گزیده درس ده
درس دهم از «المسأله الثالثة، فی أنّ الوجود زائده علی الماهیات ...»، شروع شده است و تا «و سیأتی تحقیق کلامهم فیه»، ادامه دارد. در درس گذشته، بحث در بارهی وجود بود که گفته شد وجود معنای مشترک دارد. به این معنا، به مصادیق مختلف گفته میشود که درخت، انسان، کتاب و غیره وجود دارد، وجود در تمام اینها به یک معنا است. نتیجهی آن بحث در مسأله سوم، یکی از نتایجاش مطرح میشود که «أنّ الوجود زائد علی الماهیات»؛ امّا ماهیات هر کدام غیر دیگری میباشند و مشترک نیستند؛ پس وجود چیزی غیر از ماهیت است. استاد میگوید: با توجه به این معنا، مطرح کردن این مسأله در اینجا جای تعجب دارد؛ زیرا وجود به معنای «بودن» است و «ماهیت» به معنای هویت و ذات است، مثلاً ذات و هویت درخت در خارج دارای شاخ و برگ است، امّا اینکه گفته میشود، درخت وجود دارد، این معنای عقلی را بیان میکند و عینیت واقعی و خارجی ندارد. استاد در ادامه میفرماید: مسأله بسیار واضح است، منتها یکسری مباحث در این مورد انجام گرفته است که این مسأله را پیچیده کرده و به همین جهت ایشان بر فلاسفه اشکال میکند.
کلیدواژه: زائد بودن وجود بر ماهیت.