خلاصه درس یازدهم
صفات ذاتی خداوند بخشی از صفات ثبوتی است که قبلاً بیان گردید. صفات ذاتی خداوند متشکل از «حیات، علم و قدرت» است و برخی از متکلمان «سمیع و بصیر» را نیز جزء صفات ذاتی شمردهاند. مراد از صفت «حیات» نوعی از وجود است که از آن علم و قدرت نشأت میگیرد. برای اثبات حیات خداوند، علاوه بر دلایل عقلی، ادله نقلی نیز ارائه شده است که از جمله خداوند در قرآن کریم میفرماید: «الله، خدایی است که هیچ خدایی جزء او نیست، زنده و پاینده است.»
دومین صفت کمالی ذاتی خداوند، علم است که ماهیت و حقیقت علم خداوند از مهمترین مجهولات بشری بوده و از گذشته تا به امروز مورد تحقیق قرار گرفته است. برای اثبات علم خداوند چهار دلیل عقلی و نقلی ارائه شده است. سومین صفت ذاتی خداوند، قدرت است که علمای کلامی آن را چنین تعریف کردهاند: «إن شَاءَ فَعَلَ وَ إن شَاءَ تَرَکَ: اگر کاری بخواهد انجام میدهد و اگر آن را نخواست ترک مینماید.» در پایان سه نکته مهم راجع به قدرت خداوند مطرح شده است.
خودآزمایی
آیا سمیع و بصیر، جزء صفات ذاتی است؟
مقصود از حیات خداوند چیست و سخن مرحوم علامه طباطبایی را در این زمینه بیان نمایید؟
دلایل حیات برای خداوند را به اختصار شرح دهید؟
ماهیت و چگونگی علم خداوند چگونه است و دلایل آن را بیان نمایید؟
قدرت خداوند به چه معنا است و سه نکته مهم در بارهی قدرت خداوند را ذکر کنید؟
