خلاصه درس اوّل
دین در زبان فارسی به معنای کیش و آیین و در زبان عربی به معنای جزاء و طریقت است و در آیات مختلف قرآن کریم نیز استفاده شده و از جمله در معانی جزاء، شریعت، قانون، بندگی و اطاعت به کار رفته است. عالمان اصول عقائد بر اساس برداشتی که از دین داشته، آن را تعریف کرده و اندیشمندان علم کلام گاه به تعریف مطلق دین و گاه به تعریف دین حق پرداختهاند. دین اسلام مرکب از مجموعه اعتقادات و دستورالعملهاییکه منشاء الهی داشته و برای هدایت انسان فرود آمده و دربرگیرندهی برنامههای اعتقادی، دستورات عملی و مسائل اخلاقی است.
اصول جمع اصل و به معنای ریشه و بنیاد است و مقصود از اصول دین، اساس و ریشههای دین است که در حقیقت پایهها و ارکان و مهمترین بخشهای دین را تشکیل میدهد. اصول دین یک اصطلاح عام و یک اصطلاح خاص دارد و این دو اصطلاح به لحاظ قلمرو لحاظ شده است.
شمار اصول دین در قرآن کریم و روایات اسلامی مشخص نشده است، ولی بر اساس اعتقادات مشهور شیعه، تعداد آن در پنج مورد [توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد] خلاصه شده است. برخی از فقهای شیعه اصول دین را چهار مورد میداند و «معاد» را در زمرهی عدل گنجانده است. تفاوت اصولدین و اصول مذهب و همچنین تفاوت اصولدین با فروعدین از دیگر مباحثی است که در این درس مطرح شده است.
خودآزمایی
معنای لغوی دین و کاربرد آن را در قرآن کریم بیان کنید؟
مفهوم اصطلاحی دین را بیان کنید و منظور از مطلق دین و دین حق چیست؟
چرا مجموعه آموزههای دینی به برنامههای اعتقادی، دستورات عملی و مسائل اخلاقی انحصار یافته است؟
مراد از اصولدین چیست و شمار آن چند تا است؟
فرق بین اصولدین و اصولمذهب در چیست؟
فرق بین اصولدین و فروعدین چیست؟
