گزیده درس هفتاد و یک
اقسام قضیه شرطیه بیان گردید و اینک به سور آن میپردازیم. گفته شد که «سور» در قضیه حملیه، کمیت و مقدار افراد موضوع را نشان میدهد. امّا، سور در شرطیه بر عمومیت و فراگیر بودن یا خاص بودن حالات و زمانها دلالت میکند که هر کدام از چهار قضیه محصوره شرطیه، مانند محصورههای حملیه، سور خاص خودش را دارد. 1. سور موجبه کلیه «هرگاه، هر زمان و امثال» در متصله و در منفصله لفظ «همیشه» است. 2. سور سالبه کلیه، هرگز چنین نیست و غیره هم در متصله و هم در منفصله است. 3. سور موجبه جزئیه، گاهی چنین است، هم در متصله و هم در منفصله است. 4. سور سالبه جزئیه، گاهی چنین نیست و امثال آن است. بعد از اینکه مرحوم مظفر، سور قضیه شرطیه را بیان مینماید، به سراغ اقسام حملیه میرود. ایشان برای حملیه سه تقسیم دیگر بیان داشته است که اوّلی به اعتبار تقسیم حملیه به لحاظ وجود موضوع آن در موجبه، تقسیم دوم آن به لحاظ محصّل بودن یا معدوله بودن موضوع و محمول و تقسیم سوم به اعتبار جهت نسبت است. در تقسیم اوّل، حملیه به سه دسته ذهنیه، خارجیه و حقیقیه تقسیم میشود.
کلیدواژه: سور قضیه شرطیه و اقسام دیگر قضیه حملیه.