گزیده درس هشتاد و شش
بحث در این بود که خدای تبارک و تعالی جسم، شکل و صورت ندارد و او متعالی از اجسام، اجزاء، اشکال و صور است. استاد درس را با بررسی روایت چهارم «باب النهی عن الجسم و الصورة» آغاز میکند که از امام کاظم (ع) میباشد. محمد بن حكيم مىگويد: براى موسى بن جعفر (ع) سخن هشام بن سالم جواليقى را حكايت کردم كه خدا را جسم مىداند، امام (ع) فرمود: بهراستى چيزى شبيه خداوند نيست چه دشنام و ناسزائى بزرگتر از اين ياوهسرایى، كسى كه آفريننده همه چيز است، به جسم بودن يا صورت يا وضع مخلوق يا محدوديت يا به داشتن اندام وصف كند، خدا بسيار از اين گفتار برتر است. روایت پنجم از ابوالحسن (ع) است که ابن فرج میگويد: به حضرت ابوالحسن (ع) نوشتم درباره قول هشام بن حكم كه خدا را جسم میداند و هشام بن سالم كه وی خدا را صورت میداند، پرسيدم: حضرت نوشت: سرگردانى حيرتزده را از خودت دور كن و از شيطان به خدا پناه ببر، اين گفتار، گفتار آن دو هشام نيست. روایت ششم قدری طولانی است و آن را یونس بن ظبیان از امام صادق (ع) نقل کرده است. یونس بن ظبيان مىگويد: خدمت امام صادق (ع) رسيدم و به آن حضرت عرض كردم كه هشام بن حكم گفتار ناهنجارى دارد و من چند كلمهاش را به اختصار براى شما بازگو مىكنم. او معتقد است كه خدا جسم است؛ زيرا اشياء دو قسماند: جسم، و اثر و كار جسم، و نمىشود كه صانع، فعل و اثر باشد؛ ولى جایز است كه فاعل باشد. در ادامهی این روایت، امام (ع) به یونس بن ظبیان مفصل جواب میدهد. استاد در ادامه روایات هفتم و هشتم را هم توضیح میدهد و از جمله در روایت هفتم، حسن بن عبدالرحمن حِمّانی میگويد: خدمت امام کاظم (ع) عرض كردم، هشام بن حكم بر این عقيده است خدا جسمى است كه هیچ چيزى مانند او نيست. او دانا، شنوا، بينا، توانا، متكلم و ناطق است و كلام و قدرت و علم عين ذات هستند و هيچ كدام از آنها مخلوق نيست. حضرت فرمود: خدا او را بكشد؛ مگر نمىداند كه جسم محدود است و كلام غير متكلم است، پناه مىبرم به خدا و در حمايت او از اين سخن بيزارى میجويم. خدا نه جسم است، نه صورت و نه محدوديت و هر چيز جز او مخلوق است ...
کلیدواژه: کتاب توحید، باب «النهی عن الجسم و الصورة» (4 ـ 7).
Les cookies et autres technologies similaires sont utilisés sur nos sites pour personnaliser le contenu et les publicités. Vous pouvez trouver des détails supplémentaires et modifier vos paramètres personnels ci-dessous. En cliquant sur OK, ou en cliquant sur n'importe quel contenu sur nos sites, vous acceptez l'utilisation de ces cookies et de ces technologies similaires.
RGPD
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.