گزیده درس نوزده
در درس گذشته، بررسی محتوای حدیث دوازدهم به پایان رسید و در این درس استاد ابتدا به حدیث سیزدهم میپردازد، سپس به سراغ ترجمه و تفسیر روایت چهاردهم کتاب اصول کافی میرود. در حدیث سیزدهم مرحوم کلینی روایتی از امام علی (ع) نقل میکند و در این روایت به این نکته توجه شده است که تمایلات و خواهشهاى نفسانى هميشه انسان را به هیجان میآورد و به ظلم و كار بد تشویق و تحريك مىكنند؛ ولى انسان عاقل با عقل خودش شهوت را خاموش و روى آنها پرده مىکشد تا از طرف آن آزارى به مردم نرسد. همچنین اگر عاقل برخى از صفات نيك را ندارد يا ناقص دارد به سبب نيكى و احسانى كه به مردم مى كند جلوهاى پيدا مىكند و محبت آنها را نسبت به خودش جلب مى نمايد. حضرت میفرماید: «العَقلُ غِطاءٌ سَتيرٌ، وَالفَضلُ جَمالٌ ظاهِرٌ، فَاستُر خَلَلَ خُلقِكَ بِفَضلِكَ، وقاتِل هَواكَ بِعَقلِكَ، تَسلَم لَكَ المَوَدَّةُ، وتَظهَر لَكَ المَحَبَّةُ: عقل، پردهپوش [كاستىها] و كمال، زيبايى آشكار است. پس كاستىهاى خوى خود را با كمالت بپوشان و با عقل خويش، هوايت را از پاى درآور تا دوستى تسليمت گردد و محبّت، برايت آشكار شود.» استاد بعد از بررسی حدیث سیزدهم، قسمتی از حدیث چهاردم را که در مورد عقل و جهل و لشکریان آن دو است، بررسی میکند. مقصود از جهل يا شيطان است و يا نیرویی كه انسان را به گناه و كار زشت وسوسه مىکند. این نیرو در فرشتگان وجود ندارد و هيچکدام از هفتاد و پنج لشكر جهل كه در اين حديث ذکر شده در اختيار ايشان نيست. امّا از آن جهت انسان از فرشته برتر میشود كه استعداد پذيرش اين صفات زشت را دارد و آنها را از خودش دور سازد. مراد از عقل قوهاى است كه انسان را به فضائل و كارهاى نيك فرا میخواند و لشكريانش در برابر لشكريان جهل قرار گرفته و همواره نفس انسان ميدان جنگ اين دو صف مىباشد. «فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع): اعْرِفُوا الْعَقْلَ وَ جُنْدَهُ وَ الْجَهْلَ وَ جُنْدَهُ تَهْتَدُوا ...: عقل و لشکریانش و جهل و لشکریانش را بشناسید تا هدایت شوید ...» این روایت طولانی است تا میرسد به اینجا که امام (ع) میفرماید: «قَالَ قَدْ رَضِيتُ فَأَعْطَاهُ خَمْسَةً وَ سَبْعِينَ جُنْداً فَكَانَ مِمَّا أَعْطَى الْعَقْلَ مِنَ الْخَمْسَةِ وَ السَّبْعِينَ الْجُنْدَ الْخَيْرُ وَ هُوَ وَزِيرُ الْعَقْلِ وَ جَعَلَ ضِدَّهُ الشَّرَّ وَ هُوَ وَزِيرُ الْجَهْلِ...»؛ در ادامهای این روایت از هفتاد و پنج لشکر عقل و هفتاد و پنج لشکر جهل (ضد لشکر عقل) نام برده میشود.
کلیدواژه: کتاب عقل و جهل (روایات 13 ـ 14).
Cookies and similar technologies are used on our sites to personalize content and ads. You can find further details and change your personal settings below. By clicking OK, or by clicking any content on our sites, you agree to the use of these cookies and similar technologies.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.