گزیده درس نود و یک
بحث در بارهی اصل مثبت است که در تنبیه ششم مطرح شده است. در دو درس قبلی راجع به تعریف اصل مثبت و قلمرو آن و همچنین دلیل مرحوم شیخ بر نفی اصل مثبت پرداخته شد. با توجه به مباحثی که در دو درس قبلی مطرح گردید، مرحوم شیخ انصاری در ادامه میفرماید که مستصحب میتواند دو گونه باشد: یا مستصحب حکم شرعی است یا غیر حکم شرعی و استصحاب در هر کدام از این دو مورد اقتضا خاص خود را دارد. از اینجا مرحوم شیخ هم مدعایش را روشن میکند و هم دلیل بر مدعایش را بیان مینماید. اصل مثبت همانگونه که برای مستصحب اصل نبات لحیه و امثالش را نمیتواند ثابت کند، همچنین نمیتواند آثار شرعی را ثابت نماید. سپس ایشان در مقام استدلال میفرماید که نسبت به لوازم عقلی و عادی قابلیت جعل وجود ندارد و اما نسبت به احکام شرعی مع الواسطه جعل مربوط به مستصحب و آثار آن است، این در حالی است که این آثار متیقن نیست و از جهت اینکه آثار متیقن نیست، ثابت هم نمیشود.
کلیدواژه: بررسی اصل مثبت.