گزیده درس دوصد و هجده
بحث در بارهی توصیهها و تعلیمهایی است که برای شخص مجیب اختصاص داشت که در هنگام مناظره و مجادله پنج مهارت و راهکار را معرفی کردند. سه راهکار و قسمتی از راهکار چهارم در درس قبلی بررسی گردید و در این درس به تکرار راهکار چهارم و همچنین راهکار پنجم پرداخته میشود و در ادامه به برخی از توصیههایی که برای سائل و مجیب به صورت مشنرک بیان شده است، اشاره میشود. توصیه چهارم این است که چنانچه شخص مجیب جز تسلیم شدن، راهی دیگری نداشته باشد، مرحوم مصنف دو راهکار پیشنهاد میکند: راهکار اول این است که مجیب تسلیم شود و مشهورات سائل را بپذیرد و این نشان میدهد که شخص مجیب آدم لجوج نیست و در برابر بدیهیات مقاومت نمیکند. راهکار دوم این است که مبهم و دو پهلو سخن بگوید یا در سخنان خود توریه کند و یا اینکه مسئولیت انکار آن را بر عهدهی پیروان آن عقیده بگذارد. توصیه پنجم این است، در صورتی که مجیب چارهی جزء به اعتراف مشهور نداشته باشد، میتواند در ملازمهی میان آن مشهور و نقض وضع خود، مناقشه کند. در ادامه مرحوم مظفر، توصیههایی را برای سائل و مجیب پیشنهاد میکند که در مجموع یازده پیشنهاد است. پیشنهاد اوّل این است که مجادل از یکسری تواناییهای منطقی برخوردار باشد و از آن جمله ساختن عکس قیاس، ساختن عکس مستوی، ساختن عکس نقیض، ساختن عکس موضوع و محمول و بالاخره ارائهی مقدمات فراوان برای اثبات یا ابطال هر مطلوبی از مواضع مختلف است. پیشنهاد دوم این است که مجادل سخنور توانا و خطیب زبردست باشد. پیشنهاد سوم این است که مجادل از واژههای سلیس و علمی استفاده کند و از بهکارگیری کلمات عامیانه دوری نماید.
کلیدواژه: توصیههای مربوط به مجیب.