گزیده درس هشتاد و چهار
ترجمه و تبیین دو روایت از روایات دوازگانه باب «النهی عن الصفة بغیر ما وصف به نفسه تعالی» باقیمانده است که استاد میلانی در این درس به آن دو حدیث میپردازد. در حدیث یازدهم فضل بن یسار میگوید: از امام صادق (ع) شنیدم که میفرمود بهراستی خدا وصف نشود با اینکه در کتابش، خودش فرموده است خدا را به اندازه شأن او برآورد نکردند و نتواند کرد، به هیچ وجهی خدا وصف نشود جز آنکه از آن بزرگتر است. روایت دوازدهم نیز از امام صادق (ع) است و در این حدیث میفرماید: خدا بزرگ است و با رفعت، بندگان توصيفش نتوانند و به حقيقت عظمت او نرسند. بيناييها او را درك نكنند و او بيناييها را درك كند و او لطيف و آگاه است. به چگونگي و جايگزيني و چه سويي توصيف نشود چگونه میتوانم او را به چگونگي وصف كنم با اينكه چگونگي را او آفريد تا چگونگي شد و به وسيله چگونگي كه براي ما قرار داد چگونگي شناخته شد. يا چگونه میتوانم او را به جايگزيني وصف كنم در صورتي كه او جا را آفريد تا جا محقق شد و ما به وسيله جايگزيني كه براي ما قرار داد، معناي جايگزيني را فهميديم. يا چگونه میتوانم او را به در چه جهت است وصف كنم در صورتي كه او سو و جهت آفريد تا آن محقق شد و ما به وسيله جهتي كه براي خود ما قرار داد سو و جهت را فهميديم، پس خداوند در همه جا داخل و از همه چيز خارج است بيناييها دركش نكنند و او بيناييها را درك كند. شايسته پرستشي جز خداي فراز و بزرگ نيست و او لطيف و آگاه است.
کلیدواژه: کتاب توحید، باب «النهی عن الصفة بغیر ما وصف به نفسه تعالی» (روایات 11 ـ 12).