گزیده درس صد و نود و هفت
بحث همچنان در بررسی روایات باب «فيه ذكر الصحيفة و الجفر و الجامعة و مصحف فاطمة (س)» است که تا هنوز چهار روایت این باب مورد بررسی قرار گرفته است. روایت پنجم از امام صادق (ع) میباشد که در آن معنای مصحف، جفر و جامعه را توضیح داده است. ابوعبيده میگويد: يكى از شيعيان از امام صادق (ع) راجع به جفر پرسيد، حضرت فرمود: جفر پوست گاوي پر از علم است. عرض كرد: جامعه چيست؟ فرمود: طوماري است به طول هفتاد ذراع و عرض يك پوست مانند ران شتر فربه كه تمام احتياجات مردم در آن نوشته است، تمام مسایل و قضايا حتى جريمه خراش در آنجا است. عرض كرد: مصحف فاطمه چيست؟ حضرت مدتى سكوت كرد سپس فرمود: شما از آنچه ميخواهيد و نميخواهيد بحث ميكنيد. همانا فاطمه بعد از پيامبر (ص) هفتاد و پنج روز در دنيا بود و از فراق پدر اندوه بسيارى داشت و جبرئيل (ع) مىآمد و او را در مرگ پدر تسليت ميداد و خوشدل ميساخت و از احوال و مقام پدرش خبر ميداد و سرگذشت فرزندانش را پس از او برايش ميگفت و على (ع) آنها را مينوشت و آن نوشتهها، مصحف فاطمه (س) است. حدیث ششم در این رابطه بحث میکند که اهلبیت (ع) علوم خود را از کدام طریق بهدست میآورند؟ «عَنْ بَكْرِ بْنِ كَرِبٍ الصَّيْرَفِيِّ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) يَقُولُ: إِنَّ عِنْدَنَا مَا لَا نَحْتَاجُ مَعَهُ إِلَى النَّاسِ وَ إِنَّ النَّاسَ لَيَحْتَاجُونَ إِلَيْنَا وَ إِنَّ عِنْدَنَا كِتَاباً إِمْلَاءُ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ خَطُّ عَلِيٍّ ع صَحِيفَةً فِيهَا كُلُّ حَلَالٍ وَ حَرَامٍ وَ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَّا بِالْأَمْرِ فَنَعْرِفُ إِذَا أَخَذْتُمْ بِهِ وَ نَعْرِفُ إِذَا تَرَكْتُمُوهُ: امام صادق (ع) ميفرمود: همانا نزد ما نوشتهجاتى است كه با وجود آنها نيازى به مردم نداريم (كه از آنها چيزى بپرسيم)؛ ولى مردم به ما احتياج دارند. نزد ما كتابي است به املاء پيامبر (ص) و خط على (ع) و دفتري است كه هر حلال و حرامى در آن است. شما راجع به كارى نزد ما مىآييد (و كسب تكليف ميكنيد) سپس ما ميفهميم كه شما به آن عمل ميكنيد يا عمل نميكنيد. روایات هفتم و هشتم دربارهی سرانجام «نفس زکیه» در امر حکومت و پیشبینی امام صادق (ع) راجع به حکومت فرزندان امام حسن (ع) است. در ادامه استاد وارد باب «في شأن إنّا أنزلناه في ليلة القدر و تفسيرها» میشود و قسمتی از روایت اوّل این باب را که در مورد اثبات امامت اهلبیت (ع) به وسیله سوره قدر است، بررسی میکند.
کلیدواژه: کتاب حجت، باب «فيه ذكر الصحيفة و الجفر و الجامعة و مصحف فاطمة (روایات 5 ـ 8)» و باب «في شأن إنّا أنزلناه في ليلة القدر و تفسيرها (روایت 1)».