی و تقوای در فرهنگ قرآنی
برتری علم و تقوی
در قرآن
در فرهنگ قرآنی،
برتری انسان‌ها به علم و تقوی شناخته می‌شود. این مفهوم در آیات مختلف قرآن به
وضوح بیان شده است. به عنوان مثال، در آیه «هل یستوی الذین یعلمون والذین لا یعلمون»
(آیا کسانی که می‌دانند با کسانی که نمی‌دانند برابرند؟)، اهمیت علم مورد تأکید
قرار گرفته است. همچنین در آیه «وعلم آدم الاسماء کلها» (و به آدم همه نام‌ها را
آموخت)، برتری علمی انسان‌ها نشان داده شده است.
مکرم بودن به تقوی
مکرم بودن نزد
خداوند به تقوی مرتبط است. تقوی، که به معنای پرهیزگاری و پرهیز از گناهان است، معیاری
برای ارزیابی انسان‌ها در نزد خداوند محسوب می‌شود. برتری به علم الهی و علم الادیان
نیز در این چارچوب قرار می‌گیرد، زیرا علم الهی به دانستن آموزه‌های دینی و تعالیم
الهی مرتبط است.
افضلیت اهل بیت
شیعیان معتقدند که
اهل بیت پیامبر اسلام (ص) از دیگران افضل هستند. این افضلیت به دلیل دارا بودن همه
علوم انبیاء پیشین و علم الهی است که اهل بیت به ارث برده‌اند. به خصوص، افضلیت امیرالمومنین
علی (ع) به عنوان یکی از اهل بیت بسیار مورد تأکید قرار گرفته است.
افضلیت امیرالمومنین نسبت به همه انبیاء
برتری امیرالمومنین
علی (ع) نسبت به همه انبیاء از نظر شیعیان مسلم است. اما باید توجه داشت که این
برتری به هیچ وجه نباید به معنای برتری ایشان نسبت به پیامبر اکرم (ص) تعبیر شود،
زیرا این دیدگاه غلو محسوب می‌شود.
علت اشتباه در افضلیت امیرالمومنین بر پیامبر اکرم
یکی از دلایل بروز
این اشتباه که امیرالمومنین علی (ع) را برتر از پیامبر اکرم (ص) می‌داند، کم‌کاری
علمی در مورد پیامبر و عدم بیان فضائل ایشان است. اگرچه فضائل پیامبر اکرم (ص) در
منابع دینی موجود است، اما به اندازه کافی برجسته نشده و مورد بحث قرار نگرفته
است.
اهمیت شناخت پیامبر
دعای «اللهم عرفنی
نبیک» (خدایا، پیامبرت را به من بشناسان) نشان‌دهنده اهمیت شناخت پیامبر است. این
دعا تاکید می‌کند که برای درک صحیح از دین و جایگاه اهل بیت، باید ابتدا پیامبر را
به خوبی شناخت و فضائل ایشان را درک کرد.
مفهوم شکستن بت‌ها توسط امیرالمومنین
یکی از دلایلی که
امیرالمومنین علی (ع) پا بر دوش پیامبر اکرم (ص) برای شکستن بت‌ها گذاشتن و عکس این
قضیه نشد، به این حقیقت بازمی‌گردد که امامت متفرع بر نبوت است. در واقع، تنه درخت
دین نبوت است و شاخه آن امامت. به همین دلیل، امامت و نبوت مکمل یکدیگر هستند و نمی‌توان
آن‌ها را از هم جدا دانست.
حدیثی از امام علی (ع)
در حدیثی از امام
علی (ع) آمده است: «الإمامُ عليٌّ عليه السلام : إنّ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه
و آله أدّبَهُ اللّه ُ عزّ و جلّ، و هو أدَّبَني، و أنا اُؤدِّبُ المؤمنينَ ، و
اُورِثُ الأدبَ المُكْرَمينَ».
ترجمه: امام علی
(ع) فرمود: پیامبر خدا (ص) را خداوند تربیت کرد و او مرا تربیت کرد و من مؤمنان را
تربیت می‌کنم و ادب را برای بزرگان به ارث می‌گذارم. این حدیث نشان‌دهنده رابطه
تربیتی و آموزشی میان پیامبر و امام علی (ع) و نقش ایشان در تربیت مؤمنان است.
