خلاصه درس هفدهم
توحید در عبادت به این معناست که پرستش مختص خدا است و انسان باید تنها او را بپرستد و میان معنای لغوی و اصطلاحی آن، تنها تفاوت در اعتقاد به ربوبیت و الوهیت میباشد. در اصل توحید در عبادت اختلافنظر وجود ندارد و همگان آن را قبول دارند. منتها، اختلاف در معنا و تفسیر اصطلاحی واژه عبادت است که برخی دامنهی عبادت را وسیع گرفته و مطلق خضوع و تذلل را با عبادت برابر دانستهاند. از نگاه قرآن کریم، مطلق خضوع و تذلل به درگاه خداوند عبادت محسوب نمیشود؛ زیرا این نوع کُرنش در برابر دیگران نیز انجام میگیرد و به نوعی شرک قلمداد میشود.
اندیشمندان کلامی شیعه معتقدند که برای فهم معنای عبادت، باید تمام آیات مربوط به این موضوع باهم مقایسه و مورد بررسی قرار گیرند و روح عبادت با رویکرد قرآنی استنباط شود. قرآن کریم عبادت را دارای دو رکن اصلی میداند: یکی خضوع و تذلل؛ دیگری اعتقاد به الوهیت و ربوبیت استقلالی میباشد. از این جهت، خضوع و تذلل به تنهایی نمیتواند مصداق عبادت باشد و باید اعتقاد به الوهیت و ربوبیت نیز در کنارش وجود داشته باشد. بر همین اساس اعمال و رفتارهاییکه در میان شیعیان وجود دارند، از قبیل توسل به ائمه و زیارت اهلقبور و غیره عبادت محسوب نمیشود، برای اینکه در این اعما،ل قصد الوهیت و ربوبیت وجود ندارد و صرفاً برای تکریم و احترام انجام میپذیرد.
خودآزمایی
تفاوت میان معنای لغوی و اصلاحی عبادت چیست، آن را توضیح دهید؟
آیا مطلق خضوع و تذلل به درگاه خداوند میتواند عبادت باشد؟
اندیشمندان کلامی عبادت را دارای چند رکن میدانند؟
توسل به اهلبیت و زیارت اهلقبور و غیره عبادت محسوب میشود یا نه؟