خلاصه درس 3
در این درس به اهمیت و ضرورت پرداختن به علم اخلاق آن هم عمدتاً در دو بُعد نقش اخلاق در تمدن انسانی و اسلامی و دیگری در وابستگی سعادت و شقاوت انسان به اخلاق و رعایت موازین آن پرداخته شد. در مورد نقش اخلاق در تمدن انسانی و اسلامی هم به سهم اخلاق در تمدن اسلامی در عرصههای مختلف زندگی فردی و اجتماعی و تمدن سازی اشاره شد و هم از نقش اخلاق در حاکمان و مدیران صالح و طالح در تمدن سازی براساس منابع دینی از جمله آیات شریفه پرده برداشته شد و در نتیجه نکات مهم از آیات اثبات کنندة این نقش، برجسته گردید. اما در بُعد وابستگی سعادت و شقاوت ابدی انسان به اخلاق توضیح داده شد که انسان در زندگی دارای اهداف متعدد و گوناگون است و غاییترین هدف انسان قرب الی الله تعالی است و اخلاق در رسیدن به این هدف نقش برجسته ای دارد. از نظر قرآن کریم نیز اهمیت پرداختن به مباحث اخلاقی توضیح داده شد و گفته شدکه سعادت ابدی با تزکیه نفس حاصل شده و قرآن کریم روی تزکیه نفس خیلی تأکید نموده است. در روایات نیز اتمام مکارم اخلاق جزء علل بعثت رسول اکرم (ص) و اکمال ایمان نیز تنها با رعایت موازین اخلاقی قابل حصول دانسته شد.از نظر عقل نیز به اثبات رسید که تأمین سعادت دنیوی نیز با رفع تزاحمات و تضادها آن هم به شکل ارادی و اختیاری و از طریق رعایت معیارهای اخلاقی قابل حصول است، همانگونه رعایت اخلاق در تضمین سعادت ابدی نیز نقش مهمی داشته و از این طریق نیز عقل به لزوم و ضرورت آن حکم میکند.
خودآزمایی درس 3
1. اهمیت و ضرورت پرداختن به علم اخلاق و نقش آن را در تمدن اسلامی بیان نمائید.
2. چه دلیلی بر نقش اخلاق درتمدن سازی اسلامی وجود دارد؟ توضیح دهید.
3. نکات مهم مطرح شده در آیات اثبات کنندة نقش اخلاق درتمدن سازی را توضیح دهید.
4. از چه طریقی میتوان وابستگی سعادت و شقاوت ابدی انسان را به اخلاق اثبات کرد؟
5. ضرورت پرداختن به مباحث اخلاقی را از دیدگاه قرآن کریم بیان نمائید.
6. از نظر روایات چه دلیلی بر اهمیت و ضرورت بحث از و عمل به اخلاق وجود دارد؟ توضیح دهید.
7. از طریق دلیل عقلی چگونه میتوان اهمیت و ضرورت رعایت موازین اخلاقی را به دست آورد؟