گزیده درس صد و بیست و دو
شکل دوم از قیاس اقترانی عبارت است از قیاسی که حد وسط محمول در هر دو مقدمه است، یعنی هم محمول در صغری و هم محمول در کبری است. در این شکل، اصغر هم در صغری و در نتیجه موضوع واقع میشود، اما موقعیت اکبر یکسان نیست؛ بلکه در کبری موضوع و در نتیجه محمول است. مرحوم مصنف میفرماید: این قیاس تا حدودی از مقتضای طبع دور است، ولی نسبت به سائر اشکال به شکل اوّل نزدیکتر میباشد. شکل دوم هم همانند شکل اوّل دارای دو شرط است: یکی اختلاف مقدمه در کیف، به این معنا که یکی از مقدمات موجبه و دیگری سالبه باشد. شرط دوّم این است که کبری کلی داشته باشد.
کلیدواژه: شکل دوم.