گزیده درس صد و هشتاد و هفت
درس صد و هشتاد و هفت از «قال: و یقبح منه تعالی التعذیب مع منعه دون الذم»، شروع شده است و تا «بل یکون حکمه حکم الواجب المخیّر» ادامه دارد. در اینجا مرحوم خواجه میفرماید: در جاییکه لطف انجام نمیگیرد، عذاب منتفی است. به این معنا، در صورت باز داشتن لطف از گناهکار، عذاب کردن وی قبیح است، امّا مذمت کردنش قباحت ندارد. مرحوم علامه این سخن مرحوم خواجه را به تفصیل با استفاده از دلایل نقلی و عقلی توضیح میدهد. مرحوم خواجه پس از اینکه به شبهات وارده بر وجوب لطف پاسخ میدهد، به سراغ احکام لطف میرود و پنج حکم را بیان میکند. اولین حکم این است که میان لطف و ملطوففیه باید مناسبت وجود داشته باشد. دومین حکم این است که حکم نباید به مرحلهی إلجاء و اجبار برسد؛ به این معنا نباید مکلف را مجبور بر انجام عمل نماید و باید شخص با اختیار خودش کار را انجام دهد. سومین حکم این است که مکلّف علم به لطف داشته باشد، به این معنا، این لطف را یا به صورت اجمالی و یا به نحو تفصیلی بداند. چهارمین حکم این است که لطف دارای صفت زائد بر جهت میباشد. پنجمین حکم این است که حکم تخییری است، مثلاً در جایی که دو عمل وجود داشته باشد که هر کدام برای تحقق لطف کافی است، مانند کفارات ثلاث.
کلیدواژه: احکام لطف.