شرح لمعه کتاب المیراث | فارسی | پایه ششم
in Semi-Analytical JurisprudenceAbout this course
در باره مصنف کتاب :
زین الدین بن نورالدین علی بن احمد عاملی جُبَعی (۹۱۱-۹۵۵ یا ۹۶۵ قمری)، معروف به شهید ثانی، از فقهای برجسته شیعی قرن دهم قمری است. او نزد علمای شیعه و اهل‌سنت به تحصیل پرداخت و از هر دو دسته تأییدیه‌هایی کسب کرد. شهید ثانی مذاهب پنجگانه اسلامی را تدریس می‌کرد و بر اساس اصول هر مذهب فتوا می‌داد. معروف‌ترین اثر فقهی او «الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه» است که از متون درسی حوزه‌های علمیه شیعه به شمار می‌رود. او در سال ۹۵۵ یا ۹۶۵ قمری به شهادت رسید.
ولادت و خاندان
شهید ثانی در ۱۳ شوال ۹۱۱ قمری در روستای جُبَع، واقع در منطقه شیعه‌نشین جَبَل عامل لبنان، به دنیا آمد. او به ابن‌حاجه نَحاریری و شهید ثانی معروف است. خانواده او به دلیل داشتن عالمان برجسته، به «سلسلة الذهب» شهرت یافتند:
- پدرش، شیخ نورالدین علی، از دانشمندان و فضلا بود.
- فرزندش، ابو منصور جمال الدین حسن، به صاحب مَعالِم معروف است.
- نوه دختری‌اش، سید محمد بن علی عاملی، به صاحب مدارک شهرت دارد.
- شیخ علی و شیخ زین الدین، نوه‌های دیگر او و فرزندان صاحب معالم هستند.
شهید ثانی در زندگی‌نامه خودنوشتش ذکر کرده که در نُه سالگی (۹۲۰ قمری) قرآن را ختم کرده و سپس نزد پدرش به تحصیل ادبیات عرب و فقه پرداخته است. از جمله کتاب‌هایی که نزد او خوانده است، «مختصر الشرائع» و «اللمعة الدمشقیة» می‌باشد.
مرجعیت علمی
شهید ثانی در شعبان ۹۵۲ قمری به عراق سفر کرد و پس از زیارت مراقد ائمهٔ اطهار، در بعلبک ساکن شد و به تدریس مذاهب پنجگانه و دیگر رشته‌های علمی پرداخت. او در این مدت جایگاه علمی بالایی کسب کرد و در هر مذهب طبق مبانی آن فتوا می‌داد. پس از آن به جُبَع بازگشت و تا سال ۹۵۵ قمری به تدریس و نگارش مشغول بود.
شهادت
دربارهٔ سبب شهادت او دو روایت وجود دارد: یکی اینکه در جریان قضاوت میان دو نفر، شخص محکوم به قاضی صیدا مراجعه کرده و قاضی از سلطان روم (سلطان سلیمان) خواسته که شهید را به جرم بدعت‌گذاری دستگیر کند. روایت دوم این است که عده‌ای از سنیان به رستم پاشا، وزیر اعظم سلطان سلیمان، گفتند که شیخ زین الدین [شهید ثانی] ادعای اجتهاد دارد و علمای شیعه به نزد او می‌روند و کتاب‌های امامیه را از او فرا می‌گیرند. بدین ترتیب، رستم پاشا افرادی را برای دستگیری شهید که در مکه بود، فرستاد. او در مکه دستگیر و به استانبول برده شد و بدون اینکه نزد سلطان برده شود، کشته شد. تاریخ شهادت او ۵ ربیع‌الاول ۹۶۵ قمری و در سن ۵۴ سالگی است و گفته شده که جسدش را سه روز رها کرده و سپس به دریا انداختند.
زین الدین بن نورالدین علی بن احمد عاملی جُبَعی (۹۱۱-۹۵۵ یا ۹۶۵ قمری)، معروف به شهید ثانی، از فقهای برجسته شیعی قرن دهم قمری است. او نزد علمای شیعه و اهل‌سنت به تحصیل پرداخت و از هر دو دسته تأییدیه‌هایی کسب کرد. شهید ثانی مذاهب پنجگانه اسلامی را تدریس می‌کرد و بر اساس اصول هر مذهب فتوا می‌داد. معروف‌ترین اثر فقهی او «الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه» است که از متون درسی حوزه‌های علمیه شیعه به شمار می‌رود. او در سال ۹۵۵ یا ۹۶۵ قمری به شهادت رسید.
ولادت و خاندان
شهید ثانی در ۱۳ شوال ۹۱۱ قمری در روستای جُبَع، واقع در منطقه شیعه‌نشین جَبَل عامل لبنان، به دنیا آمد. او به ابن‌حاجه نَحاریری و شهید ثانی معروف است. خانواده او به دلیل داشتن عالمان برجسته، به «سلسلة الذهب» شهرت یافتند:
- پدرش، شیخ نورالدین علی، از دانشمندان و فضلا بود.
- فرزندش، ابو منصور جمال الدین حسن، به صاحب مَعالِم معروف است.
- نوه دختری‌اش، سید محمد بن علی عاملی، به صاحب مدارک شهرت دارد.
- شیخ علی و شیخ زین الدین، نوه‌های دیگر او و فرزندان صاحب معالم هستند.
شهید ثانی در زندگی‌نامه خودنوشتش ذکر کرده که در نُه سالگی (۹۲۰ قمری) قرآن را ختم کرده و سپس نزد پدرش به تحصیل ادبیات عرب و فقه پرداخته است. از جمله کتاب‌هایی که نزد او خوانده است، «مختصر الشرائع» و «اللمعة الدمشقیة» می‌باشد.
مرجعیت علمی
شهید ثانی در شعبان ۹۵۲ قمری به عراق سفر کرد و پس از زیارت مراقد ائمهٔ اطهار، در بعلبک ساکن شد و به تدریس مذاهب پنجگانه و دیگر رشته‌های علمی پرداخت. او در این مدت جایگاه علمی بالایی کسب کرد و در هر مذهب طبق مبانی آن فتوا می‌داد. پس از آن به جُبَع بازگشت و تا سال ۹۵۵ قمری به تدریس و نگارش مشغول بود.
شهادت
دربارهٔ سبب شهادت او دو روایت وجود دارد: یکی اینکه در جریان قضاوت میان دو نفر، شخص محکوم به قاضی صیدا مراجعه کرده و قاضی از سلطان روم (سلطان سلیمان) خواسته که شهید را به جرم بدعت‌گذاری دستگیر کند. روایت دوم این است که عده‌ای از سنیان به رستم پاشا، وزیر اعظم سلطان سلیمان، گفتند که شیخ زین الدین [شهید ثانی] ادعای اجتهاد دارد و علمای شیعه به نزد او می‌روند و کتاب‌های امامیه را از او فرا می‌گیرند. بدین ترتیب، رستم پاشا افرادی را برای دستگیری شهید که در مکه بود، فرستاد. او در مکه دستگیر و به استانبول برده شد و بدون اینکه نزد سلطان برده شود، کشته شد. تاریخ شهادت او ۵ ربیع‌الاول ۹۶۵ قمری و در سن ۵۴ سالگی است و گفته شده که جسدش را سه روز رها کرده و سپس به دریا انداختند.
کتاب:
کتاب "الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة" یکی از برجسته‌ترین آثار فقهی شیعه و یکی از مهم‌ترین کتب درسی در حوزه‌های علمیه شیعه است. این کتاب توسط شهید ثانی، شیخ زین‌الدین بن علی بن احمد عاملی (911-966 هجری قمری) نوشته شده است. محتوا و اهمیت کتاب: شرحی جامع: این کتاب شرحی است بر "اللمعة الدمشقیة" که توسط شهید اول، شیخ شمس‌الدین محمد بن مکی عاملی، نوشته شده است. "اللمعة الدمشقیة" خود یکی از متون اصلی فقه شیعه است و "الروضة البهیة" با شرح مفصل خود بر این کتاب، به یکی از منابع اصلی و معتبر در تدریس فقه شیعه تبدیل شده است.معرفی استاد:
استاد حجازی یکی از اساتید فقه در حوزه علمیه است که به تدریس کتاب‌های مهم فقهی مانند "عروه الوثقى" و "شرح لمعه" می‌پردازد. او تحصیلات عالیه خود را در حوزه علمیه به پایان رسانده و با بهره‌گیری از روش‌های نوین آموزشی و سنتی حوزوی، به تدریس می‌پردازد. روش تدریس او شامل دقت علمی و استفاده از مثال‌های کاربردی است که به کمک آن‌ها مفاهیم پیچیده فقهی را به طلاب منتقل می‌کند. استاد حجازی با ایجاد فضایی برای بحث و گفت‌وگو، تلاش می‌کند تا مطالب را به صورت عمیق و استدلالی به دانشجویان تفهیم کند و بدین ترتیب آموزش مؤثری ارائه دهد.هدف و سر فصل ها:
هدف از یادگیری بحث «میراث» در شرح لمعههدفهای آموزشی:
1. فهم دقیق احکام شرعی: آشنایی با قوانین و مقررات اسلامی در مورد تقسیم ارث و میراث که یکی از مهم‌ترین مباحث فقهی است.
2. حفظ عدالت اجتماعی: اطمینان از اجرای عدالت در توزیع اموال میان ورثه بر اساس احکام شرعی.
3. حل اختلافات خانوادگی: ارائه راهکارهای شرعی برای حل و فصل اختلافات ممکن در توزیع ارث.
4. توانمندی در استنباط احکام: تقویت مهارت‌های طلاب در استنباط و تفسیر احکام شرعی مربوط به میراث از متون فقهی.
محتوا و موضوعات مورد بررسی در بحث میراث:
1. تعریف و انواع ارث:- بررسی مفهوم ارث و انواع آن (مثل ارث قرابت و ارث ولاء).
2. مستحقین ارث:
- تعیین و شناسایی افراد واجد شرایط برای دریافت ارث (مثل فرزندان، والدین، همسر، و سایر خویشاوندان).
3. سهم‌الارث:
- محاسبه و تعیین سهم هر یک از ورثه بر اساس قوانین اسلامی (مثل سهم پسر و دختر، والدین، همسر، و ...).
4. موانع ارث:
- بررسی عواملی که می‌توانند مانع از دریافت ارث توسط ورثه شوند (مثل قتل مورث، اختلاف دین، و ...).
5. طبقات ورثه:
- توضیح طبقات مختلف ورثه و نحوه توزیع ارث در هر طبقه (مثل طبقه اول شامل فرزندان و والدین، طبقه دوم شامل اجداد و برادران و خواهران، و ...).
سر فصل ها:
سر فصل‌های بحث «میراث» از کتاب "الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه"بحث «میراث» در کتاب "الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه" به تفصیل به بررسی احکام و مسائل مربوط به ارث پرداخته و شامل سرفصل‌های زیر می‌باشد:
1. مقدمة فی الفرائض:
- تعریف میراث و اهمیت آن در فقه اسلامی.
- مبانی و اصول کلی ارث.
2. اسباب الإرث:
- اسباب ارث شامل نسب، نکاح و ولاء.
3. شروط الإرث:
- شرایطی که باید برای تحقق ارث وجود داشته باشد.
- شرایط وارث و مورث.
4. موانع الإرث:
- عواملی که مانع از ارث بردن می‌شوند، مثل قتل مورث، اختلاف دین و بردگی.
5. تقسیم الإرث:
- نحوه تقسیم ارث بین ورثه.
- سهم الارث هر یک از ورثه بر اساس قواعد شرعی.
6. ارث ذوی الفروض:
- بررسی سهم الارث ذوی الفروض (افرادی که سهم مشخص و معین دارند) مانند والدین، همسر، و فرزندان.7. ارث ذوی الارحام:
- نحوه تقسیم ارث بین ذوی الارحام (خویشاوندان دورتر).
8. ارث الموالی:
- بررسی احکام ارث موالی (ارث بردن به دلیل آزاد کردن برده).
Recommended by top institutions
Top Institutions Recommend This Course to Their Students
FAQ
Prerequisites
Related Courses
Comments (0)
fa-lomeh11-erth
تعریف میراث و رتبه های ورثه
تعریف میراث و رتبه های ورثه
موجبات و موانع ارث
موجبات و موانع ارث
موانع ارث (ارتداد، قتل)
موانع ارث (ارتداد، قتل)
موانع ارث (قتل، رق)
موانع ارث (قتل، رق)
موانع ارث (رق)
موانع ارث (رق)
موانع ارث (لعان،حمل)
موانع ارث (لعان،حمل)
موانع ارث (غیبت منقطعه)
موانع ارث (غیبت منقطعه)
حاجب ها در ارث
حاجب ها در ارث
حاجبیت فرزندان و برادران
حاجبیت فرزندان و برادران
سهامهای بیان شده در قرآن
سهامهای بیان شده در قرآن
اهل سهام ها
اهل سهام ها
صورت های ممکن و ممتنع در اجتماع ثنائی
صورت های ممکن و ممتنع در اجتماع ثنائی
چند مسئله
چند مسئله
عدم عول در فرائض
عدم عول در فرائض
عول - اصناف وراث
عول - اصناف وراث
چند مسئله (اول و دوم)
چند مسئله (اول و دوم)
مسئله دوم و سوم
مسئله دوم و سوم
مسئله چهارم (حبوه)
مسئله چهارم (حبوه)
مصادیق «حبوه»
مصادیق «حبوه»
شرایط تعلق حبوه
شرایط تعلق حبوه
مسئله پنجم
مسئله پنجم
میراث اجداد و اخوه 1
میراث اجداد و اخوه 1
میراث اجداد و اخوه 2
میراث اجداد و اخوه 2
میراث اجداد و اخوه 3
میراث اجداد و اخوه 3
میراث اجداد و اخوه 4
میراث اجداد و اخوه 4
میراث اجداد و اخوه 5
میراث اجداد و اخوه 5
میراث اجداد و اخوه 6
میراث اجداد و اخوه 6
میراث اعمام و اخوال1
میراث اعمام و اخوال1
میراث اعمام و اخوال2
میراث اعمام و اخوال2
میراث اعمام و اخوال3
میراث اعمام و اخوال3
میراث اعمام و اخوال4
میراث اعمام و اخوال4
اولاد اعمام و اخوال
اولاد اعمام و اخوال
میراث ازواج 1
میراث ازواج 1
میراث ازواج 2
میراث ازواج 2
میراث ازواج 3
میراث ازواج 3
میراث ازواج 4
میراث ازواج 4
ارث از طریق ولاء عتق 1
ارث از طریق ولاء عتق 1
ارث از طریق ولاء عتق2
ارث از طریق ولاء عتق2
ولاء ضمان جریره و امامت
ولاء ضمان جریره و امامت
ارث خنثی1
ارث خنثی1
ارث خنثی2
ارث خنثی2
ارث خنثی3
ارث خنثی3
دیه جنین
دیه جنین
ارث ولد ملاعنه
ارث ولد ملاعنه
ارث غرقی و مهدوم علیه1
ارث غرقی و مهدوم علیه1
ارث غرقی و مهدوم علیه2
ارث غرقی و مهدوم علیه2
مسئله دهم (مخارج فروض)
مسئله دهم (مخارج فروض)
مسئله یازدهم 1
مسئله یازدهم 1
مسئله یازدهم2
مسئله یازدهم2
مثال های متوافق و ....
مثال های متوافق و ....
عول، تعصیب و مناسخات
عول، تعصیب و مناسخات
تقسیم ارث (مناسخه)
تقسیم ارث (مناسخه)
