گزیده درس سیصد و چهل و نُه
در پایان درس گذشته استاد وارد گفتار پنجم گردید که مرحوم محقق در آن راجع به عقد مهادنه یا قراردادِ ترک مخاصمه و آتشبس میان کفار و مسلمانان بحث نموده است. در درس قبلی اشاره شد که اصل جواز این عقد از مسلمات است و در صحت هیچ شک و اختلافنظری وجود ندارد و عموم فقها آن را پذیرفته و در صدر اسلام نیز اتفاق افتاده است. امّا، بحث روی آن مصالح است که عقد مهادنه بر آن منعقد میشود و یکی از مصالح میتواند صلحطلبی باشد که این موجب شود تا کفار مسلمان شوند و چنانچه این گونه مصالح وجود داشته باشند، باید قرارداد ترک مخاصمه به امضا برسد. در این درس، سخن در ارتباط با زمان مهادنه است؛ به این معنا، هر گاه قرارداد میان دو سوی مخاصمه انعقاد مییابد، یکی از اجزای اصلی قرارداد زمان آن است. به عبارت دیگر، در محتوای قرارداد باید مشخص باشد که این قرارداد آتشبس برای چند مدت است؟ در پاسخ به این پرسش، مرحوم محقق میفرماید: قرارداد ترک مخاصمه تا چهار ماه بدون اشکال است. این سخن در صورتی است که قدرت برای ادامه جنگ وجود داشته باشد؛ ولی چنانچه احتمال شکست مسلمانان برود، بیش از چهار ماه حتی تا سالها هم قرارداد مهادنه بدون اشکال است. بنابراین اگر مسلمانان قدرت بر جنگیدن و احتمال پیروزی داشته باشد، قرارداد مهادنه به خاطر وجود مصالح تا چهار ماه دارای اعتبار و بدون اشکال است؛ ولی اگر مسلمانان ضعیف باشد و احتمال شکست آنها برود، در آن صورت قرارداد مهادنه تا سالها بدون اشکال خواهدبود. در پایان درس استاد وارد دو تفریع میگردد و در این درس یکی از آنها را بررسی میکند و تفریع دوّم را در درس بعدی مورد بحث و بررسی قرار میدهد.
کلیدواژه: بررسی عقد مهادنه.