کتاب اصول فقه مرحوم مظفر:
این درس اختصاص دارد به امکان نسخ قرآن. کار شناس محترم در آغاز به تبیین امکان نسخ قرآن در دو مرحله پرداخته است. مرحله اول: ایا اصولا نسخ در ادیان و شرایع اسمانی ممکن است یا محال؟ مرحله دوم: بر فرض که در سایر ادیان و شرایع نسخ ممکن باشد ایا در دین اسلام و قرآن ممکن است یاخیر؟ سپس به تبیین این دو مقام پرداخته شده است. مقام اول: عدهای از دانشمندان یهود می گویند: نسخ در احکام الهیه و شرایع آسمانی محال است. غرض آنان از این سخن اثبات استمرار احکام شریعت حضرت موسی علیه السلام است. مقام دوم: ابو مسلم اصفهانی یکی از دانشمندان معتزله می گوید نسخ در قرآن و احکام شرح اسلام محال است به لیل این که خداوند می فرماید: لایأتیه الباطل من بین یدیه. در مقابل این این دو دسته گروهی از یهود و مسلمانان که اکثریت را تشکیل می دهند می گویند نسخ در ادیان آسمانی و احکام دینی ممکن و جایز است که در این زمینه دلائل متعددی را ارائه نمودهاند در ادامه مرحوم مصنف از میان ادله آنان فقط چهار دلیل را تحت عنوان تشکیکات مورد بحث و بررسی قرار می دهد. دلیل و شبه اول: این حکم شرعی که می خواهد نسخ شود از دو حال خارج نیست: 1. یا حکمی است که دوام و استمرار دارد 2. یا حکمی است که استمرار و بقا ندارد اگر مقصود از نسخ حکم دائمی باشد که محال است چون موجب تناقض می شود و اگر مقصود حکم موقت باشد با پایان رسیدن زمانش از بین می رود و نیاز به نسخ ندارد مرحوم مظفر می گوید: مقصود از نسخ برداشتن حکم دائمی است. شبه دوم: بر اساس عقائد عدلیه احکام الهی دائر مدار مصالح و مفاسد واقعی است. حالا اگر چنین حکمی نسخ گردد موجب انقلاب می گردد و انقلاب ذاتیات و ماهیات محال است. مرحوم مظفر از این شبه به دو روش پاسخ داده است. روش اول: آن انقلابی که محال است انقلاب حسن ذاتی به قبح ذاتی است و مصالح و مفاسد از امور اعتباری است درچنین موردی نه تنها نسخ محال است بلکه گاهی هم لازم و ضوروری است. روش دوم: حسن و قبح هم جا یکسان نیست لذا حکمی زمانی مصلحت داشته واجب شده است و زمانی بعدی مصلحت ندارد.
مهمترین مباحث این درس:
امکان وقوع نسخ در قرآن است. مراحل نسخ در قرآن. حالات حکم.