درس42 المقام الثانی فی الإستصحاب، وأمّا احتمال...، ص65 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی - Notes

Lektion 2/207 | Lernzeit: 5 Min

کتاب فرائد الأصول شیخ انصاری:
کار شناس محترم در این درس به تبیین احتمال سوم در صحیحه دوم زراره پرداخته است. تا اینجا دو احتمال را بیان کردیم که در احتمال اول چهار اشکال وجود داشت که ذکر کردیم. در احتمال دوم اشکالی بر آن وارد نبود اما دلیل بر حجیّت استصحاب هم نیست) احتمال سوم: صاحب فصول(ره) می فرماید از این صحیحه دو چیز استفاده می شود:1. حجیّت قاعده استصحاب. زیرا حضرت می فرماید لا ینقض الیقین بالشک؛ این لا ینقض الیقین بالشک معنایش این است که اگر کسی شک کرد که آیا رکعت چهارم نمازش را انجام داده است یا انجام نداده است، به صرف این شک حق ندارد بناء بگذارد بر اینکه من انجام دادم و اکتفاء کند به رکعت مردده؛ استصحاب عدم اتیان أکثر هم همین را می گوید. پس در اینجا باید بناء را بر أکثر بگذارد با این تفاوت که یک رکعت منفصله که همان نماز احتیاط باشد به جا آورد. در اینجا لا ینقض الیقین بالشک دیگر نحوه عمل را بیان نکرده است بلکه نحوه عمل، ذیل روایت بیان شده است در آنجایی که می گوید لا یخلط احدهما بالآخر. این احتمال هم باطل است.اشکال مرحوم شیخ: این طریق هم باطل است زیرا خلاف ظاهر است؛ چون ظاهر روایت این است که تکرار امام علیه السلام(هفت جمله) در مقام بیان یک چیز است نه اینکه بعضی از فقراتش مانند «لا ینقض الیقین بالشک» در مقام بیان حجیّت استصحاب باشد و بعضی از فقراتش مانند «لا یدخل أحدهما» در مقام بیان چیز دیگر مانند نحوه عمل شاک باشد.نکته: از این سه احتمالی که بیان کردیم احتمال اول را به جهت اشکالات وارده کنار بگذارید، و لذا امر دائر می شود بین احتمال دوم و سوم؛ از بین این دو احتمال، احتمال دوم أقوی است و أرجحیّت دارد زیرا احتمال سوم خلاف ظاهر است؛ پس صحیحه را حمل می کنیم بر احتمال دوم و اگر صحیحه را حمل کردیم بر احتمال دوم دیگر حجیّت استصحاب اثبات نمی شود و اگر کسی اصرار کند بر اینکه بین احتمال دوم و سوم هیچکدام أرجحیّت بر دیگری ندارد؛ در اینجا روایت مجمل می شود و اگر روایت مجمل شد دیگر حجیّت استصحاب را اثبات نمی کند.احتمال چهارم: صاحب فصول(ره) می فرماید این صحیحه دلیل بر حجیّت دو قاعده است:1. حجیّت قاعده اشتغال در مورد روایت(شک بین سه و چهار) کسی که شک دارد بین رکعت سه و چهار باید احتیاط کند؛ احتیاط در این است که بناء را بگذارد بر أکثر و نماز را تمام کند و یک رکعت نماز احتیاط بخواند. حال اگر بگوئیم این صحیحه دلیل بر حجیّت قاعده احتیاط است مراد از یقین، یقین به برائت است و مراد از شک، شک در برائت است.2. حجیّت قاعده استصحاب نسبت به موارد دیگر(مانند اینکه من یقین دارم که نماز در عصر حضور واجب تعیینی بوده و الآن شک دارم که آیا واجب است یا خیر؟.) این صحیحه در این مورد حجیّت استصحاب را اثبات می کند. در این صورت مراد از یقین، یقین سابق است و مراد از شک، شک لاحق است.پس طبق سخن صاحب فصول(ره) که عبارت لا ینقض الیقین بالشک، هم دلیل بر اشتغال است و هم دلیل بر قاعده استصحاب است؛ حال اگر دلیل بر حجیّت هر دو قاعده است پس مراد از یقین باید دو چیز باشد: 1. یقین به برائت. 2. یقین سابق. و مراد از شک هم باید دو چیز باشد: 1. شک در برائت. 2. شک لاحق. و این می شود استعمال لفظ در بیشتر از یک معنا و استعمال لفظ در أکثر از یک معنا هم جایز نیست مگر اینکه کسی قائل به قول امام علیه السلام باشد.اگر کسی قائل شود که در اینجا جامع وجود دارد میان این دو معنا و می گوئیم لا ینقض الیقین بالشک اشتعمال شده است در این قدر جامع؛ و در این صورت استعمال لفظ در بیشنتر از یک معنا هم نیست. جواب: این هم صحیح نیست؛ زیرا بین قاعده استصحاب و قاعده اشتغال قدر جامعی وجود ندارد؛ زیرا در قاعده اشتغال با قطع نظر از حالت سابقه است و با در نظر گرفتن این فاعده است که دفع ضرر محتمل واجب است؛ و در قاعده استصحاب دقیقاً این امر بالعکس است یعنی با در نظر گرفتن حالت سابقه است و با قطع نظر از اینکه دفع ضرر محتمل واجب است.نتیجه: بحث ما در صحیحه سوم زراره بود؛ گفتیم در این صحیحه چهار احتمال است؛ احتمال اول و سوم و چهارم این صحیحه دلیل بر حجیّت استصحاب هست و لکن این سه احتمال باطل است. طبق احتمال دوم که احتمال قوی بود این صحیحه دلیل بر حجیّت استصحاب نبود.

Vorherige Lektion

استاد محمد هادی نبوی

Produktdesigner

Profil

Kurs-Sitzungen

Android-Anwendung

App herunterladen

GDPR

When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.

درس42 المقام الثانی فی الإستصحاب، وأمّا احتمال...، ص65 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوی - Notes

استاد محمد هادی نبوی

Kurs-Sitzungen

Ihre Privatsphäre ist wichtig

GDPR