خلاصه درس27
در این درس، راههای اثبات نبوت مورد توجه قرار گرفته است. این بحث بدان جهت مطرح شده است که مقام نبوت، یک مقام مهم و بلند مرتبه است و امکان دارد که در شرایط و موقعیتهای خاص مورد سوء استفادة فرصتطلبان بگیرد. اندیشمندان علم کلام برای تشخیص پیامبر حقیقی از پیامبران دروغین سه راه معرفی کردهاند. آن سه راه عبارت است از «خبردادن پیامبر پیشین، آوردن معجزه و جمع قرائن اطمنانآور.»
معجزه در اصطلاح عبارت است از امریکه خارق عادت و یک کار غیر متعارف باشد که در شرایط ظاهری نتوان چنین کاری انجام داد. به عبارت دیگر، انسان بر اسباب ظاهری و شرایط حسی، فایق بیاید به گونهیی که افراد معمولی از انجام آن عاجز باشند. در ادامه، این سئوال مطرح شده است که معجزه فعل خداوند است یا فعل نبی؟ معجزه از جهت کیفیت صدور و نوعیت فعل تفاوتی با سایر افعال ندارد. همانگونه گفته شد که توحید در خالقیت عام است و شامل تمام کارها میشود و این قاعده در زمینهی اعجاز نیز صادق است و معجزه هم فعل پیامبر و هم فعل خداوند به شمار میرود و در حقیقت آوردن معجزه منوط به اذن خداوند است. ممکن است این اشکال مطرح شود که سنت خدا بر این امر استوار است که کارها از مجرای طبیعی و حسی برای بشر صورت گیرد و امّا اعجاز بر خلاف این سنت است و آن را نمیتوان به عنوان یک واقعیت پذیرفت.
خودآزمایی
اندیشمندان کلام اسلامی برای شناخت پیامبر حقیقی از پیامبران دروغین، چند راهکار ارائه دادهاند؟
معجزه را از نظر لغت معنا کنید؟
آیتالله سبحانی معجزه را چگونه تعریف کرده است؟
کارهای خارقالعاده را به چند دسته میتوان تقسیم کرد؟
آیا معجزه، فعل خداوند است یا فعل پیامبر؟
آیا میان سنت خداوند و معجزه سازگاری وجود دارد؟
