گزیده درس هفتاد
در این درس مباحث مربوط به قسم سوم از اقسام تنبیه دوّم است. مرحوم شیخ انصاری در تنبیه دوّم از زمان و زمانی بحث میکند و قسم اوّل مربوط به خود زمان بود، به صورت مفصل به بحث گذاشته شد و راههای اجرای استصحاب بررسی گردید و بر اساس نظر مرحوم شیخ در قسم اوّل اجرای استصحاب وجود ندارد. در قسم دوّم مباحث مربوط به امور زمانی و تدریجی مورد بررسی قرار گرفت و از نظر مرحوم شیخ با پشتوانۀ عرف میتوان شک در بقاء یا وحدت قضیه متیقنه و مشکوکه را به تصویر کشید و در اجرای استصحاب مشکل وجود ندارد. استاد از این درس وارد قسم سوم میشود و در آن، امور قار و ثابت که مقیّد به زمان است، مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. منظور این است که در یک حکم شرعی، زمان به عنوان قید باشد و در صورتی که زمان ظرف باشد، در آن صورت استصحاب اشکال نخواهدداشت. لذا، در قسم سوم، زمان ظرف نباشد و باید قید باشد و چنانچه زمان قید هم باشد نباید از قبیل غایت باشد. گاهی زمان قید است؛ ولی قیدیت آن از طریق دلیل لفظی ثابت نشده؛ بلکه به حکم عقل است. در ادامه برای تبیین این مسئله مثال «صُم یوم سبع و عشرین من رجب» بیان میگردد که در این مثال «روز بیست و هفتم» به عنوان قید روزه گرفتن ذکر شده است و چنانچه مکلّف در «روز بیست و هشتم» شک کند، از نظر مرحوم شیخ در اینجا استصحاب معنا ندارد؛ چونکه وحدت قضیه متیقنه و مشکوکه محرز نیست و در آن استصحاب جریان ندارد. بعد از اینکه شیخ به گفتار خودش پایان میدهد، بلافاصله سخن مرحوم محقق نراقی را مورد بحث قرار میدهد که در کلام ایشان، چهار مثال وجود دارد که مثال اوّل آن که یک مثال عرفی است، در این درس بیان میگردد.
کلیدواژه: بررسی امور ثابت مقیّد به زمان.