کتاب اصول فقه مرحوم مظفر:
این درس نیز اختصاص دارد به امکان نسخ قرآن. کار شناس محترم در آغاز به تبیین شبهه و دلیل سوم قائل به نسخ می پردازد. نسخ بر گشت به تخصیص دارد و میان آن دو فرقی نیست بلکه هردو بالنسبه به ظاهر کلام رفع و نسبت به باطن کلام دفع و کاشف از مراد واقعیاند. سپس به تبیین و تشریح بداء پرداخته اینکه میان دانشمندان شیعه و سنی در باره بداء اختلاف است علماء شیعه بداء را در تکوینیات قبول دارند ولی علمای عامه آن را محال می دانند. در ادامه به تبیین انواع قضاء الهی پرداخته است. 1. قضای که احدی از بندگان خدا از او مطلع نیست و آن علم کلی مطلق خداوند بر سرنوشت تمام موجودات است. 2. قضایی که خداوند به پیامبران و فرشتگان درگاهش اعلام نموده و خبر داده که فلان حادثه حتما محقق خواهد شد. در اینجا همانند مرحله قبل بداء محال است. 3. قضایی که خداوند به پیامبر یا فرشتگان خبر داده به تحقق آن در خارج اما نه به صورت حتمی بلکه به صورت معلق یعنی معلق نموده بر این که اگر مشیت من بر خلاف آن تعلق نگیرد در اینجا بداء جایز است در کل نتیجه گرفتهاند که نسخ همان تخصیص است که هیچ تفاوتی باهم ندارد مگر یک فرق و آن این است که تخصیص بر دو قسم است: 1. تخصیص افرادی. 2. تخصیص ازمانی که نسخ همان تخصیص ازمانی است. مرحوم مظفر می گوید احکام به صورت قضایای حقیقیه وضع شده است بنابر این میان نسخ و تخصیص تفاوتی آشکاری وجود دارد. در باب تخصیص حکم از همان اغاز مقید ومخصص بوده ولی ظاهر کلام عام یا مطلق را نشان می دهد. برخلاف نسخ که در اینجا حکم از همان اول به نحو مطلق انشاء شده است. پس قیاس نسخ به تخصیص از اساس باطل است. در نهایت به تبیین دلیل چهارم نسخ پرداخته و از آن پاسخ داده است
مهمترین مباحث این درس:
شبهه و دلیل سوم نسخ قرآن. تعریف بداء. تعریف قضا. انواع قضاء. تفاوت نسخ با تخصیص