گزیده درس صد و چهل و هشت
حدیث اوّل باب «الإضطرار الی الحجة» در درس گذشته بررسی شد و استاد در این درس به ترجمه و تبیین حدیث دوّم این باب میپردازد. حدیث دوم را منصور بن حازم از امام صادق (ع) نقل میکند. محتوای این حدیث را این مسئله تشکیل میدهد که حقانیت امام علی (ع) پس از رسول خدا چگونه اثبات میشود؟ ایشان میگوید: خدمت امام (ع) عرض کردم همانا خدا برتر و بزرگوارتر از اين است كه به خلقش شناخته شود؛ بلكه مخلوق به خدا شناخته شوند. حضرت فرمود: راست گفتي. عرض كردم: كسي كه بداند براي او پروردگاري است سزاوار میباشد كه بداند براي آن پروردگار خرسندي و خشم است و خرسندي و خشم او جز به وسيله وحي يا فرستاده او معلوم نشود. كسي كه بر او وحي نازل نشود بايد كه در جستجوي پيامبران باشد و چون ايشان را بيابد بايد بداند كه ايشان حجت خدا هستند و اطاعتشان لازم است. من به مردم (اهل سنت) گفتم: آيا شما ميدانيد كه پيامبر، حجت خدا در ميان خلقش بود؟ گفتند: آري. گفتم: وقتی پيامبر درگذشت، حجت خدا بر خلق كيست؟ گفتند: قرآن. من در قرآن نظر كردم و ديدم سني و تفويضي مذهب و زنديقي كه به آن ايمان ندارد، براي مباحثه و غلبه بر مردان در مجادله به آن استدلال ميكنند، پس دانستم كه قرآن بدون قيم (سرپرستي كه آن را طبق واقع و حقيقت تفسير كند) حجت نباشد و آن قيم هر چه نسبت به قرآن گويد حق است، پس به ايشان گفتم: قيم قرآن كيست؟ -گفتند: ابن مسعود قرآن را ميدانست، عمر هم ميدانست، حذيفه هم ميدانست، گفتم تمام قرآن را؟ گفتند: نه، من كسي را نديدم كه بگويد كسي جز علي (ع) تمام قرآن را ميدانست و چون مطلبي ميان مردمي باشد كه اين گويد: نميدانم و اين گويد نميدانم و اين گويد نميدانم و اين (علي بن ابي طالب) گويد ميدانم، پس گواهي میدهم كه علي (ع) قيم قرآن باشد و اطاعتش لازم است و اوست حجت خدا بعد از پيامبر بر مردم و اوست كه هر چه نسبت به قرآن میگويد حق است، حضرت فرمود: خدايت رحمت كند.
کلیدواژه: کتاب حجت، باب «الِاضْطِرَارِ إِلَى الْحُجَّة» (روایت 2).