گزیده درس سیصد و شانزده
بحث در بررسی روایات باب «مَا يَجِبُ مِن حَقِ الإمَام عَلَى الرَّعِية وَ حَقّ الرَّعية عَلَى الإمَام» است و تا به حال شش روایت این باب مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. محتوای حدیث هفتم را وجوب پرداخت بدهکاری مسلمانان از بیت المال تشکیل میدهد. رسول خدا (ص) میفرماید: هر مؤمن يا مسلمانى بميرد و بدهکار باشد كه از بابت فساد و اسراف نباشد، امام باید آن را بپردازد و اگر نپردازد، گناهش به گردن اوست. حدیث هشتم به سه صفت یا ویژگی توجه دارد که شایستگی امام را برای امامت نشان می دهد. پیامبر اسلام (ص) میفرماید: امامت برای مردی شايسته است كه داراى این سه ویژگی باشد: تقوا كه او را از نافرمانى خدا باز دارد، خويشتندارى كه خشم خودش را كنترل كند و نيكو حكومت كردن تا جایی كه نسبت به مردم مانند پدرى مهربان باشد. حدیث نهم به وظیفه امام در برابر مردم میپردازد. سهل بن زياد از معاوية بن حكيم نقل كند و او از محمد بن اسلم و محمد از مردى طبرستانى بنام محمد- معاويه میگويد: سپس خودم هم محمد طبرى را ديدم و او بمن خبر داد كه- شنيدم على بن موسى الرضا (ع) ميفرمود: هر گاه بدهكارى براى راه حقى قرض كرده باشد تا يك سال مهلت دهند، اگر برايش گشايشى شد، خودش ميپردازد و گر نه بايد امام از جانب او از بيتالمال بپردازد. در ادامه، استاد وارد باب «أن الأرض كلها للإمام (ع)» میشود که مرحوم کلینی در آن، هشت روایت جمع کرده است. روایت اوّل این باب را ابوخالد کابلی از امام باقر (ع) نقل کرده و در مورد سیره امام زمان (ع) در برخورد با مخالفین هنگام ظهور است.
کلیدواژه: کتاب حجت، باب «مَا يَجِبُ مِن حَقِ الإمَام عَلَى الرَّعِية وَ حَقّ الرَّعية عَلَى الإمَام (روایات 7 ـ 9)» و باب «أن الأرض كلها للإمام (روایت 1)».