گزیده درس چهل و هشت
مرحوم مصنف در دروس گذشته اقسام تعریف را به چهار قسم حدتام، حد ناقص، رسم تام و رسم ناقص منحصر کرد؛ امّا، یک گونهای معروف دیگری از تعریف وجود دارد که به آن «تعریف به مثال» گفته میشود. ایشان در این درس از یکسو، تعریف به مثال را بیان میکند و از سوی دیگر، تلاس میکند تا این نوع تعریف را نیز به تعریفهای چهارگانه بازگرداند و تعریف را فراتر از آن چهارتا نداند. مراد از تعریف به مثال این است که در مقام تعریف شئ، یکی از افراد و مصادیق آن را به عنوان مثالی برای آن ذکر میکند. به این معنا، شخص به جای استفاده از قواعد، از مثالهای متعدد استفاده میکند. مرحوم مظفر در ادامه میفرماید این نوع تعریف به ذهن نوآموزان نزدیکتر است و آنها را به آسانی با مفهوم یک شئ و امتیاز آن از میان سائر اشیاء، آشنا میکند. از جمله انواع تعریف به مثال، روش استقرایی است، به این صورت که استاد در ابتدا مثالهای متعددی از شئ مورد نظر ارائه میکند و در پایان تعریف واضح و روشن از آن بیان میدارد. در پایان مرحوم مصنف تعریف به تشبیه را توضیح میدهد. در این نوع از تعریف که اقسام رسم ناقص است شئ مورد نظر به چیز دیگری که دارای جهت مشابهتی با آن است تشبیه میشود.
کلیدواژه: تعریف به مثال و تعریف به تشبیه.