فرائد الأصول (استصحاب)

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
در این درس معنای لغوی و اصطلاحی استصحاب و تعریف شیخ انصاری از آن مطرح گردیده است. کار شناس محترم در ابتدا پس ازبیان، یک

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس نیز همانند درس قبل اختصاص به تعریف استصحاب دارد. کار شناس محترم در آغاز به جمع بندی مطالب قبل پرداخته است. سپس

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس نیز مانند دروس قبل اختصاص به تعریف استصحاب دارد. کار شناس محترم در آغاز به تبیین و تشریح تعریف استصحاب از دیدگاه

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس همانند دروس قبل اختصاص به تعریف استصحاب دارد. کار شناس محترم در آغاز به جمع بندی تعریف استصحاب از دیدگاه میرزای

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس در باره اقوال در استصحاب است. در استصحاب سه نظریه است: نظریه اول (نظریه علماء از صدر اسلام تا زمان پدر شیخ بهای

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس همانند درس قبل در باره اقوال در استصحاب است. مطلب دوم: حکم عقل دو نوع است:
1. حکم عقل غیر مستقل: بعضی از حکم ها

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس نیز مانند درس قبل در باره اقوال در استصحاب است. کار شناس محترم در آغاز به تبیین مقدمه دوم برای بیان اقوال در است

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس مانند دروس قبل در باره اقوال در استصحاب است. کار شناس محترم در آغاز به تبیین و جمع بندی مباحث قبل پرداخته است.

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس مانند دروس قبل در باره اقوال در استصحاب است. کار شناس محترم در آغاز به تبیین و جمع بندی مباحث قبل پرداخته است.

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
در این درس همانند دروس قبل در باره اقوال در استصحاب پرداخته شده است. کار شناس محترم پس از جمع بندی مطالب دروس قبل به ت

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس مانند دروس قبل در باره اقوال در استصحاب است. کار شناس محترم در آغاز به جمع بندی مطالب قبل پرداخته و دیدگاه های

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
در این درس در جمع بندی دروس قبل گفته شده است اینکه ادله حجیت استصحاب از دیدگاه متأخرین اخبار و از دیدگاه قدما از طریق ظ

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس در ادامه درس قبل به مقومات و ارکان استصحاب پرداخته است. کار شناس محترم در این بخش به جمع بندی مباحث گذشته پرداخ

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس اختصاص به تقسیمات استصحاب دارد. استصحاب سه نوع تقسیم دارد:
تقسیمات استصحاب به اعتبار مستصحب:گاهی امر وجودی اس

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس نیز اختصاص به تقسیمات استصحاب دارد. دیدگاه شریف العلماء و نقد آن توسط شیخ انصاری: استصحاب امر عدمی داخل در محل

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس اختصاص دارد به اختلاف شریف العلما و شیخ انصاری در باره استصحاب. در این درس
پاسخ سوم مرحوم شیخ انصاری از دلیل

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس نیز اختصاص دارد به اختلاف شریف العلماء و شیخ انصاری در باره استصحاب. در این درس به شاهد چهارم بر نظریه دوم پردا

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس اختصاص دارد به تقسیم استصحاب به اعتبار مستصحب. مستصحب دو صورت دارد: مستصحب حکم شرعی است مانند استصحاب وجوب نما

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس نیزاختصاص دارد به تقسیم استصحاب به اعتبار مستصحب. ادامه مقدمه بیان بطلان صورت سوم و چهارم در این درس مورد بررسی

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس نیزاختصاص دارد به تقسیم استصحاب به اعتبار مستصحب. کار شناس محترم در آغاز به جمع بندی درس قبل پرداخته است که آنچ

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس اختصاص دارد به تقسیم سوم استصحاب به اعتبار مستصحب. مستصحب دو صورت دارد:
حکم تکلیفی است: یعنی یکی از احکام پنجگان

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
عنوان بحث: تقسیم دوم استصحاب به اعتبار دلیل دال بر مستصحب. دلیل دال بر مستصحب دو صورت دارد:
1. گاهی دلیل شرعی است (کتاب،

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در آغاز به تبیین سیر بحث پرداخته به این صورت که حکم شرعی بر دوگونه است: 1. حکم شرعی مستند: حکمی است که از

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کارشناس محترم در این درس دو مطلب را بیان نموده است: مطلب اول: اگر در یک موردی عقل حکم بکند و شرع هم در همان مورد حکم بکن

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در آغاز به جمع بندی درس قبل پرداخته اینکه در جلسه قبل دو مطلب بیان شده به این صورت مطلب اول: اگر در یک م

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کارشناس محترم در آغاز به تبیین چهار نکته مهم و اساسی پرداخته است: 1. مرحوم محقق در معارج گفته است من استصحاب را حجّت م

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
این درس اختصاص دارد به تقسیم استصحاب به اعتبار شک در بقاء. شک در بقاء حالت سابقه دو حالت دارد:1. گاهی علت شک در بقاء ح

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در این درس به تشریح دو مطلب پرداخته است. مطلب اول: تقسیم دوم برای استصحاب به اعتبار شک (مقدمه: کلمه شک دو

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در آغاز این جلسه دو مطلب را بیان می کند: مطلب اول: تقسیم برای استصحاب به اعتبار شک. شک دو صورت دارد:1. گ

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
در این درس دو مطلب مهم بیان شده است. مطلب اول: یازده نظریه در استصحاب به این صورت: مرحوم شیخ(ره) می فرماید درباره استصح

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در آغاز به تبیین دیدگاه مرحوم شیخ پرداخته و می گوید: مرحوم شیخ فرمودند درباره استصحاب یازده نظریه وجود دا

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
مرحوم شیخ عقیده دارند که استصحاب در شک در رافع حجت است اما در شک در مقتضی حجت نیست و سه دلیل ذکرنموده است. دلیل اول اجما

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
مرحوم شیخ عقیده دارند که استصحاب در شک در رافع حجت است اما در شک در مقتضی حجت نیست و سه دلیل ذکرنموده است دو دلیل آن در

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
مرحوم شیخ عقیده دارند که استصحاب در شک در رافع حجت است اما در شک در مقتضی حجت نیست و سه دلیل ذکرنموده است که دلیل سوم آ

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
مرحوم شیخ عقیده دارند که استصحاب در شک در رافع حجت است اما در شک در مقتضی حجت نیست و سه دلیل ذکرنموده است که دلیل سوم آ

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
مرحوم شیخ عقیده دارند که استصحاب در شک در رافع حجت است اما در شک در مقتضی حجت نیست و سه دلیل ذکرنموده است که دلیل سوم آ

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
در این درس کار شناس محترم به تبیین فقه الحدیث صحیحه دوم زراره پرداخته است. همانطوری که در روایت هفت سؤال مطرح شده بود از

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در این درس به پاسخ مرحوم شیخ نسبت به احتمال اول که از سؤال سوم و چهارم بدست می اید پرداخته است. احتمال ا

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در این درس به تبیین کلام شیخ نسبت به شریف العلماء پرداخته است. اشکال مرحوم شیخ(ره) به جواب دوم شریف العلم

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
بحث ما در صحیحه دوم زراره بود؛ زراره در این صحیحه هفت سؤال از امام علیه السلام می کند؛ دو جای این صحیحه دلیل بر حجیّت اس

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
احتمال دوم در صحیحه سوم زراره: مراد امام علیه السلام از «قام فأضاف الیها اُخری» رکعت منفصله است؛ یعنی این شخصی که شک دار

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در این درس به تبیین احتمال سوم در صحیحه دوم زراره پرداخته است. تا اینجا دو احتمال را بیان کردیم که در احت

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در این جلسه به تبیین روایت چهارم پرداخته است. موثقه اسحاق بن عمار: امام علیه السلام می فرماید: «اذا شککت

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
احتمال دوم: احتمال دارد این روایت دلیل بر حجیّت قاعده استصحاب باشد. دلیل بر این احتمال: در جلسه گذشته بیان کردیم که قاعد

کار شناس محترم در این درس به تبیین روایت ششم در باب استصحاب پرداخته است. روایت ششم: و منها(روایت ششم): مكاتبة علي بن محمد القاساني: علی بن محمد القاسا

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در این درس به تبیین روایات خاصه دوم استصحاب پرداخته است. روایت دوم(موثقه عمّار): کل شیء لک طاهر حتّی تعلم

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در این درس به تبیین دیدگاه مرحوم شیخ انصاری و احتمالات موجود در موثقه پرداخته است. مرحوم شیخ(ره) می فرمای

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کارشناس محترم در آغاز ه جمع بندی دروس قبل پرداخته است و می گوید: آنچه در گذشته بیان کردیم: بحث ما در روایت موثقه عمار اس

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کارشناس محترم در این درس به تبیین اشکال دوم بر احتمال اول پرداخته است. 2. اشکال دیگر بر طهارت ظاهریه این است: صغری: اگر

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در این درس به تبیین روایت سوم و چهارم استصحاب پرداخته است. همه آبها طاهر است تا اینکه نجاست آن معلوم شود،

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کارشناس محترم در این درس به تبیین دلالت روایات عامه بر استصحاب پرداخته است. دسته دوم: روایات عامه: این روایات هم دلالت

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در این درس به تبیین کلمه نقض پرداخته است. نقض در لغت یعنی رفع هیئت اتصالی از آنجاکه معنای لغوی در ما نحن

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کارشناس محترم در این درس به تبیین اقسام استصحاب کلی ضمن بیان تنبیه اول پرداخته است. که استصحاب کلی به سه صورت تقسیم می گ

درس55 المقام الثانی فی الإستصحاب، أمّا الأوّل..، ص191 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

گزیده درس پنجاه و شش
بحث در بارۀ امر اوّل از امور دوازده‌گانه مربوط به استصحاب است. امر نخست ناظر به یقین سابق است که امکان دارد این متیقن سابق گاهی ک

گزیده درس پنجاه و هفت
بحث راجع به تنبیه اوّل است که موضوع آن را استصحاب کلی تشکیل می‌دهد. در ارتباط با استصحاب که مستصحب آن کلی باشد، بر سه قسم تقسیم

گزیده درس پنجاه و هشت
مباحث مربوط به تنبیه اوّل را استصحاب کلی تشکیل می‌دهد که مستصحب در آن سه حالت دارد: کلی قسم اوّل، کلی قسم دوّم [که مباحث آن در د

گزیده درس پنجاه و نُه
بحث راجع به کلی قسم سوم است که در درس پیشین با اقسام این قسم و احکام آن آشنا شدیم. گفته شد که مستصحب در کلی قسم سوم در ضمن یک فر

گزیده درس شصت
بعد از اینکه احکام مربوط به کلی قسم سوم به پایان می‌رسد، مرحوم شیخ برای تکمیل بحث کلی قسم سوم، به بررسی سخن مرحوم ملا عبداللّه بن محمد ت

گزیده درس شصت و یک
در پایان کلی قسم سوم، مرحوم شیخ انصاری به بررسی سخن مرحوم ملا عبداللّه بن محمد تونی مشهور به فاضل تونی در وافیۀ الاصول پرداخت. از ن

گزیده درس شصت و دو
بحث در رابطه با نزاع مشهور با مرحوم فاضل تونی بود که ایشان اصل عدم تذکیه را در زمرۀ استصحال کلی قسم سوم دانست و در نتیجه فرمود که ا

گزیده درس شصت و سه
بحث در ارتباط با تکمله تنبیه اوّل راجع به استصحاب کلی قسم سوم است. بعد از اینکه تفسیر و تفصیل سه ضلعی مرحوم شیخ از استصحاب کلی قسم

گزیده درس شصت و چهار
مرحوم شیخ انصاری بعد از اینکه کلام مرحوم صاحب شرح وافیه را که پنجمین اشکال بر مبنای مشهور بود، بررسی کرد؛ بازهم وارد کلام مرحوم ف

حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی درس65: المقام الثانی فی الإستصحاب، الأمر الثاني…، ص203 65

گزیده درس شصت و پنج
بحث در بارۀ تنبیهات استصحاب است که اولین تنبیه آن در درس قبلی به اتمام رسید و در این درس استاد به سراغ تنبیه دوّم می‌رود که مرحوم

گزیده درس شصت و هفت
بحث در باره‌ی تنبیه دوّم از تنبیهات استصحاب است که مرحوم شیخ در این تنبیه راجع به استصحاب زمان و زمانی بحث نموده است. قبلاً گفته ش

گزیده درس شصت و هشت
همانگونه که قبلاً اشاره گردید، در تنبیه دوّم، سه بحث اصلی وجود دارد. بحث که راجع به زمان بود که در درس گذشته به اتمام رسید و در اد

گزیده درس شصت و نُه
بحث همچنان در بارۀ استصحاب در امور تدریجی است. در خارج یک سلسله اموری مانند حرکت، صحبت کردن، جریان آب، قرآن خواندن و امثال این موا

گزیده درس هفتاد
در این درس مباحث مربوط به قسم سوم از اقسام تنبیه دوّم است. مرحوم شیخ انصاری در تنبیه دوّم از زمان و زمانی بحث می‌کند و قسم اوّل مربوط

گزیده درس هفتاد و یک
بحث در مورد امور ثابت و قارِ مقیّد به زمان است که این مسئله در درس گذشته دنبال شد و در ابتدا برای آن مثال «صُم یوم سبع و عشرین من

گزیده درس هفتاد و دو
بحث در قسم سوم از تنبیه دوّم است که در آن از امور قار مقید به زمان بحث می‌شود. مثلاً، «لا تدع صیام سبع و عشرین من رجب: روزه 27 ما

گزیده درس هفتاد و سه
بحث در رابطه با اختلاف نظری مرحوم نراقی با مرحوم شیخ در تنبیه دوم است. فاضل نراقی در اینجا معتقد است که این استصحاب جاری می‌شود و

گزیده درس هفتاد و چهار
در این درس استاد در ابتدا راجع به دو نکته مهم در باره‌ی تنبیهات استصحاب بحث می‌کند و بعد از آن وارد تنبیه سوم می‌شود. در تنبیه

گزیده درس هفتاد و پنج
بحث در تنبیه سوم است و موضوع اصلی بحث در جایی است که مستصحب حکم عقلی باشد. سئوالی که در اینجا وجود دارد این است که آیا در حکم عق

گزیده درس هفتاد و شش
در دو درس قبلی تکرار شد که بحث در تنبیه دوّم در باره‌ی مستصحبی است که از حکم عقل گرفته شده است. در این زمینه این پرسش وجود داشت ک

گزیده در هفتاد و هفت
مرحوم شیح مستصحب عقلی را هم از جهت موضوع و هم از جهت حکم عقلی بررسی کرد و اظهار داشت که چنانچه مستصحب حکم باشد، به هیچ‌وجه استصحا

گزیده درس هفتاد و هشت
در درس‌های گذشته گفته شد که مرحوم شیخ انصاری قایل به عدم جریان استصحاب در مستصحب عقلی است و دلیلش این بود که شک در حکم عقلی وجود

گزیده درس هفتاد و نُه
همانگونه که در درس‌های قبلی اشاره گردید، مرحوم شیخ انصاری بعد از اینکه در تنبیه سوم اثبات کرد که در مستصحب عقلی، استصحاب جاری نم

گزیده درس هشتاد
در درس قبلی مباحث مربوطبه تنبیه سوم به پایان رسید و استاد از این وارد مباحث تنبیه چهارم می‌شود که در آن مرحوم شیخ در باره‌ی استصحاب تع

گزیده درس هشتاد و یک
بحث در تنبیه چهارم در باره‌ی استصحاب تعلیقی یا تقدیری است که علمای اصول در مورد آن اختلاف‌نظر دارند و در این میان اغلب اصولیین از

گزیده درس هشتاد و دو
اولین ایراد از سید مجاهد بر استصحاب تعلیقی در دو درس قبلی بررسی گردید و ایشان فرمود که مستصحب در استصحاب تعلیقی تنها قابلیت وجود

گزیده درس هشتاد و سه
در پایان درس قبلی استاد وارد تنبیه شد که در آن مرحوم شیخ انصاری راجع به استصحاب شرایع سابقه بحث می‌کند. این درس با این سئوال آغاز

گزیده درس هشتاد و چهار
در درس قبلی گفته شد که موضوع تنبیه پنجم را استصحاب شرائع سابقه تشکیل می‌دهد و در همان درس، طرح بحث شد و ایرادهای مسئله هم بیان

گزیده درس هشتاد و پنج
بحث در باره‌ی ایراد دوم بر استصحاب شرایع سابقه است. در درس گذشته اصل اشکال مطرح کردید و گفته شد که محتوای این ایراد به همان قاعد

گزیده درس هشتاد و شش
در دروس گذشته، مرحوم شیخ انصاری ایرادهای سه‌گانه را از سوی صاحب فصول و صاحب قوانین انجام گرفته بود قبول نکرد و تمام آن اشکالات را

گزیده درس هشتاد و هفت
در دروس به این مسئله اشاره شد که اغلب علمای اصول استصحاب شرایع گذشته را ثابت می‌دانند. سپس بحث به اینجا کشیده شد که آیا این قاعد

گزیده درس هشتاد و هشت
بحث راجع به ثمرات قاعده استصحاب شرایع گذشته است. در دروس گذشته بارها گفته شد که آیا این قاعده صرفاً یک قاعده ذهنی و تحلیلی است ی

گزیده درس هشتاد و نُه
دو ثمره از ثمرات استصحاب شرایع گذشته بیان گردید که تا هنوز پنج ثمره مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در این درس استاد به ششمین ث

گزیده درس نود
در پایان درس گذشته، استاد وارد تنبیه ششم گردید که در آن مرحوم شیخ انصاری اصل مُثبِت را بررسی کرده است. گفته شد که اصل مثبت در مقابل اصل

گزیده درس نود و یک
بحث در باره‌ی اصل مثبت است که در تنبیه ششم مطرح شده است. در دو درس قبلی راجع به تعریف اصل مثبت و قلمرو آن و هم‌چنین دلیل مرحوم شیخ

گزیده درس نود و دو
در این درس به بررسی سایر اقوال و یا ایراداهایی که بر نظریه‌ی شیخ مطرح شده مورد بررسی قرار می‌گیرد و ایشان از آن اقوال و ایرادها پاس

گزیده درس نود و سه
استاد در درس قبلی وارد ایرادها و اشکالات اصل مثبت شد و در آن درس ایراد اول و جواب مرحوم شیخ را بررسی نمود. در اشکال اوّل، تفصیل داد

گزیده درس نود و چهار
در دروس قبلی به این موضوع پرداخته شد که با اصل مثبت لوازم عادی و عقلی ثابت نمی‌شود و هم‌چنین احکام شرعی مترتب بر لوازم عقلی و عاد

گزیده درس نود و پنج
در پایان درس قبلی استاد وارد بررسی نظریات مرحوم صاحب فصول و مرحوم کاشف الغطا شد و این دو اصولی مشهور از نظر مدعا با مرحوم شیخ انصا

گزیده درس نود و شش
بحث در ارتباط با سخن صاحب فصول است. در دروس قبلی گفته شد که ایشان با اصل نظریه مرحوم شیخ انصاری در عدم حجیت اصل مثبت هم‌نظر است؛ ول

گزیده درس نود و هفت
مرحوم شیخ در درس قبلی فرمود که با توجه به عدم تفکیک لازم از ملزوم چنانچه ظن به ملزوم محقق شود، خود به خود ظن به لازم هم ایجاد می‌ش

گزیده درس نود و هشت
در درس قبلی گفته شد که مرحوم شیخ معتقد است که در فقه فروعات زیادی وجود دارد که فقها به ویژه فقهای قدیم بر اساس اصل مثبت فتوا داده‌

گزیده درس نود و نُه
در مباحث گذشته مطرح شد که مرحوم شیخ در صدد بیان موارد و نمونه‌هایی است که در فقه به عنوان صغریات اصل مثبت مطرح شده است. حالا که مر

گزیده درس صد
مرحوم شیخ انصاری هم‌چنان در صدد موارد و مسایلی است که برای آنها فقها از اصل مثبت استفاده کرده‌اند. در این مسایل، در مواردی دو اصل همزمان

گزیده درس صد و یک
تا هنوز مرحوم شیخ انصاری اصل مثبت را در مراحل مختلف به بحث گذاشته است که در مرحله نخست موضوع محل بحث را روشن نمود و بعد از آن دلایل

گزیده درس صد و دو
مرحوم شیح در درس قبلی به نکته مهمی اشاره کرد و آن نکته این بود که ممکن است اختلاف فقها در رابطه با اصل مثبت بازگشت به خفاء و جلای وا

گزیده درس صد و سه
در این درس استاد به سراغ تنبیه هفتم می‌رود و این تنبیه ارتباط تنگاتنگی با تنبیه ششم دارد و محتوای هر دو تنبیه مباحث مهم و دشواری را

گزیده درس صد و چهار
قبلا گفته شد که موضوع تنبیه هفتم را اصل تأخر حادث تشکیل می‌دهد. در باره‌ی این موضوع در درس قبلی اشاره شد که دو بحث اساسی در باره‌ی

گزیده درس صد و پنج
در درس قبلی در رابطه با اصل تأخر حادث به این نکته اشاره شد که مرحوم شیخ انصاری این موضوع را در قالب دو مرحله اجمالی و تفصیلی پیگیری

گزیده درس صد و شش
در مباحث قبلی گفته شد که مرحوم شیخ انصاری از اصل تأخر حادث در دو مرحله سخن گفته است. در فرع اوّل، قیاس حادث مشکوک با زمان بود که این

گزیده درس صد و هفت
از درس گذشته استاد وارد فرع دوم مبحث اصل تأخر حادث گردید که در آن یک حادثه با حادثه دیگری مورد مقایسه قرار می‌گیرد. در واقع، در فرع

گزیده درس صد و هشت
در رابطه با فرع دوّم اصل تأخر حادث که در آن مقایسه یک حادث با حادث دیگر بود، سه فرض مدنظر قرار گرفت که اولی آن هر دو معلوم التاریخ

گزیده درس صد و نُه
مرحوم شیخ انصاری در تداوم دو قولی که برای فرض مسئله «یکی معلوم التاریخ و دیگری مجهول التاریخ» بیان نمود، دو قول دیگر را ذکر کرد که

گزیده درس صد و ده
بحث به اینجا رسید که چنانچه دو حادث یکی معلوم التاریخ و دیگری مجهول التاریخ باشد، در اینجا تکلیف چیست؟ در دروس قبلی گفته شد که از نظ

گزیده درس صد و یازده
مرحوم شیخ انصاری می‌خواهد از مباحث گذشته نتیجه بگیرد. قبلاً اشاره شد که ایشان در دو حادثی که هر که مجهول التاریخ باشد، قائل به اس

گزیده درس صد و دوازده
در درس قبلی مباحث مربوط به تنبیه هفتم به پایان رسید و از این درس استاد به سراغ مباحث مربوط به تنبیه هشتم می‌رود. این تنبیه هم از

113المقام الثانی فی الإستصحاب،لكنّ التحقيق التفصيلص256 - استاذ:حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

114المقام الثانی فی الإستصحاب، الأمر التاسع...، ص259 - استاذ: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

115المقام الثانی فی الإستصحاب،فعلم ممّا ذكرنا أنّ مايحكى ص260 - استاذ: حجة الإسلام محمد هادی نبوی

116المقام الثانی فی الإستصحاب،ومنها ما ذكره في القوانينص262 - استاذ: حجة الإسلام محمد هادی نبوی

117المقام الثانی فی الإستصحاب، و الحاصل أنّ هنا في الواقعص263 - استاذ: حجة الإسلام محمد هادی نبوی

118المقام الثانی فی الإستصحاب،ولا يخفى ما فيه...،ص264 - استاذ: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

119المقام الثانی فی الإستصحاب، و أمّا ثانيا فلأن ص265 - استاذ: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

120المقام الثانی فی الإستصحاب،وربما يورد عليه أنّ الكتابيص266 - استاذ: حجة الإسلام و محمد هادی نبوی

121المقام الثانی فی الإستصحاب،وإن أراد به الإسكات و الإلزام ص267 - استاذ: حجة الإسلاممحمد هادی نبوی

122المقام الثانی فی الإستصحاب، و دعوى قيام الدليل الخاصص268 - استاذ: حجة الإسلام محمد هادی نبوی

123 المقام الثانی فی الإستصحاب، الوجه الرابع…، ص269 - استاذ: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

124المقام الثانی فی الإستصحاب،ولا يخفى أنّ الإقرارص271- استاذ: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

125 المقام الثانی فی الإستصحاب، الأمر العاشر...، ص273 - استاذ: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

126المقام الثانی فی الإستصحاب، ثمّ إذا فرض خروجص274 - استاذ: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

127المقام الثانی فی الإستصحاب،ولا فرق بين استفادة ص275 -استاذ: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

128المقام الثانی فی الإستصحاب،ولا أجد وجها لهذا التفصي..، ص 276 - استاذ: حجة الإسلام محمد هادی نبوی

129المقام الثانی فی الإستصحاب،ولايخفى ما في ظاهره ص277- استاذ: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

130المقام الثانی فی الإستصحاب، الأمر الحادي عشرص279 - استاذ: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

131 المقام الثانی فی الإستصحاب، و يمكن توجيهه بوجه آخر…، ص280 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

132 المقام الثانی فی الإستصحاب، و يظهر فائدة مخالفة...، ص281 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

133 المقام الثانی فی الإستصحاب، و كذا لا فرق- بناء على...، ص82 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

134 المقام الثانی فی الإستصحاب، و هذا الاستدلال يحتمل...، ص283 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

135 المقام الثانی فی الإستصحاب، و دعوى انصراف المطلق...، ص285 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

136 المقام الثانی فی الإستصحاب، الوجه الثالث أنّ الظنّ...، ص286 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

137 المقام الثانی فی الإستصحاب، و اعلم أنّ الشهيد...، ص287 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

138 المقام الثانی فی الإستصحاب، خاتمة ذکر بعضهم للعمل....، ص289 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

139 المقام الثانی فی الإستصحاب، و بهذا اندفع ما استشکله...، ص290 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

140 المقام الثانی فی الإستصحاب، و مما ذکرنا یعلم...، ص291 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

گزیده درس صد و چهل و یک
بحث هم‌چنان در رابطه با شرط اوّل از شروط استصحاب؛ یعنی بقای موضوع است و از نظر مرحوم شیخ انصاری این شرط عمومیت دارد و در تمام

گزیده درس صد و چهل و دو
ایراد مرحوم صاحب فصول بر مرحوم شیخ اعظم این بود که امکان دارد موضوع از طریق استصحاب به اثبات برسد. به دیگر سخن، چنانچه بقای مو

گزیده درس صد و چهل و سه
محتوای بحث را هم‌چنان شرط اوّل (بقای موضوع) استصحاب تشکیل می‌دهد. مرحوم شیخ در ارتباط با بقای موضوع تا هنوز در قالب دو محور، م

گزیده درس صد و چهل و نُه
در درس گذشته بیان گردید که مرحوم شیخ انصاری، نظریه مرحوم فاضل هندی در تفصیل میان اعیان نجسه و متنجسه را نپذیرفت و بر اساس دید

گزیده درس صد و پنجاه
در پایان درس قبلی استاد وارد شرط دوّم استصحاب گردید که مکلف در حال شک لاحق متیقِن به وجود متیقَن در زمان سابق باشد. به عبارت دیگر

گزیده درس صد و پنجاه و دو
موضوع بحث را گفتگوی مرحوم شیخ انصاری با گروهی از علمای اصول تشکیل می‌دهد که آیا روایات استصحاب قاعده یقین را اثبات می‌کند یا

153 المقام الثانی في الإستصحاب، هذا كلّه لو..، ص 308 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی

گزیده درس صد و پنجاه و چهار
بحث در رابطه با قاعده یقین است و خلاصه کلام مرحوم شیخ انصاری این شد که گنجاندن استصحاب و قاعده یقین هر دو در اخبار استصحاب

گزیده درس صد و پنجاه و پنج
بحث در باره‌ی مرحله دوّم قاعده یقین است که از درس قبلی آغاز گردید. گفته شد که مرحوم شیخ انصاری مباحث مربوط به قاعده یقین را

گزیده درس صد و پنجاه و شش
تا هنوز دو شرط از شروط استصحاب مورد بررسی قرار گرفت؛ شرط اوّل بقای موضوع بود که مرحوم شیخ انصاری نه تنها بقای موضوع را به اث

گزیده درس صد و پنجاه و هفت
بحث در رابطه با ماده اجتماع استصحاب با امارات و حجج شرعیه است و در این مورد در درس گذشته، مباحث مفصلی ارائه شد. البته باید

گزیده درس صد و پنجاه و هشت
بعد از اینکه مباحث مربوط به شرط سوم به اتمام رسید، مرحوم شیخ انصاری مطلبی از مرحوم فاضل تونی نقل کرد که ایشان عدم دلیل اجته