گزیده درس شصت و دو
درس شصت و دو از «المسألة الثامنة و الثلاثون، فی کیفیة حمل الوجود و العدم علی الماهیّات»، شروع شده است و تا «أنّما هی فی التصور و التعقل لا فی الوجود الخارجی»، ادامه دارد. این مسئله در بارهی چگونگی حمل وجود و عدم بر ذوات اشیاء بحث میکند. گاهی وجود و عدم خودشان حمل میشوند و محمول قرار میگیرند، مانند «الانسان موجود و الانسان معدوم» و گاهی محمول، خود وجود و عدم نیست؛ بلکه وجود و عدم فقط رابطه واقع میشود. حمل از یک جهت استدعای اتحاد دو طرف را دارد و از جهت دیگر، تغایر و غیریت را. جهت اتحاد گاهی از خود آن دو است و گاهی یک چیز سوم است. در ادامه مرحوم خواجه و مرحوم علامه، یکسری مباحث دیگری در این ارتباط مطرح میکنند.
کلیدواژه: حمل وجود و عدم بر ذوات اشیاء.