گزیده درس سی و یک
بحث در ترجمه و تبیین روایات باب «صفة العلماء» از کتاب فضیلت علم است. گفته شد که در این باب هفت روایت وجود دارد که استاد سه روایت آن را در درس قبلی توضیح داد. حدیث چهارم از امام رضا (ع) روایت شده است که حضرت در این حدیث نشانههای فهم را در حلم و سکوت میداند: «إنَّ مِن عَلاماتِ الفِقهِ الحِلمُ وَالصَّمتُ: بردبارى و خاموشى از نشانههاى فهم است.» در روایت پنجم امام علی (ع) به این نکته اشاره میکند، کسی که واقعاً عالم باشد در قلب وی سفاهت و فریب راه نمییابد: «لا یَکونُ السَّفَه و الغِرَّة فی قَلبِ العَالِم: سفاهت و فريفتگى (ناآزمودگى) در دل عالم نيست.» محتوای روایت ششم در مورد احترام و خدمت به عالم است و در روایت هفتم امام علی (ع) سه نشانه را برای عالم ذکر نموده است: «يَا طَالِبَ اَلْعِلْمِ إِنَّ لِلْعَالِمِ ثَلاَثَ عَلاَمَاتٍ اَلْعِلْمَ وَ اَلْحِلْمَ وَ اَلصَّمْتَ وَ لِلْمُتَكَلِّفِ ثَلاَثَ عَلاَمَاتٍ يُنَازِعُ مَنْ فَوْقَهُ بِالْمَعْصِيَةِ وَ يَظْلِمُ مَنْ دُونَهُ بِالْغَلَبَةِ وَ يُظَاهِرُ اَلظَّلَمَةَ: یا طالب علم، بهراستى عالم سه نشانه دارد: علم و حلم و خموشى. عالمنما هم سه علامت دارد: نسبت به بالادست نافرمان است و به زيردست ستم میكند و از ستمكاران پشتيبانى مینمايد». استاد بعد از ترجمه و تبیین روایات باب صفت علماء، به سراغ ترجمه و تبیین روایت باب «حق العالم» میرود. مرحوم کلینی در این باب تنها یک حدیث از امام صادق (ع) ذکر کرده که حضرت آن را از امام علی (ع) نقل نموده است. امام (ع) در این حدیث به حقوق عالم بر دیگران اشاره میکند: «از حق عالم است كه زياد از او نپرسى و جامهاش را نگيرى و هرگاه نزد او مىروى كه عدهاى نزد حضور داشته باشند به همه سلام كن و به عالم سلام مخصوص کن. پيش روي عالم بنشين و پشت سرش منشين و نزد او چشمك مزن و با دست اشاره مكن و زياد سخن مگو كه فلان كس و فلان كس خلاف نظر او گفتهاند و از زيادى همنشينى با او دلتنگ مشو، چون مثل عالم، مثل درخت خرماست، بايد منتظر باشى تا از تمر آن برايت بيفتد، اجر عالم از روزهگير شب زندهدار و رزمندۀ در راه خدا، بيشتر است.»
کلیدواژه: کتاب فضیلت علم، «صفة العلماء (روایات 4 ـ 7)» و باب «حق العالم (روایت 1)».
Cookies and similar technologies are used on our sites to personalize content and ads. You can find further details and change your personal settings below. By clicking OK, or by clicking any content on our sites, you agree to the use of these cookies and similar technologies.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.