خلاصه درس دوّم
این درس با این سوال آغاز میشود که کدام ضرورت ایجاب میکند تا راجع به دین تحقیق کنیم؟ این سوال از گذشته تا هنوز مورد توجه علمای تمام فرق اسلامی قرار گرفته و در پاسخ به آن دلایل مختلفی ارائه کردهاند. منتها در منشاء این لزوم، اختلافنظر وجود دارد که شیعه و معتزله علت لزوم را حکم عقل و و اشاعره دلیل آن را در آیات و روایات میدانند. دلایل عقلی ضرورت پژوهش در دین به سه دلیل خلاصه شده است: رابطه سود و زیان انسان با پژوهش دینی، عشق به آگاهی و پاسخ به پرسشهای بنیادین و کارکردهای دین در زندگی بشر. با این سه دلیل، به اثبات میرسد که انسان باید بخشی از عمرش را به تحقیق در مسایل دینی اختصاص دهد.
دین آثار و فوائد زیادی در زندگی فردی و اجتماهی دارد که به پنج مورد آن میتوان اشاره کرد: تعهدآوری و مسئولیتپذیری، رشد افکار و اعتقادات و جلوگیری از اوهام و خرافات، معنابخشی به زندگی، قدرت تقدسبخشی به اهداف انسانی و اجتماعی و آرمانسازی، شوقانگیزی و سرعتبخشی در حرکت. سه نکته پایانی را «منابع اثبات عقاید و اصول دین، رابطه عقل و وحی و رابطه عقل، وحی و علم» تشکیل میدهد.
خودآزمایی
دلایل عقلی ضرورت پژوهش در دین کدامند و یک مورد را به تفصیل توضیح دهید؟
اشاعره علت لزوم شناخت دین را در چه چیزی میدانند؟
به سه مورد از فوائد دین در زندگی فردی و اجتماعی اشاره کنید و یک مورد را توضیح دهید؟
دو منبع اثبات عقاید و اصول دین را نام ببرید؟
در سه سطر رابطه عقل و وحی را تبیین نمایید؟
آیا میان عقل، وحی و علم سازگاری وجود دارد؟