گزیده درس صد و چهل و نُه
در درس گذشته بیان گردید که مرحوم شیخ انصاری، نظریه مرحوم فاضل هندی در تفصیل میان اعیان نجسه و متنجسه را نپذیرفت و بر اساس دیدگاه مشهور فقها تفاوتی میان اعیان نجسه و متنجسه وجود ندارد و چنانچه استحاله اعیان نجسه را پاک کند، اعیان متنجسه را به طریق اولی پاک مینماید. بعد از اینکه ایشان این مسئله را به پایان بُرد، بلافاصله به تبیین نظریه نهایی خودش در مورد تغییر موضوع پرداخت و برای آن سه حالت فرض کرد. گاهی تغییر موضوع به صورت جزئی اتفاق میافتد و شبه تبدّل حالات است، در چنین موردی دلیل حکم کافی است. گاهی تغییر وسیع و گسترده است، به گونهای عنوان و دلیل حکم کفایت نمیکند، در اینجا استصحاب حالت شک را تحت پوشش قرار میدهد و حکم نیز برای موضوع ثابت میباشد. سومین حالت این است که استصحاب هم کارایی ندارد، در چنین جایی ناگزیر باید تغییر حکم را پذیرفت. در ادامه مرحوم شیخ به سراغ تبیین این جمله فقها میرود: «الاحکام تدور مدار الاسماء،» که هر حکم برای خود موضوعی دارد و در هر جایی موضوع وجود داشته باشد، حکم نیز وجود خواهدداشت و بالعکس در جایی که موضوع غایب باشد، حکم نیز حاضر نخواهدبود. به تعبیر دیگر، موضوع و حکم لازم و ملزوم هم هستند و هرگاه موضوع وجود داشته باشد، حکم نیز وجود خواهدداشت. در تداوم این بحث، مرحوم شیخ به اشکالاتی راجع به توضیح و تبیین خودش در ذیل جمله «الاحکام تدور مدار الاسماء» اشاره میکند، سپس از آن جواب میدهد. در پایان این درس، استاد به سراغ شرط دوّم میرود که مکلف در حال شک لاحق متیقِن به وجود متیقَن در زمان سابق باشد. به عبارت دیگر، شک از قبیل شک در بقاء باشد و شک در حدوث نباشد. مرحوم شیخ معتقد است که روایات استصحاب قاعده یقین را دربر نمیگیرد؛ مثلاً، زید در روز جمعه عادل بوده است؛ ولی مکلف در روز دوشنبه شک میکند که عدالت زید باقی است یا نه؟ در اینجا دو نوع شک وجود دارد: گاهی شک، یقین سابق را از بین میبرد و گاهی شک، استمرار یقین سابق را متزلزل میکند که به مورد اولی قاعده یقین گفته میشود. شیخ و همچنین مشهور بر این باور هستند که روایات استصحاب مربوط به استصحاب آن هم استمرار یقین سابق است و قاعده یقین را شامل نمیشود.
کلیدواژه: شروط عمل و استصحاب.
Les cookies et autres technologies similaires sont utilisés sur nos sites pour personnaliser le contenu et les publicités. Vous pouvez trouver des détails supplémentaires et modifier vos paramètres personnels ci-dessous. En cliquant sur OK, ou en cliquant sur n'importe quel contenu sur nos sites, vous acceptez l'utilisation de ces cookies et de ces technologies similaires.
RGPD
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.