درس46 المقام الثانی فی الإستصحاب، ومنها مكاتبة...، ص71 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی - Notes

درس 2/207 | وقت الدراسة: 5 دقيقة

کار شناس محترم در این درس به تبیین روایت ششم در باب استصحاب پرداخته است. روایت ششم: و منها(روایت ششم): مكاتبة علي بن محمد القاساني: علی بن محمد القاسانی از امام علیه السلام در مورد یوم الشک سؤال کرد، یوم الشک اول رمضان و یوم الشک آخر رمضان؛ او از حضرت پرسید که من شک دارم که آیا فردا اول رمضان است یا خیر؟. و شک دارم که آیا فردا اول شوال است یا خیر؟. حضرت در ابتداء به عنوان یک قانون کلی فرمود الیقین لا یدخله الشک؛ و سپس حضرت فرمود: «صم للرؤیة و أفطر للرؤية»؛ «صم للرؤیة» یعنی بر تو واجب است با دیدن ماه رمضان روزه بگیری؛ زیرا الیقین لا یدخله الشک، زیرا در اینجا دو استصحاب است یکی استصحاب ماه شعبان و دیگری استصحاب عدم وجوب رمضان. و عین همین سخنان را در مورد «أفطر للرؤیة» می زنیم و می گوئیم ما در اینجا دو یقین داریم یکی یقین به رمضان و دیگری یقین به وجوب روزه. پس نتیجه می گیریم که مراد حضرت قاعده استصحاب است نه اشتغال؛ زیرا اگر اشاره به قاعده اشتغال داشت معنا نداشت حضرت یوم الشک اول رمضان را بگوید.تا اینجا شش روایت ذکر کردیم به عنوان دلیل بر حجیّت استصحاب؛ حال از بین این شش روایت چهار روایت اول قوی السند و ضعیف الدلاله است؛ یعنی حجیّت استصحاب را به عنوان یک قانون کلی اثبات نمی کند. حال یا اصلا حجیّت استصحاب را اثبات نمی کنند یا اینکه حجیّت استصحاب را در مورد خاصی اثبات می کنند. ولی دو روایت آخر دقیقا بالعکس است؛ یعنی ضعیف السند و قوی الدلاله هستند، قوی الدلاله بودن یعنی حجیّت استصحاب را به عنوان یک قانون کلی در کلیه ابواب فقه اثبات می کنند. لذا اگر کسی بخواهد با این شش روایت استدلال کند بر حجیّت استصحاب باید با مجموع این شش روایت استصحاب کند تا قوی السندها جبران ضعف، ضعیف السندها را بکنند و قوی الدلاله ها جبران ضعف ضعیف الدلاله ها بکنند.روایاتی که علماء به وسیله آنها بر حجیّت استصحاب استدلال کردند این روایات بر دو نوع است:1. روایات عامه: به روایاتی گفته می شود که حجیّت استصحاب به عنوان یک قانون کلی اثبات می کند. یعنی استصحاب را در کلیه أبواب فقه از طهارت تا دیات اثبات می کند. مانند شش روایتی که در گذشته بیان کردیم، آن شش روایت به ملاحظه مجموعش حجیّت استصحاب را به عنوان یک قانون کلی اثبات می کند.2. روایات خاصه: به روایاتی گفته می شود که حجیّت استصحاب را در یک باب خاصی اثبات می کند. مانند اینکه حجیّت استصحاب را فقط در باب طهارت اثبات می کند.بحث ما در روایات خاصه است؛ مرحوم شیخ(ره) چند مورد از روایات خاصه را بیان می کند.روایت اول(روایت عبد الله بن سنان): عبد الله بن سنان به امام علیه السلام عرض می کند لباسم را ععاریه دادم به کافر ذمی؛ یقین دارم که این کافر ذمی شرب خمر می کند و یا اینکه گوشت خوک می خورد؛ حال آیا وقتی که لباسم را از او گرفتم آیا بر من واجب است تا لباسم را بشورم یا خیر؟. حضرت می فرماید؛ دلیل حضرت این است: «لأنّک اعرته ایاه و هو طاهر و لم تستیقن أنه نجّسه».نحوه دلالت: حضرت به عبد الله سنان می فرماید بعد از اینکه لباست را از کافر ذمّی گرفتی طاهر است و شستن آن واجب نیست. حضرت برای این طاهر بودن از دو علت قسمت تشکیل شده است: 1. لأنه أعرته ایاه و هو طاهر. یعنی چون این لباس را به کافر ذمی داده بودی طاهر بود. 2. و لم تستیقن أنه نجّسه. یعنی اینکه یقین نداری که او این لباس را نجس گرده است.حال اگر علت حکم کردن حضرت به طهارت این لباس قاعده طهارت(کل شیء لک طاهر حتی تعلم أنه قذر) باشد؛ و در این قاعده نیازی به یقین گذشته بر طهارت نیست بر خلاف قاعده استصحاب که باید یقین سابق وجود داشته باشد. حال اگر علت حکم کردن حضرت به طهارت لباس قاعده طهارت باشد دیگر لازم نبود حضرت قسمت اول را بیان کند و بیان قسمت دوم کفایت می کرد و حضرت باید اینگونه می فرمود لازم نیست این لباس را بشوری بلکه این لباس طاهر است زیرا لأنک لم تستیقن أنه نجّسه. چون یقین نداری که نجس کرده است.

الدرس السابق

استاد محمد هادی نبوی

مصمم المنتج

الملف الشخصي

جلسات الفصل

سهولة العمل في التطبيق

تنزيل التطبيق

إعدادات الخصوصية

When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.

درس46 المقام الثانی فی الإستصحاب، ومنها مكاتبة...، ص71 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی - Notes

استاد محمد هادی نبوی

جلسات الفصل

خصوصيتك مهمة

إعدادات الخصوصية