گزیده درس صد و چهل و یک
بحث همچنان در رابطه با شرط اوّل از شروط استصحاب؛ یعنی بقای موضوع است و از نظر مرحوم شیخ انصاری این شرط عمومیت دارد و در تمام موارد تمسک به استصحاب، بقای موضوع به عنوان یک شرط الزامی است و برای این مدعای خود دلیل نیز اقامه کرد. یکی از نکاتی که ایشان به آن اشاره کرده، علمی و قطعی بودن بقای موضوع است و این سخن مرحوم شیخ را مرحوم صاحب فصول نپذیرفت و فرمود که موضوع محتمل البقاء باشد نیز کفایت میکند و آن با استصحاب به اثبات میرسد. مرحوم شیخ به نقد مرحوم صاحب فصول جواب مفصّل داده و اقسام استصحاب را از جهت ارتباط موضوع و حکم بررسی کرده است. قسم اوّل این ارتباط در درس قبلی مورد بررسی قرار گرفت و در این قسم ایشان با مرحوم صاحب فصول همدلی میکند؛ ولی در دو قسم دیگر که حکم و موضوع در استصحاب سببی و مسببی باشد، از این درس به بررسی آنها پرداخته میشود. صورت دوّم، رابطه موضوع و حکم استصحاب، از قبیل سببی و مسببی است و موضوع کاملا مبرهن و مشخص باشد. از نظر مرحوم شیخ در اینجا استصحاب موضوع جاری است؛ ولی ایشان استصحاب در حکم را نمیپذیرد؛ چون معتقد است که استصحاب در حکم تحصیل حاصل میباشد و برای این مدعای خود سه دلیل ارائه میکند.
کلیدواژه: شروط عمل و استصحاب.