گزیده درس هفتاد و چهار
سه حدیث از احادیث باب کون و مکان مربوط به کتاب توحید، در جلسه گذشته مورد بررسی قرار گرفت و در این درس استاد به ترجمه و تبیین روایات چهارم به بعد این باب میپردازد. در حدیث چهارم به موضوع خداشناسی و اینکه خدا از چه زمانی بوده و تا کی خواهد بود، پرداخته شده است. بزرگ عالم يهودی خدمت امام علی (ع) آمد و عرض كرد: آمدهايم از شما پرسشي كنيم. حضرت فرمود: از هر چه در خاطرت میگذرد، بپرسید؟ گفت: از پروردگارت ميپرسم كه از چه زماني بوده است؟ امام (ع) فرمود: خدا بوده است بدون پديد آمدن بدون بودني زايد بر انيت و حقيقت او همان حقيقت وجود بحت است و بدون چگونگي (پس صفاتش عين ذاتش میباشد) و او هميشگي است بدون كميت و كيفيت زماني، زيرا زمان از مجعولات و مخلوقات اوست و محال است كه در ذات او تاثيري داشته باشد ... بعد از استدلال امام (ع)، راس الجالوت (آن بزرگ عالم یهودی) به همراهانش گفت: بياييد برويم كه او از آنچه هم در بارهاش گويند، دانشمندتر است. حدیث پنجم را امام صادق (ع) از جد بزرگوارش امام علی (ع) نقل میکند و تقریباً همان محتوای حدیث چهارم را با خود دارد. محتوای حدیث ششم نیز با محتوای حدیث چهارم همخوانی دارد. در حدیث هفتم، زرارة از امام باقر (ع) میپرسد: آيا خدا بوده و چيزى نبوده؟ حضرت فرمود: آرى! خدا بوده و چيزى نبوده. گفتم: پس كجا بوده؟ حضرت در حالی که تكيه كرده بود، راست نشست و فرمود: سخن محالى گفتى اى زراره؛ چون از مكان لا مكان پرسيدى؟ محتوای حدیث هشتم نیز با مفاد احادیث چهارم، پنجم و ششم مشترک است.
کلیدواژه: کتاب توحید، باب «الکون و المکان» (روایات 4 ـ 8).