گزیده درس سی و چهار
استاد در درس قبلی تمام روایات باب «سئوال از عالم و گفتگوی با او» را بررسی کرد و در این درس ابتدا به سراغ روایات باب «بذل علم» میرود که در مجموع چهار حدیث در آن آمده است. مرحوم کلینی در روایت نخست، حدیثی از امام صادق (ع) آورده است که حضرت آن را از کتاب امام علی (ع) نقل میکند. در این حدیث به این مسئله اشاره شده است که خدای متعال از افراد نادان براى طلب علم پیمان نمىگيرد؛ بلکه از علماء پيمان میگيرد تا به نادانان علم بیاموزند: «قَرَأْتُ فِي كِتَابِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ إِنَّ اَللَّهَ لَمْ يَأْخُذْ عَلَى اَلْجُهَّالِ عَهْداً بِطَلَبِ اَلْعِلْمِ حَتَّى أَخَذَ عَلَى اَلْعُلَمَاءِ عَهْداً بِبَذْلِ اَلْعِلْمِ لِلْجُهَّالِ لِأَنَّ اَلْعِلْمَ كَانَ قَبْلَ اَلْجَهْلِ: امام صادق (ع) میفرمايد: در كتاب علي (ع) خواندم كه خدا از نادانها براي طلب علم پیمان نميگيرد تا آنكه از علما پيمان گيرد به نادانان علم آموزند؛ برای اینکه علم بر جهل مقدم است.» در حدیث دوم، امام صادق (ع) به این مسئله پرداخته که در آموزش میان دانشآموزان نباید فرق گذاشت و در حدیث سوم، امام باقر (ع) زکات علم را آموختن دانش به دیگران میداند: «زَكَاةُ اَلْعِلْمِ أَنْ تُعَلِّمَهُ عِبَادَ اَللَّهِ: زكات دانش، آموختن آن به مردم است.» امام صادق (ع) در حدیث چهارم به سخنی از حضرت عيسى (ع) استناد میکند که آن پیامبر در ميان بنىاسرائيل ايستاد و گفت: خبر حكمت را به نادانان نگوئيد و به اهل حكمت بگویید؛ برای اینکه هر مغزى تحمل درك آن ندارد. استاد بعد از بررسی چهار حدیث باب بذل علم، به سراغ روایات باب «النهى عن القول بغير علم» میپردازد که مرحوم کلینی در آن باب، نُه حدیث آورده است. در این درس استاد پنج حدیث این باب را ترجمه و تبیین میکند. اولین حدیث از امام صادق (ع) است که حضرت در آن از دو عمل نهی میکند: «أنهاكَ عَن خَصلَتَينِ فيهِما هَلَكَ الرِّجالُ أن تَدينَ اللّه بِالباطِلِ، و تُفتيَ النّاسَ بما لا تَعلَمُ: تو را از دو كار نهى مىكنم كه بر اثر آنها مردان به هلاكت افتادند: اينكه خدا را به باطل اطاعت كنى و ندانسته براى مردم فتوا دهى.» در حدیث دوّم نیز از دو کار نهی میکند: اوّل، بر طبق رأى خود به مردم فتوى دهى؛ دوم اینکه به آنچه نمىدانى عقيده دينى پيدا كنى. در حدیث سوم، امام باقر (ع) از صدور فتاوای ندانسته نهی میکند و در احادیث چهارم و پنجم نیز بر اهمیت نهى از ندانسته گویی و گفتار بدون علم تاکید شده است.
کلیدواژه: کتاب فضیلت علم، باب «بذل العلم (روایات 1 ـ 4) و باب «النهى عن القول بغير علم (روایات 1 ـ 5)».
Cookies and similar technologies are used on our sites to personalize content and ads. You can find further details and change your personal settings below. By clicking OK, or by clicking any content on our sites, you agree to the use of these cookies and similar technologies.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.