شرح لمعه 3 زکاة و خمس | فارسی | پایه چهارم

در باره مصنف کتاب :

زین الدین بن نورالدین علی بن احمد عاملی جُبَعی (۹۱۱-۹۵۵ یا ۹۶۵ قمری)، معروف به شهید ثانی، از فقهای برجسته شیعی قرن دهم قمری است. او نزد علمای شیعه و اهل‌سنت به تحصیل پرداخت و از هر دو دسته تأییدیه‌هایی کسب کرد. شهید ثانی مذاهب پنجگانه اسلامی را تدریس می‌کرد و بر اساس اصول هر مذهب فتوا می‌داد. معروف‌ترین اثر فقهی او «الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه» است که از متون درسی حوزه‌های علمیه شیعه به شمار می‌رود. او در سال ۹۵۵ یا ۹۶۵ قمری به شهادت رسید.

ولادت و خاندان

شهید ثانی در ۱۳ شوال ۹۱۱ قمری در روستای جُبَع، واقع در منطقه شیعه‌نشین جَبَل عامل لبنان، به دنیا آمد. او به ابن‌حاجه نَحاریری و شهید ثانی معروف است. خانواده او به دلیل داشتن عالمان برجسته، به «سلسلة الذهب» شهرت یافتند:

- پدرش، شیخ نورالدین علی، از دانشمندان و فضلا بود.

- فرزندش، ابو منصور جمال الدین حسن، به صاحب مَعالِم معروف است.

- نوه دختری‌اش، سید محمد بن علی عاملی، به صاحب مدارک شهرت دارد.

- شیخ علی و شیخ زین الدین، نوه‌های دیگر او و فرزندان صاحب معالم هستند.

شهید ثانی در زندگی‌نامه خودنوشتش ذکر کرده که در نُه سالگی (۹۲۰ قمری) قرآن را ختم کرده و سپس نزد پدرش به تحصیل ادبیات عرب و فقه پرداخته است. از جمله کتاب‌هایی که نزد او خوانده است، «مختصر الشرائع» و «اللمعة الدمشقیة» می‌باشد.

مرجعیت علمی

شهید ثانی در شعبان ۹۵۲ قمری به عراق سفر کرد و پس از زیارت مراقد ائمهٔ اطهار، در بعلبک ساکن شد و به تدریس مذاهب پنجگانه و دیگر رشته‌های علمی پرداخت. او در این مدت جایگاه علمی بالایی کسب کرد و در هر مذهب طبق مبانی آن فتوا می‌داد. پس از آن به جُبَع بازگشت و تا سال ۹۵۵ قمری به تدریس و نگارش مشغول بود.

شهادت

دربارهٔ سبب شهادت او دو روایت وجود دارد: یکی اینکه در جریان قضاوت میان دو نفر، شخص محکوم به قاضی صیدا مراجعه کرده و قاضی از سلطان روم (سلطان سلیمان) خواسته که شهید را به جرم بدعت‌گذاری دستگیر کند. روایت دوم این است که عده‌ای از سنیان به رستم پاشا، وزیر اعظم سلطان سلیمان، گفتند که شیخ زین الدین [شهید ثانی] ادعای اجتهاد دارد و علمای شیعه به نزد او می‌روند و کتاب‌های امامیه را از او فرا می‌گیرند. بدین ترتیب، رستم پاشا افرادی را برای دستگیری شهید که در مکه بود، فرستاد. او در مکه دستگیر و به استانبول برده شد و بدون اینکه نزد سلطان برده شود، کشته شد. تاریخ شهادت او ۵ ربیع‌الاول ۹۶۵ قمری و در سن ۵۴ سالگی است و گفته شده که جسدش را سه روز رها کرده و سپس به دریا انداختند.

معرفی کتاب :

کتاب الروضة البهیة شرحی جامع بر کتاب اللمعة الدمشقیة است و به یکی از منابع اصلی و معتبر در تدریس فقه شیعه تبدیل شده است. این کتاب به دلیل جامعیت و دقت علمی، یکی از مهم‌ترین کتب درسی در حوزه‌های علمیه شیعه است.

معرفی استاد: 

هدف و آنچه در این دوره یاد گرفته می شود: 

اموری که در عنوان «خمس» آموزش داده می‌شود:

1. مصارف خمس: - توضیح مصارف مختلف خمس شامل سهم امام و سهم سادات. - شرایط و موارد مصرف هر یک از این سهم‌ها.

3. موارد وجوب خمس: - تعریف و توضیح مواردی که خمس بر آنها واجب می‌شود، مانند غنائم جنگی، معدن، گنج، درآمد کسب و کار، و اموال مختلط به حلال و حرام.

4. شرایط و نحوه پرداخت خمس.

اموری که در عنوان «زکات» آموزش داده می‌شود:

1. انواع زکات: - زکات فطره: توضیح موارد و شرایط وجوب زکات فطره، میزان و نحوه پرداخت آن. - زکات مال: توضیح اموال و دارایی‌هایی که زکات بر آنها واجب است، مانند طلا، نقره، حیوانات، محصولات کشاورزی.

2. مصارف زکات: توضیح موارد مصرف زکات بر اساس آیات و احادیث، مانند فقرای مسلمان، مساکین، عاملین زکات، مؤلفة قلوبهم، و دیگر مصارف مشروع.

3. شرایط و نحوه پرداخت زکات.

سرفصل های دروه: 

بهترین شرح‌ها و حواشی بر کتاب الروضة البهیة

مخاطبان اصلی کتاب شرح لمعه

روش تدریس: 

کمک آموزشی: 

مخاطبین این دوره: