خلاصه درس 2
در این درس به ضرورت تعیین موضوع هر علم و اهمیت آن در تفکیک علوم از جمله موضوع علم اخلاق پرداخته شد و در تعریف موضوع علم اخلاق نظریات افراد مختلف نظیر مرحوم مغنیه، علامه مصباح یزدی، مرحوم ملا مهدی نراقی مورد بررسی قرار گرفت. اولی موضوع علم اخلاق را کارهای اختیاری انسان دانست که در نقد آن گفته شدکه موضوع اصلی اخلاق، صفات و ملکات نفسانی است و رفتارهای اختیاری انسان جلوه‌های از آنها است.
علامه مصباح یزدی، موضوع علم اخلاق را صفات فاضله و رذیله دانستند که از طریق کارهای اختیاری قابل کسب هستند. در نقد آن نیز گفته شد که موضوع هر علم باید در جایی اثبات شده و در هر علم مفروغ عنه گرفته شود و در خود آن علم از عوارض آن بحث شود نه از خود آن و از آنجاکه درعلم اخلاق از راه‌های حصول صفات مذکور نیز بحث می‌شود نتیجه گرفته شد که این صفات نمی توانند موضوع علم اخلاق باشند.
اما تعریف مرحوم ملا مهدی نراقی از موضوع علم اخلاق به «نفس ناطقه» بهتر تشخیص داده شد منتهی با این شرط که این قید برآن اضافه شود که نفس انسان از آن جهت که واجد استعدادهای اخلاقی است و نه از حیث دیگر، موضوع علم اخلاق است.
خودآزمایی درس 2
1. اهمیت تعیین موضوع در هر علم از جمله علم اخلاق را تبیین نمائید.
2. تعریف موضوع علم اخلاق به رفتار اختیاری انسان را توضیح داده و مورد نقد قرار دهید.
3. مزایا و معایب تعریف موضوع علم اخلاق به صفات فاضله و رذیله را بیان نمائید.
4. تعریف ملامهدی نراقی از موضوع علم اخلاق را تبیین نموده و آن را مورد ارزیابی قرار دهید.
