خلاصه درس نهم
این درس به بررسی اسماء و صفات الهی اختصاص دارد. اسم به معنای نشانه و علامت است که بر شئ مخصوص یا بر شخص خاصی اطلاق می‌شود. صفت از «وصف» گرفته شده یا به معنای توصیف یا به معنای اسم مصدری است که در اینجا همین معنای اسم مصدری مراد است. صفات و اسماء الهی از نظر لغوی باهم فرق دارد، ولی از نظر روایات باهم تفاوت ندارد و عین همدیگر محسوب می‌شود.
در گفتار ائمه (ع) میان اسماء و صفات خداوند فرق گذاشته نشده و تمام اسماء خدا را صفت و تمام صفات خداوند را اسم به حساب آورده است. بازگشت صفات ذاتی و فعلی خداوند به گفتار ائمه باز می‌گردد که پیش از اندیشمندان کلامی مطرح شده است. صفات خداوند به صفات ذاتی و فعلی تقسیم شده است. صفات ذاتی از نحوه‌ی وجود خداوند انتزاع می‌شود و در صفات فعلی علاوه بر ذات خداوند، سایر مخلوقات نیز در نظر گرفته می‌شود. دومین تقسیم‌بندی صفات خداوند، تقسیم صفات به ثبوتی و سلبی است که صفات ثبوتی برای خداوند اثبات کمال می‌کند و صفات سلبی از خداوند، نقص و عیب را سلب می‌نماید.
خودآزمایی
ورود علمای علم کلام به مباحث صفات ذاتی و فعلی خدا به چند شیوه انجام گرفته است؟
اسم و صفت را از نظر لغوی و اصطلاحی معنا کنید و تفاوت آن دو در علم کلام و علم نحو چیست؟
به اختصار بیان کنید که میان اسم و صفت خداوند در روایات تفاوت وجود دارد یا نه؟
مراد از صفات ذاتی و صفات فعلی چیست و ویژگی‌های آن دو را بیان نمایید؟
آغاز مباحث مربوط به صفات خداوند به خصوص تقسیمات آن از کدام تاریخ شروع شده است؟
مقصود از صفات ثبوتی و سلبی چیست و آن دو را با مثال توضیح دهید؟
