گزیده درس صد و نود و پنج
دو معنا از معانی ذاتی در درس قبل بررسی گردید و در این درس به سه معنای باقیمانده ذاتی پرداخته میشود. معنای سوم، ذاتی آنجایی است که محمول و این امر ذاتی از ذات انتزاع بشود و بر موضوع حمل گردد. در واقع، محمول ذاتی در این معنا [در برابر محمول بالضمیمه است و] به معنای محمولی که خود موضوع فی ذاته برای انتزاع آن کفایت میکند، بدون آنکه نیازی به ضمیمه شدن چیزی بدان باشد. معنای چهارم، آنجایی است که ذاتی صفت محمول نیست، بلکه ذاتی صفت قضیه است و در اینجا به حمل، حمل ذاتی گفته میشود. حمل ذاتی در برابر حمل شایع صناعی است که به آن حمل اولی هم گفته میشود و به معنای اتحاد موضوع و محمول در ذات است. معنای پنجم، در جایی است که ارتباط واقعی میان دو امر [علت و معلول] باشد. به دیگر سخن، ذاتی در باب علل [در برابر اتفاقی] به معنای ارتباط علی و معلولی و ملازمهی میان دو چیز است. در ادامه، مرحوم مظفر میفرماید: مقصود منطقدانان از ذاتی در کتاب برهان چیزی است اعم از معنای اوّل و دوّم و جامع آن دو معنا عبارت است از محمولی که در حد موضوع مأخوذ است یا آنکه موضوع یا یکی از مقومات آن در حدش اخذ شود. در پایان ایشان به معنای اولی اشاره میکند و میگوید که مقصود از اولی در اینجا محمول بدون واسطه است.
کلیدواژه: اصطلاحات ذاتی و معنای آن.
کوکیها و فناوریهای مشابه در سایتهای ما برای شخصیسازی محتوا و تبلیغات استفاده میشوند. شما میتوانید جزئیات بیشتر را در زیر مشاهده کرده و تنظیمات شخصی خود را تغییر دهید. با کلیک روی OK یا هر محتوایی در سایتهای ما، شما با استفاده از این کوکیها و فناوریهای مشابه موافقت میکنید.
GDPR
When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, that blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.