خلاصه درس37
این درس در تکمیل درس گذشته ارائه شده است و در حقیقت علم غیب امامان معصوم که شعبهیی از علم امام است، در اینجا بررسی گردیده است. مباحث مربوط به علم غیب از دو زاویه قابلطرح است: یکی از بعد بیروندینی و دیگری از بُعد دروندینی. معمولاً، بحث بروندینی در مباحث معرفتشناسی مطرح میشود که گروهی از اندیشمندان تنها ادراکات حاصل از طریق حس و تجربه را علم میدانند و به علم غیب باور ندارند و حتی وحی را نیز نمیپذیرند. این بحث از رهگذر دروندینی تعقیب شده و در این زمینه میان فرق اسلامی اختلافنظر وجود دارد و در مواردی به همدیگر تهمت و افترا بسته و گاه یکدیگر را تکفیر کردهاند. در این درس روشن شده است که این نزاع لفظی بوده و مکاتب فکری مقصود یکدیگر را نفهمیدهاند و با تأمل در مبانی و دلایل همدیگر، بسیاری از این درگیریها و نزاعها برطرف میشود.
مباحث این درس را مفاهیم لغوی و اصطلاحی علم غیب، اقسام آن، اعتقاد وهابیت در مورد آن، دیدگاه قرآن کریم در این باره و قلمرو علم غیب و برخی مسایل دیگر تشکیل داده است. چنین نتیجهگیری شده است که اعتقاد به علم غیب به هیچعنوان به معنای ربوبیت و یا همطراز دانستن امامان معصوم (ع) با خدای متعال نیست. علم غیب ریشه در آیات و روایات اسلامی داشته و هیچگونه منافاتی با توحید ندارد. در پایان درس اشاره شذه که وجود تعارض در روایات امامان دلایل مختلفی دارد که ربطی به عصمت و علم خطاناپذیر آنان ندارد.
خودآزمایی
معنای لغوی و اصطلاحی علم غیب را بیان کنید؟
دیدگاه وهابیت را در مورد علم به غیب تبیین نمایید؟
سه دسته از آیات قرآن کریم را نسبت به علم غیب بیان نمایید و تفسیر واقعی آن سه دسته آیات چیست؟
از آیات قرآن کریم نسبت به علم غیب چه نتیجه میگیرید، آن را به اختصار بیان کنید؟
در برخی از روایات آمده است که امامان، علم غیب را از خود نفی کردهاند، معنای این انکار چیست؟
قلمرو علم غیب را به اختصار بیان کنید؟
آیا اعتقاد به علم غیب شرک نیست؟
اگر امامان دارای علم غیباند پس چرا در اخبار و روایات آنان اختلاف و تعارض دیده میشود؟