عروة الوثقی 3 (صلاة) | فارسی | پایه سوم

در باره مصنف: 
سید محمد کاظم طباطبایی یزدی (متولد ۱۲۴۷ ق. در یزد - وفات ۱۳۳۷ ق. در نجف) مشهور به صاحب عروة الوثقی، یکی از برجسته‌ترین فقها و مراجع تقلید شیعه در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری قمری بود.

زندگی و تحصیلات:
تولد و تحصیلات اولیه: سید محمد کاظم در خانواده‌ای مذهبی در شهر یزد به دنیا آمد. پدرش، سید عبدالعظیم، کشاورز بود.
تحصیلات حوزوی: ایشان در یزد به تحصیل علوم دینی پرداخت و پس از طی مراحل مقدماتی، به حوزه علمیه اصفهان رفت و از محضر اساتیدی همچون شیخ محمدباقر نجفی اصفهانی کسب فیض کرد.
هجرت به نجف: در سال ۱۲۸۱ ق. به نجف اشرف هجرت کرد و در آنجا از محضر بزرگترین علماء عصر از جمله شیخ مرتضی انصاری و میرزای شیرازی بهره‌مند شد.

استادان:
میرزای شیرازی: مرجع تقلید شیعیان در زمان خود و یکی از مبارزان علیه استعمار انگلیس.

محمدباقر آقانجفی اصفهانی (۱۲۳۴-۱۳۰۱ق)، فقیه و اصولی امامی قرن سیزدهم بود.

مرجعیت:
پس از فوت شیخ انصاری در سال ۱۲۸۱ ق.، میرزای شیرازی به عنوان مرجع تقلید شیعیان شناخته شد.
میرزای شیرازی در سال ۱۳۱۳ ق. به سامرا هجرت کرد و آیت الله طباطبایی یزدی عهده‌دار تدریس فقه در نجف شد.
پس از رحلت میرزای شیرازی در سال ۱۳۱۳ ق.، آیت الله طباطبایی یزدی به عنوان یکی از مراجع تقلید شیعه شناخته شد و مرجعیت ایشان تا زمان وفاتشان ادامه داشت.

آثار علمی:
مهم‌ترین اثر ایشان، کتاب عروة الوثقی است که به عنوان مهم‌ترین کتاب فقهی شیعه در عصر حاضر شناخته می‌شود.

آثار دیگر ایشان عبارتند از:
ذخیرة الصالحین
رسالة فی الخمس
حاشیة بر مکاسب شیخ انصاری
حاشیة بر المتاجر
حاشیة بر آداب التجارة

فعالیت‌های سیاسی:
آیت الله طباطبایی یزدی در کنار مرجعیت و فعالیت‌های علمی، در امور سیاسی نیز ورود می‌کرد.
ایشان از مخالفان مشروطه بود، زیرا مشروطیت را از مشروعیت جدا می‌دانست.
در زمان اشغال لیبی توسط ایتالیا و اشغال عراق توسط انگلیس فتوای جهاد داد.
فرزند ایشان در جنگ علیه انگلیس در عراق به شهادت رسید.

ویژگی‌های اخلاقی:
تقوا و پرهیزکاری: به تقوا و پرهیزکاری مشهور بود.
تواضع و فروتنی: با وجود مقام علمی و مرجعیت، بسیار فروتن و متواضع بود.
زهد و ساده زیستی: زندگی ساده‌ای داشت و از تجملات دوری می‌کرد.

وفات:
آیت الله طباطبایی یزدی در ۲۸ رجب سال ۱۳۳۷ ق. در نجف اشرف وفات یافت و در حرم امام علی (علیه السلام) دفن شد.

میراث:
آیت الله العظمی سید محمد کاظم طباطبایی یزدی به عنوان یکی از بزرگترین فقها و مراجع تقلید شیعه در تاریخ شناخته می‌شود.
میراث فقهی ایشان، کتاب عروة الوثقی است که تا به امروز مهم‌ترین کتاب فقهی شیعه به شمار می‌رود.
این کتاب در حوزه‌های علمیه شیعه در سراسر جهان تدریس می‌شود و مبنای بسیاری از احکام شرعی است که شیعیان در سراسر جهان از آن پیروی می‌کنند.
علاوه بر میراث فقهی، ایشان شخصیتی برجسته در تاریخ سیاسی و اجتماعی شیعه نیز بود.
ایشان در مبارزه با استعمار و دفاع از حقوق مسلمانان نقش مهمی ایفا کرد.

آرامگاه:
آرامگاه ایشان در حرم مطهر امام علی (علیه السلام) در نجف اشرف قرار دارد و زائران بسیاری از سراسر جهان به زیارت ایشان مشرف می‌شوند.
آیت الله العظمی سید محمد کاظم طباطبایی یزدی بدون شک یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های تاریخ شیعه است علم و تقوا، مرجعیت و خدمات علمی و فقهی، مبارزات سیاسی و اجتماعی ایشان، الگویی برای مسلمانان در سراسر جهان است.

در مورد کتاب: 
کتاب عروة الوثقی شامل بیشتر بخش‌های فقه می‌شود و حاوی ۳۲۶۰ مسئله فقهی است. این کتاب در ۱۶ فصل (کتاب) تنظیم شده و دوره کاملی از فقه را پوشش می‌دهد. فصل‌های این کتاب به ترتیب شامل: اجتهاد و تقلید، طهارت، نماز، روزه، اعتکاف، زکات، خمس، حج، اجاره، مضاربه، مزارعه، مساقات، ضمان، حواله، نکاح و وصیت است. برخی از بخش‌ها و فصل‌های فقهی به وصیت سید محمدکاظم یزدی پس از وفات او به عروة الوثقی افزوده شده‌اند و به عنوان "ملحقات العروة الوثقی" توسط ناشر معرفی شده‌اند.

اهمیت و جایگاه عروة الوثقی:
جامعیت: عروة الوثقی تقریباً تمام ابواب فقه را شامل می‌شود و اطلاعات جامعی در مورد احکام شرعی در زمینه‌های مختلف مانند طهارت، نماز، روزه، زکات، خمس، حج، نکاح و معاملات ارائه می‌دهد.
دقت و ظرافت: صاحب عروة در نگارش این کتاب، دقت و ظرافت فراوانی به کار برده و مسائل فقهی را به طور عمیق و عالمانه مورد بحث و بررسی قرار داده است.
روش و نظم: عروة الوثقی با روشی منظم و طبقه‌بندی شده به نگارش درآمده و یافتن احکام شرعی در آن آسان است.
مقبولیت: این کتاب از زمان تألیف تاکنون، مورد توجه و عنایت علماء و فقهای شیعه بوده است و شرح‌ها و حواشی متعددی بر آن نوشته شده است.
ترجمه: عروة الوثقی به زبان‌های مختلف از جمله عربی، فارسی، اردو و انگلیسی ترجمه شده است.

ویژگی‌های بارز عروة الوثقی:
استناد به ادله شرعی: صاحب عروة در استدلال‌های فقهی خود، به آیات قرآن، احادیث معتبر و اقوال فقهای بزرگ شیعه استناد می‌کند.
بیان واضح و روشن: مسائل فقهی در این کتاب به زبانی واضح و روشن بیان شده و از اصطلاحات پیچیده و غامض پرهیز شده است.
اختصار و فشردگی: با وجود جامعیت، عروة الوثقی کتابی مختصر و فشرده است و از اطاله کلام و ذکر مطالب غیرضروری پرهیز شده است.
مبنای فقهی: این کتاب مبنای فقهی بسیاری از مراجع تقلید شیعه در سراسر جهان است و در حوزه‌های علمیه شیعه تدریس می‌شود.

استاد: 

شیخ حسن انصاری یکی از اساتید حوزه علمیه است که به دلیل دانش وسیع  در فقه و اصول فقه شناخته شده است. او علاوه بر تدریس، به پاسخگویی به سوالات شرعی نیز مشغول است. شیخ حسن انصاری با روش‌های آموزشی دقیق و بیان شفاف خود، توانسته است بسیاری از مسائل پیچیده فقهی را به زبانی ساده و قابل فهم برای مخاطبانش توضیح دهد.

هدف و محتوا 

هدف از آموزش بحث «صلات» عروه الوثقی، آموزش احکام و مسائل مربوط به نماز، یکی از واجبات دین اسلام، بر اساس فقه شیعه و با استناد به کتاب عروة الوثقی است. این کتاب مرجع فقهی شیعه بوده و توسط سید محمدکاظم یزدی تألیف شده است.

آموزش این بحث، به افراد کمک می‌کند تا:

با احکام و واجبات نماز، از جمله نیت، تکبیرة الاحرام، ارکان، قنوت، سجود، تشهد و سلام، به طور کامل آشنا شوند.

 نحوه صحیح انجام اعمال نماز را در حالات مختلف، مانند نماز قصر، نماز مسافر، نماز جمعه و نماز جماعت، فرا بگیرند.

مسائل مربوط به نماز، مانند شرایط صحت و بطلان نماز، مبطلات و مکروهات نماز، و واجبات و مستحبات نماز را درک کنند.

به استفتائات و نظرات مراجع مختلف در مورد مسائل اختلافی در احکام نماز، آگاهی پیدا کنند.

محتوای آموزشی بحث «صلات» عروه الوثقی

محتوای آموزشی بحث «صلات» عروه الوثقی، شامل موارد زیر است:

 طهارت: شرایط لازم برای انجام نماز، مانند وضو، غسل و تیمم

لباس: شرایط لازم برای لباس نمازگزار

مکان: شرایط لازم برای مکان نماز

وقت: اوقات واجب نماز

اذان و اقامه: چگونگی اذان و اقامه گفتن

نیت: نیت در نماز

تکبیرة الاحرام: چگونگی تکبیرة الاحرام گفتن

رکن اول: قیام: ایستادن در نماز

رکن دوم: قرائت: خواندن سوره حمد و توحید

رکن سوم: رکوع: خم شدن در نماز

رکن چهارم: سجود: پیشانی بر زمین گذاشتن در نماز

قنوت: دعا خواندن در نماز

تشهد: نشستن و سلام دادن در نماز

سلام: پایان نماز

سجده شکر: سجده شکر به خاطر نعمت‌ها

سجده سهو: سجده برای جبران اشتباه در نماز

سجده تلاوت: سجده هنگام خواندن برخی از آیات قرآن

تعقیبات: دعاها و اذکار بعد از نماز

نمازهای مستحب: نمازهای یومیه مستحب، نمازهای نافله، نمازهای شب، نمازهای خاص و ...

نمازهای واجب غیر یومیه: نماز جمعه، نماز عید فطر، نماز عید قربان، نماز آیات، نماز استسقاء و ...

مسائل مربوط به نماز: مبطلات نماز، مکروهات نماز، واجبات نماز، مستحبات نماز، احتیاطات نماز، و ...

سر فصل ها: 

سر فصل‌های بحث «صلات» (نماز) در کتاب «عروة الوثقی» شامل موضوعات مختلفی است که به تفصیل به احکام و مسائل مربوط به نماز می‌پردازد. این سرفصل‌ها به شرح زیر هستند:

1. اوقات نماز

   - وقت نمازهای واجب یومیه

   - احکام مربوط به تعجیل و تأخیر نماز

2. قبله

   - احکام تعیین قبله

   - شرایط و احکام مواجهه با قبله

3. لباس نمازگزار

   - شرایط لباس نمازگزار

   - احکام مربوط به لباس پاک و مباح

4. مکان نمازگزار

   - شرایط مکان نمازگزار

   - احکام مربوط به مکان غصبی و پاک بودن مکان

5. اذان و اقامه

   - احکام و شرایط اذان و اقامه

   - مستحبات و مکروهات اذان و اقامه

6. شرایط نماز

   - نیت

   - قیام

   - قرائت

   - رکوع

   - سجود

   - تشهد

   - سلام

7. نوافل و مستحبات

   - نمازهای نافله

   - مستحبات و مکروهات نماز

8. شک و سهو در نماز

   - احکام شک در نماز

   - احکام سهو در نماز

   - سجده سهو و احکام آن

9. نماز جماعت

   - احکام و شرایط نماز جماعت

   - امامت و مقتدی

10. نماز مسافر

    - شرایط و احکام نماز مسافر

    - قصر و اتمام نماز

11. نماز آیات

    - شرایط و احکام نماز آیات

    - نحوه انجام و وقت آن

12. نماز میت

    - احکام و شرایط نماز میت

    - نحوه اقامه و مستحبات آن

13. نماز جمعه

    - احکام و شرایط نماز جمعه

    - خطبه‌ها و نحوه برگزاری

14. نماز عیدین

    - شرایط و احکام نماز عید فطر و عید قربان

    - نحوه برگزاری و مستحبات

شروح عروه

معروف ترین شروح عروة الوثقی:

1. التنقیح فی شرح العروة الوثقی:

نویسنده: آیت الله سید ابوالقاسم خویی (معروف به امام خمینی)

محتوا: شرح مبسوط و استدلالی تمام ابواب فقهی عروة الوثقی

ویژگی ها:

جامع و کامل

مورد اعتماد مراجع و علما

تحلیلی و دقیق

در 28 جلد منتشر شده است

2. بحوث فی شرح العروة الوثقی:

نویسنده: آیت الله سید محمد باقر صدر

محتوا: شرح مباحث طهارت از عروة الوثقی

ویژگی ها:

نوآورانه و تحلیلی

توجه به مبانی فقهی

در 4 جلد منتشر شده است

3. شرح العروة الوثقی:

نویسنده: آیت الله سید مرتضی حائری یزدی

محتوا: شرح مباحث اجتهاد و تقلید و طهارت از عروة الوثقی

ویژگی ها:

مختصر و مفید

نگارشی روان

در 2 جلد منتشر شده است

4. حاشیه بر عروة الوثقی:

نویسنده: آیت الله سید محمد کاظم طباطبایی یزدی (نویسنده عروة الوثقی)

محتوا: حواشی و تعلیقات بر متن عروة الوثقی

ویژگی ها:

مکمل عروة الوثقی

شامل مباحث جدید و نوظهور فقهی 

مخاطبین عروة الوثقی:

مخاطبین کتاب «عروة الوثقی»

کتاب «عروة الوثقی» توسط سید محمد کاظم یزدی نوشته شده است و مخاطبین اصلی آن عبارتند از:

1. طلاب حوزه‌های علمیه: این کتاب یکی از منابع اصلی و مهم دروس فقهی و اصولی حوزه‌های علمیه شیعه است و به عنوان مرجع برای تدریس و تحقیق استفاده می‌شود.

2. فقها و مجتهدین: این کتاب به دلیل جامعیت و دقت بالای مسائل فقهی، مورد استفاده فقها و مجتهدین برای استخراج و استنباط احکام شرعی قرار می‌گیرد.

3. پژوهشگران فقه اسلامی: محققین و پژوهشگران در زمینه فقه و اصول فقه از این کتاب به عنوان یک منبع مهم و قابل استناد استفاده می‌کنند.

4. طلاب و دانشجویان علوم دینی: برای یادگیری و فهم دقیق‌تر مسائل فقهی و آشنایی با نظرات مختلف فقهی.

5. مراجع تقلید: بسیاری از مراجع تقلید حاشیه‌ها و شروحی بر این کتاب نوشته‌اند و از آن به عنوان منبعی برای فتوا دادن استفاده می‌کنند.